فیروزه و صنایع مرتبط آن در همه جا ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است.از آنجایی که این سنگ قیمتی به کشورهای مختلف به خصوص کشور های عربی صادر می شود بسته بندی شکیل و مناسبی ندارد و صاحبان صنایع برای بسته بندی آن از کاغذهای معمولی و مدل های پیش پا افتاده استفاده می کنند.برای حل این مسئله به دنبال راه حل های جدید هستیم تا بتوانیم با یک بسته بندی متفاوت وجذاب بر ارزش آن بیفزاییم و آن را پر اهمیت تر جلوه دهیم ،با این کار به ملت هایی که این سنگ قیمتی را تهیه می کنند بفهمانیم که ما برای حفظ صنایع ملی خودمان می کوشیم و اهمیت و خواص این سنگ را کشف می کنیم.

 

1-2-1 فیروزه چیست؟

 

یك آلومینیوم فسفات آبدار مس است.فیروزه به معنای سنگ تركی است، پس از استخراج رگه‌های این سنگ از معادن برای تراش، آن را ابتدا به كشور عثمانی (تركیه حاضر) فرستاده و سپس قسمت عمده آن از طریق جاده ابریشم به كشورهای مختلف صادر می‌شد. از این رو اروپاییان كه برای نخستین بار این سنگ را در عثمانی مشاهده كردند، نام آن را سنگ تركی نهادند. با توجه به شرایط بسیار سخت تشكیل فیروزه، تنها منبع شناخته شده این سنگ گرانبها تا زمان‌های طولانی معادن فیروزه نیشابور بود كه برخی از انواع آن از كیفیتی استثنایی برخوردار بودند. جهت درك اهمیت جواهرات خصوصا فیروزه در روزگار گذشته تنها اشاره به این نكته كه بخش قابل‌توجهی از فیروزه‌ها و لاجوردهایی كه به‌طور گسترده در مقبره‌ها و تابوت فراعنه مصر به‌كار رفته از ایران در آن زمان صادر شده است.با توجه به اینكه در ساختمان فیروزه مقادیری آب وجود دارد، در صورتی كه فیروزه در جای گرم و خشك نگهداری شود به‌تدریج آب خود را از دست داده و رنگ آن كمرنگ خواهد شد. از این رو سنگ‌های فیروزه نیشابور به سبب داشتن رنگ عالی، سختی بالا و وجود مقادیر كم آب در ساختمان فیروزه، از كیفیتی خاص برخوردارند.

 

 تصویر1-2ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﻠﻲ ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻣﺤﺪوده ﻣﻌﺪن ﻓﻴﺮوزه ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر

 

 

 

2-2-1 آب و هوای منطقه

 

ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آب و ﻫﻮای ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر ﺑﻪ دﻟﻴﻞ داﺷﺘﻦ اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع ﻓﺮاوان ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺎطﻣﺨﺘﻠﻒ آن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ .وﻟﻲ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎی ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن در ﻳﻚ دوره 24 ساله در حدود 14.5 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺑﻌﻼوه ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آب و ﻫﻮای ﻣﻌﺪن ﻓﻴﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در داﻣﻨﻪ رﺷﺘﻪ ﻛﻮه ﺑﻴﻨﺎﻟﻮد ﺳﺮد ﺗﺮ از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎی ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اﺳﺖ .وزش ﺑﺎد در اﻏﻠﺐ اﻳﺎم ﺳﺎل در اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ رش ﺑﺎران ﻣﻮﺳﻤﻲ در ﻓﺼﻮل زﻣﺴﺘﺎن و ﺑﻬﺎر اﻏﻠﺐ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺳﻴﻼب در ﻣﺤﺪوده رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎی و آﺑﺮاﻫﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

 

 3-2-1 وضعیت اجتماعی

  در نزدیکی معدن فیروزه دو روستای معدن علیا و سفلی قرار دارند که مجموعاً دارای حدود 350 خانوار سکنه می باشد . به علت کمبود بارندگی در این منطقه ، کشاورزی رونق چندانی ندارد و اندک آبی که از قنات های کوچک منطقه بدست می آید صرف آبیاری باغات گردو و انگور و کشت صیفی جات می گردد . به علاوه در سال هایی که بارندگی مناسبی وجود دارد می توان مزارع نسبتاً نخود و هندوانه را در منطقه مشاهده کرد که به صورت دیم کاشته شده اند . دامداری نیز در این منطقه به صورت سنتی دیده می شود که عمدتاً به صورت نگهداری گوسفند می باشد . به صورت کلی می توان  گفت که زندگی مردم این منطقه وابساته به صنعت فیروزه بوده و قریب به اتفاق آن ها یا در معدن فیروزه شاغل هستند و یا به تراش سنگ فیروزه و خرید و فروش آن اشتغال دارند .

 

 4-2-1 اسناد تاریخی

 

اسناد تاریخی و باستان شناسی فراوانی برای قدمت فیروزه در ایران یافت شده است . در حفاری های شهر سوخته سیستان که مربوط  به 2300 سال پیش می شود مقادیر زیادی فیروزه ، عقیق و لاجورد کشف شده است . ولی قدیمی ترین آثاری که از فیروزه کشف شده است مربوط به حفاری های اخیر آقای دکتر کاراژیان و گروه همراه ایشان در محدوده شهر قدیم نیشابور می باشد . در این حفاری اسکلتی مدفون مربوط به یک زن حدود 45 ساله در میان بقایای یک لایه تاریخی یافت شده است که یک قطعه فیروزه سوراخ شده در نزدیکی کمر اسکلت شناسایی شده است . آزمایش روی استخوان ساق پای این اسکلت مطلق به4360 سال پیش از میلاد را نشان می دهد که قدیمی ترین نمونه فیروزه تراشیده کشف شده در حال حاضر می باشد .

 

  تصویر1-3ﭘﺸﺖ و روی ﻓﻴﺮوزه ﺗﺮاﺷﻴﺪه ﺷﺪه و ﺳﻮراخ ﺷﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ 4360 سال قبل از میلادو ﻣﺤﻞ ﺷﻨﺎ ﺳﺎﻳﻲ آن در ﻛﻨﺎر اﺳﻜﻠﺖ

 

       5-2-1 دﻟﻴﻞ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻮدن ﻓﻴﺮوزه ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر

 

 با وجود آنکه در سال های اخیر و با کشف معادنی در ایالات متحده آمریکا و چین ، این کشور ها در حجم تولید فیروزه از ایران سبقت گرفته اند ولی بی تردید مرغوبترین و با ارزش ترین فیروزه در جهان کماکان متعلق به معدن فیروزه نیشابور می باشد . دلیل تمایز فیروزه نیشابور از دیگر فیروزه های موجود در جهان رنگ بی نظیر و منحصر یه فرد آن است . به صورتی که در اغلب نقاط جهان فیروزه نیشابور را با نام اختصاصی فیروزه آبی می شناسنند . امروزه معدن فیروزه نیشابور سالیانه 40 تن سنگ خام فیروزه تولید می نماید که در تاریخ چندین هزار ساله آن کم نظیر می باشد .

 

3-1 تعریف مشکل

 

سنگ فیروزه از مشهورترین سوغات شهرستان نیشابور به شمار می آید که شهرت جهانی دارد و از این رواولین ارتباط مشتری با کالاهای غیر نفتی از طریق بسته بندی است و این در حالی که بسته بندی مناسبی برای صادرات این کالا در نظر گرفته نمی شود و این امر موجب شده که شهرت جهانی فیروزه نیشابور دربازارهای جهانی کاهش یابد.

:

          موقوفات در تأسیس و تداوم حیات نهادها و مراکز فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی   تأثیر فراوانی داشته و توانسته­اند در دوره­های مختلف تاریخ، منشأ حرکت­های مؤثری باشند.  پیوستگی وقف با اسلام و به عبارتی پشتوانه­های دینی­ آن باعث می­شود، که توجه شایانی از سوی جامعه نسبت به آن به عمل آید. در تاریخ، مدارس علمیه ، مساجد ، تکایا، حسینیه­ها و حتی کاروانسراهای بسیاری دیده می­شود که محصول وقف هستند. بی­تردید هر یک از این نهادها و مراکز در شکل­گیری نظام فکری و علمی جامعه نقش حائز اهمیتی داشته­اند.  اما  تأثیر مثبت وقف فقط منوط به دوران گذشته نمی­شود بلکه در دوران مدرن امروزی که شاهد شکل­گیری روز افزون تفکر توسعه پایدار در تمامی زمینه­ها به خصوص توسعه پایدار شهری هستیم فرهنگ وقف با توجه به  تأثیری که در ماندگاری و پایایی توسعه اقتصادی دارا می‌باشد  می‌تواند به عنوان عاملی چاره گشا در نظام دینی ایران  با توجه به مؤلفه‌های خود مؤثر واقع شود.

          در پژوهش حاضر در باره نتایج و آثار وقف به خصوص در توسعه پایدار اقتصادی در شهرک­های دانشجویی به صورت واقعی و عینی بحث می‌شود . این پژوهش در قالب مطالعه توصیفی ـ تحلیلی و گذشته نگر با توجه به ادبیات معماری شهر شیراز شروع و با مطالعات میدانی و انجام فرایند تحقیق به ارائه راهکارها و ایده پردازی می­رسد. طبیعی است که مطالعه و پژوهش در این زمینه می‌تواند راهنمای مناسبی برای گسترش فرهنگ وقف و سوق  دادن امکانات جامعه به سوی فراهم آوردن بسترهای مناسب آموزشی، تحقیقی و نظایر آن باشد.

کلید واژه­ها: وقف، توسعه پایدار ، توسعه پایدار اقتصادی، شهرک­های دانشجویی

فهرست مطالب

1

فصل اول: کلیات پژوهش    3

1-1 تعریف مسئله و اهمیت آن   3

1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق   5

1-3 اهداف تحقیق   6

1-3-1 اهداف کلی: 6

1-3-2 اهداف اختصاصی: 7

1-4 سوالات تحقیق   7

1-5  فرضیه‌های تحقیق   8

1-6 نوع و روش تحقیق   8

1-6-1 روش گردآوری اطلاعات   8

1-6-2 روش گرد آوری اطلاعات(میدانی ، كتابخانهای و غیره ) 9

1-7 منابع تحقیق: 9

1-8 ابزار گردآوری اطلاعات   9

1-9 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : 10

1-10 پیشینه تحقیق   10

1-11 روند تحقیق   12

1-12 كاربرد تحقیق   13

فصل دوم: ادبیات نظری پژوهش    14

شناخت فرهنگ وقف و اثرات مثبت آن بر توسعه اقتصادی پایدار  14

2-1 بررسی مفهوم: 14

2-1-1 وقف در لغت   14

2-1-2 مفهوم وقف   15

2-1-3 اقسام وقف   15

2-2 نگاهی به وقف در قبل از اسلام  16

2-3  پیشینه تاریخی وقف در جهان اسلام  17

2-3-1   وقف در قرآن   17

2-3-2  وقف در سیره پیامبر اسلام  18

2-3-3  وقف در سیره ائمه معصومین   19

2-4 وقف و سابقه تاریخی و شروط فقهی   20

2-4-1 انعقاد وقف   22

2-5 خصوصیات اجتماعی و اقتصادی وقف اسلامی   23

2-5-1  کارکرد اجتماعی وقف   25

2-5-2 کارکرد اقتصادی وقف: 27

2-6 وقف و بهبود وضع اقتصادی جامعه: 28

2-7 وقف در ایران و جهان   30

2-8 وقف در سایر مذاهب و کشور‌های مختلف   31

2-8-1   وقف در ایران   32

2-8-2 آسیب شناسی وقف در ایران   35

2-9 کارکرد وقف در نهادهای فرهنگی و آموزشی: 36

2-9-1 فرهنگ وقف در آموزش    38

2-9-2  وقف مکان‌های آموزشی   39

2-9-3  تأثیرات وقف بر برنامه آموزشی   40

2-9-4  تعیین محتوای درسی در وقف نامهها 40

2-9-5  تعیین مدت زمان تحصیل در وقف نامهها 41

2-9 -6  تعیین نحوه اداره مدارس دروقف نامهها 41

2-9-7سنت وقف در دانشگاههای جهان   43

2-10 مفهوم توسعه: 44

2-10-1 نقش وقف در توسعه  44

2-10-2 وقف و توسعه اجتماعی   45

2-10-3 وقف و توسعه فکری و فرهنگی   46

2-11 تعریف پایداری: 47

2-11-1 توسعه پایدار چیست   49

2-11-2 تفهیم بنیادی توسعه پایدار  51

2-11-3 توسعه پایدار از دیروز تا امروز  52

2-11-4 مؤلفههای توسعه پایدار: 54

2-11-5 ارکان اصلی توسعه پایدار: 54

2-11- 6 اصول توسعه پایدار  55

2-11-6-1 کنار گذاشتن تصور قدر قدرتی انسان   55

2-11-6-2 عدالت وبرابری   55

2-11-6-3 اکوسیستم بسیار مهمتر از درک و تصور فعلی است   55

2-11-6-4 آشتی توسعه و پایداری   55

2-11-6-5 مردم محوری   56

2-11-6-6 مشارکت و وفاق   56

2-11-6-7 برنامه جامع ، چرخه‌ای و تلفیقی   56

2-11-6-8 دیدی سیستمی و کل گرایانه  57

2-11-6-9 ساخت بر روی آنچه که وجود دارد: 57

2-11-6-10 انعطاف پذیری   57

2-11-6-11 استفاده عاقلانه از منابع   57

2-11-6-12 تفکر جهانی و عمل محلی   58

2-11-7 اهداف کلی توسعه پایدار : 58

2-12 مؤلفه‌های توسعه پایدار در جهت رفاه اجتماعی   61

2-13 رشد ، توسعه پایدار و توسعه پایدار اقتصادی   62

‏2-13-1   توسعه پایدارازمنظراقتصادی   64

2-13-2 نقش امنیت اقتصادی در تامین توسعه پایدار  66

2-13-3 نقش وقف در تامین امنیت اقتصادی: 67

2-14 ارتباط وقف در پایداری اقتصادی   67

2-14-1 مؤلفه‌های وقف در توسعه پایدار اقتصادی   69

2-15  تأثیر وقف بر استقلال اقتصادی و رشد و توسعه: 70

2-16  تأثیر وقف بر تحقق عدالت اجتماعی و رفاه عمومی   72

2-17 نقش وقف در توسعه پایدار اقتصادی   74

2-17-1 نمونه‌ای موردی برای برسی و تفهیم بهتر موضوع  75

2-17-1-1 مدارس    75

2-17-1-2 نخستین مدرسه در اسلام  76

2-17-1-3 باز شناسی ربع رشیدی (ربع: خانه، سرا و محله) 78

2-17-1-4 هدف ربع رشید از احداث این فرهنگسرا 78

2-17-1-5 مؤلفه‌های شهرک دانشگاهی ربع الرشید: 79

2-17-1-6 نظام وقف در ربع الرشیدی   79

2-17-1-7  ربع الرشیدی شهری با شاخصه‌های توسعه پایداری   80

2-17-1-8  توجه به اقتصاد در ربع رشیدی   81

2-17-1-9 دلایل ناپایداری شهرک ربع رشید  81

2-18 نتیجه گیری: 82

2-18-1 راهبردها 85

2-18-2 راهكارها 85

2-18-3 فرآیند طراحی شهرک دانشگاهی با محوریت وقف   86

فصل سوم : شناخت بافت و اقلیم شهر شیراز  87

3-1 دورههای تاریخی توسعهی شهر شیراز  87

3-1-1  دوران باستان و ساسانی   87

3-1-2 دوران اسلامی   88

3-1-2-1   فتح فارس توسط مسلمانان   88

3-1-2-2 آل بویه تا صفویان   89

3-1-2-3 دوران صفویه تا دوران معاصر  89

3-1-2-4 معاصر  90

3-2 وجه تسمیه شیراز  91

3-3 تاریخچه شیراز  92

3-4 سیستم محلات شیراز  93

3-4-1 محلات دوران اتابکی مظفریان و آل بویه  93

3-4-2محلات شیراز در زمان صفویه: 93

3-4-3 محلات شیرازدر زمان  زندیه  94

3-4-4 محلات شیراز در عهد قاجار  96

3-5 ساختار ا صلی شهر شیراز در ادوار مختلف تاریخ   97

3-5-1 آل بویه  97

3-5-2 دوره اتابکان   98

3-5-3 دوره صفویان   99

3-5-4 دوره زندیه  101

3-6 استخوانبندی شهر در دوران  زندیه  102

3-6-1 بافت شهری در دوران زندیه  103

3-6-2 ویژگیهای فضایی و بصری   105

3-7 شیراز در دوره قاجاریه  105

3-8 شیراز در دوره پهلوی اول  106

3-9 شیراز از دوره پهلوی دوم تا دوره معاصر  107

3-10 ساختار فضایی شهر شیراز  109

3-10- 1 دوره پیش مدرن و پیش سرمایهداری (اواخر قرن سیزده ه.ش تا سال 1300 ه .ش): 109

3- 10-2 دوره مدرن سازی اولیه ( سال 1300 ه.ش تا اوایل سالهای 1330 ه.ش ) 110

3- 10-3 دوره مدرن سازی متأخر ( از سال 1330 تا اوایل سالهای 60) 112

3-10-4 ساختار فضائی شیراز در دوره چهارم ( دوره چالش سنت و مدرنیت ) 114

3-11  موقعیت جغرافیایی شیراز  116

3-12 آب و هوا 117

3-12-1 دمای هوا 117

3- 12 -2 رطوبت   118

3-12-3  بارندگی   119

3-12-4  باد  121

3-12-5 تابش    122

3-13 تحلیل شرایط آب و هوایی   123

3-13-1  منطقه آسایش    123

3-13-1 تقویم نیاز به سایه و آفتاب   128

3-14 زلزله  129

3-15 راههای منتهی به شیراز  130

3-16 ارتفاعات شیراز  132

3-17 جمعیت شیراز  132

فصل چهارم: مروری بر تجارب داخلی و خارجی   134

4-1 مدرسه چهار باغ اصفهان   134

4-1-1 شرایط گزینش و انتخاب مدرّسان و طلاب مدرسه چهارباغ اصفهان: 136

4-1-2 مواد آموزشی و دروس طلاب مدرسه چهارباغ اصفهان: 136

4-2-1 ربع رشیدی بنای وقفی دانشگاهی   138

4-3-1 شهرک دانشجویی هاروارد  140

4-3-2 تاریخچه  142

4-3-3 دانشکده‌ها و ساختمان‌های مربوط به آن   143

4-3-4 آموزش و تحصیلات   144

4-3-5 کتابخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها 146

4-4 شهرک دانشجویی دانشگاه تهران   147

4-4-1 تأسیس    147

4-4-2 طرح و الگو  149

4-4-3 توسعه  149

4-4-4 انقلاب ۱۳۵۷ ایران   150

4-4-5 نقش سیاسی   150

فصل پنجم: استانداردها و معیارهای فنی طراحی   152

5-1 برنامه ریزی فیزیکی، شناخت و تعیین ابعاد و استانداردهای فضا 152

5-2 فضای اداری   152

5-2-1 گروه فضای اصلی   153

5-2-2 گروه فضاهای وابسته اصلی   153

5-2-3 گروه فضاهای رفاهی   153

5-2-4 گروه فضاهای گردشی   153

5-3 فضاهای اختصاصی   154

5-4 زیربنای خالص    154

5-4-1 فضاهای اصلی اداری   154

5-4-2 فضاهای وابسته اداری   155

5-4-3 فضاهای پشتیبانی و ارباب رجوع  155

5-5 مساحت محل کار (مساحت مفید) 156

5-6 مساحت مفید خالص    157

5-7 تجهیزات اداری   158

5-8 نوع ساختمان   158

5-8-2 سرویسها 158

5-8-3 منظرهها 159

5-8-4 ستها 159

5-9 انواع کالبد ساختمانهای اداری   159

5-9-1 عمق فضا 159

5-9-2 موقعیت هسته  160

5-9-3 تقسیم به اتاقها یا سلولاریزاسیون   160

5-10 هسته  161

5-10-1آسانسورها 161

5-10-2 مجاری   161

5-10-3 سرویس بهداشتی   162

5-10-4 کمدهای اتاق شستشو: 162

5-10-5 پلکانها 163

5-11 روابط در ساختمانهای اداری   163

5-11-1رابطه با دنیای خارج   163

5-11-2 لوازم فرار  164

5-12 حوزههای فعالیتهای دانشكده معماری : 164

5-12-1 فضاهای آموزشی: 169

5-12-1-1 كلاس نظری   170

5-12-1-2  كلاس عمومی: 170

5-12-2 فضاهای كمك آموزشی: 170

5-12-2-1 آزمایشگاه  170

2-2-12-5كارگاه  170

3-2-12-5 فضاهای ورزشی و پرورشی : 171

1-13-5كتابخانه: 171

5-13-2 نمازخانه : 171

5-13-3 سالن ورزشی: 171

5-13-4 سالن چند منظوره : 172

5-13-5 اتاق مشاوره : 172

5-13-6 اتاق ورزش : 172

5-13-7 اتاق بهداشت : 172

5-14 فضاهای اداری : 173

5-14-1 فضاهای پشتیبانی و خدمات : 173

5-14-2 فضاهای سبز : 173

5-14-3 فضای توقف وسایل نقلیه : 174

5-14-4 فضای ورودی : 174

5-14-5 فضای توقف وسایل نقلیه : 174

5-14-6 فضاهای ارتباطی و غیر مفید : 174

5-15 فضاهای نیمه باز یا مسقف : 175

5-15-1 ظرفیت : 175

5-15-2 ظرفیت دوره آموزشی یا مقطع آموزشی : 175

5-15-3 ظرفیت مجتمع آموزشی : 175

5-15-4 سطوح زیر بنایی: 175

5-15-4-1 خالص: 175

5-15-4-2 ناخالص : 176

5-15-4-3 سرانه : 176

5-15-4-4 سرانه خالص زیربنا : 176

5-15-4-5 سرانه ناخالص : 176

5-15-4-6 معیارهای تعیین ظرفیت : 177

5-15-4-7 ظرفیت كلاس : 177

5-15-4-8 ظرفیت كارگاه و آزمایشگاه : 177

5-16 ظرفیت فضاهای پرورشی : 177

5-16-1 كتابخانه : 177

5-16-2 نمازخانه : 178

5-16-3 سالن آمفی تئاتر : 178

5-16-4 سالن ورزشی: 178

5-16-5 سالن چند منظوره : 178

5-16-6 سالن غذاخوری : 179

5-16-7 فضاهای اداری : 179

5-16-8 سرویس های بهداشتی: 179

5-16-9 سرانه فضاها : 179

5-16-10 فضاهای بسته  179

5-17  فضاهای مربوط به فعالیتهای آموزشی: 181

5-18-1 مبلمان فضاهای اداری   182

5-18-2 قرارگیری دیوارها 182

5-18-3 کتابخانه  183

5-18-4 سالن مطالعه  184

5-19-5 قفسههای کتاب   184

5-20 طراحی سالن‌های اجتماعات   186

5-20 -1  هندسه کلی تالارها 186

5-20-2 اقدامات اصلی در برنامه ریزی سالنها 187

5-20-3 بخشهای مختلف سالنهای اجتماعات   187

5-20-3-1 ورودی سالن: 188

5-20-3 -2  سرسرا و سالن انتظار  188

5-20-3-3 سالنهای اجتماعات   190

5-20-3-3-1 تغییرات در ابعاد سالنهای اجتماعات   190

5-20-3-3-2 چند منظوره بودن و انعطافپذیری سالن   191

5-20-3-3-3 صندلی در سالنهای اجتماعات   192

5-20-3-3-4 بالکن در سالنها 195

5-20-3-3-5 شیب سالنها 196

5-21 اتاق تجهیزات تلفن   198

5-22 موتورخانه و برق اضطراری   198

5-23 تجهیزات بهداشتی، رختکن و نظافت   199

5-24 انبار مرکزی   199

5-25 محل زندگی سرایدار  200

5-26  فضای نمایشگاهی   200

فصل ششم: مکانیابی و روند طراحی شهرک دانشجویی   201

6-1 سیر تحولات شهرسازی شیراز  201

6-1-1 شیراز 1328  204

6-1-2 شیراز 1335  205

6-1-3 شیراز 1350  206

6-1-4 شیراز معاصر  207

6-1-5 شیراز در دوره کنونی   207

6-2 کاربریهای قدیم منطقه: 208

6-3 کاربریهای جدید منطقه  209

6-4 همجواریها در منطقه  209

6-5 مکان یابی سایت   210

6-5-1  مکانهای پیشنهادی برای سایت مجموعه  211

6-5- 2  موقعیت سایت نسبت به شهر  213

6-5-3  موقعیت سایت نسبت به شریانهای شهری وضع موجود  214

6-5-4  موقعیت قرارگیری سایت در مناطق شهرداری شیراز  214

6-6 دسترسیها 215

6-6-1دسترسی سواره  215

6-6-2 دسترسی پیاده  215

6-6-3 دسترسیها در طرحهای فرادست   216

6-6-4 موقعیت سایت نسبت به محورهای شریانی پیشنهادی شیراز  217

6-7 همجواریها 218

6-8 چشم اندازهای سایت در وضعیت کنونی   218

6-9 چشم‌اندازها 220

6-10 تحلیل سایت به کمک جدول sowt  221

6-11 نتیجه گیری   224

6-12 روند طراحی مجموعه شهرک دانشجویی   225

6-12-1 ترسیم خطوط اولیه برای رسیدن به پلان   225

6-12-2 ترسیم دیاگرامهای اولیه  226

6-12-3 ترسیم محورهای  تأثیر گذار بر زمین طرح   227

6-13 طراحی حجم‌های سه بعدی اولیه  229

6-14 ترسیم پلان نهایی بام مجموعه  230

6-14-1 فرایند طراحی سایت   231

6-14-2  ترسیم پلان بام دانشکده معماری   235

6-15  فرآیند طراحی دانشکده معماری   236

6-16 ترسیم پلان طبقه همکف و اول دانشکده معماری   239

6-17 نماها و برش‌های نهایی   242

6-19 طراحی فضاهای داخلی   244

6-20 سازه مجموعه دانشکده معماری   245

6-20-1 فونداسیون   245

6-20-2 جنس دیوارها 245

6-20-3 سقف مجموعه  245

245

6-20-3-2 سقف بتن پیش تنیده  246

6-20-4 ستونها 248

6-21 تأسیسات دانشکده معماری   248

6-22 نمایش سه بعدی مجموعه  250

فهرست منابع: 253

 

            آدمی به حکم فطرت خویش، نوع دوستی و دیگر خواهی را ارج می‌نهد و از تماشای رنج بینوایان آزرده خاطر می­گردد و جان خویش را با یاری محرومان آرامش میبخشد. تاریخ و فرهنگ، آئین ما با وقف و خیر اندیشی واقفان و بیدار دلانی در آمیخته است که نام وی را بر صحیفه ایثار و رادمردی رقم زده­اند (شاکر ، 1373 ص87).

             انسان امروز همچون نیاکان خویش به خوبی در یافته است بسیاری از معضلات که در زمینه‌های مختلف گریبان­گیر مردم یک جامعه است تنها از طریق دستگاه­های اجرایی قابل حل نبوده و مشارکت و معاضدت و یاری خود مردم را می­طلبد. اگر وقف در جامعه نهادینه شود افراد خیر و نیکوکار بخش قابل توجهی از کمبودها و تنگناهای جامعه را خودشناسی کرده و اموال و دارایی­های خود را داوطلبانه در جهت رفع آن‌ها به کار خواهند بست. متاسفانه این نهاد‌های مردمی با وجود برخورداری از قدمت و سابقه پر افتخار تاریخی آن گونه که شایسته است فراگیر نشده و نقش و  تأثیرات فرهنگی و تربیتی آن در ابعاد گوناگون تا حدودی مکتوم و مستور مانده است. در اجرای برنامه‌های بلند مدت و میان مدت توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آنچه ذهن برنامه ریزان را بیشتر به خود مشغول می­کند، محدودیت‌های منابع در مقابل مصارف بی حد و حصر است. در نتیجه کشورهایی در این امر موفق خواهند بود که بتوانند از تعدد و تنوع مالی برخوردار باشند. در کشور ما درآمدهای بالقوه موقوفات در صورت شناسایی کامل بهرهبرداری بهینه می‌تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بخشی از نیازهای کشور را تامین کند. یکی از ابعاد وقف بعد اقتصادی آن است در این تحقیق سعی شده است گوشه‌ایی از وقف با رویکرد اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد ( خمینی، 1376).

وقف بارزترین و روشن ترین مصداق احسان، انفاق، صدقه جاریه، تعاون و باقیات صالحات است که منشا خدمات فراوان اقتصادی، رفاهی، و بهداشتی در جامعه گردیده است. وجود صدها درمانگاه، بیمارستان، مدرسه و … در سراسر کشورهای جهان شاهد و گواه آن است( دریکوند، 1386).

با این اوصاف بدیهی است توصیه فرهنگ وقف و تلاش برای دست یابی و موفقیت آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان یکی از مسائل و دل مشغولی‌های مسئولان و صاحب نظران در کشورهای اسلامی و برخی کشورهای غیر اسلامی می­باشد( ارجمند نیا، 1380،ص 10).

 

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1 تعریف مسئله و اهمیت آن

وقف که درآن اصل مال یا ملك می­ماند و منافع و عواید آن در امور عام­المنفعه مصرف می­شود در ساماندهی زندگی فردی و اجتماعی نقش فراوانی دارد.

نماد وقف در ادوار گذشته نیز وجود داشته و پس از اسلام با  تأثیر از جهان­بینی اسلامی به صورت جهت دار مطرح می­شود. هم­چنان که در صدر اسلام نیز مسبوق است بسیاری از موقوفات نه تنها به عنوان پشتوانه اقتصادی نظام اسلامی محسوب می­شوند بلکه در کم کردن فاصله طبقاتی و نهایتا تامین عدالت اجتماعی نقش مؤثری را ایفا می­کند. در مجموع با نهاد وقف که در آن مالکیت خصوصی به نوعی مالکیت عمومی تبدیل می­شود مراکز مختلف آموزشی، فرهنگی، بهداشتی و اقتصادی ایجاد می­گردد که این امر در شهرنشینی جوامع که از مؤلفه­های توسعه اقتصادی است نقش قابل توجهی دارند؛ و به شهرها نوعی برجستگی دینی، تاریخی و اقتصادی خواهد بخشید و توسعه را همراه با عدالت اجتماعی به ارمغان خواهد آورد( شاکر 1373، ص 87 ).

براساس  تأثیری که فرهنگ وقف در ماندگاری و پایایی توسعه اقتصادی دارا می­باشد می‌تواند در پیشبرد اهداف توسعه پایدار نقش موثری را ایفا نماید.  توسعه پایدار در حقیقت ایجاد تعادل میان توسعه و محیط زیست است. توسعه پایدار چهار جنبه دارد: پایداری در منابع طبیعی ، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی، در حقیقت توسعه پایدار تنها بر جنبه زیست محیطی اتفاقی تمرکز ندارد بلکه به جنبه­های اجتماعی و اقتصادی آن هم توجه می­کند .توسعه پایدار محل تلاقی جامعه، اقتصاد و محیط زیست است( دانشنامه حقوق اقتصادی ، 1391، ش 1).

یکی از عوامل مهم توسعه و پیشرفت در هر جامعه آموزش و پرورش است. تاریخ آموزش و پرورش در ایران به دوران­های باستانی و آریایی­های نخستین می­رسد. در دوره مادها، کودکان و نوجوانان راه و رسم زندگانی و کار و جنگاوری را درخانه و قبیله می­آموختند. آموزش رسمی مخصوص روحانیان بود و مردم دیگر از خواندن و نوشتن بی­بهره بودند. در دوران هخامنشی آموزش رسمی ویژه موبدان، شاهزادگان و دولتمردان بود. اما چون در آیین زرتشت آموزش و پرورش مهم شمرده می­شد، مردم ایران اخلاق و مهارتهای سودمند را به فرزندان خود آموزش می­دادند . در دوره ساسانی فرهنگ و تمدن ایرانی به شرق و غرب گسترش یافت اما هنوز هم آموزش به گروهی خاص محدود می­شد (مستوفی، 1377، ص3).

با ورود اسلام به ایران تحولاتی در نحوه آموزش به وجود آمد. با توجه به اهمیتی که اسلام به شریعت و عدالت اجتماعی و تجلی ارزشهای انسانی نهاد موجب گسترش و ارتقاء سطح آموزش برای اقشار مختلف جامعه گردید( فصل نامه تاریخ اسلام ، 1391 ، ش5).

ازجمله مواردی که پس از ورود اسلام به ایران مورد توجه قرارگرفت هنر و معماری ایران است. با توجه به رویکرد عدالت محوری اسلام و اینکه تمام افراد جامعه می‌توانند به طور یکسان از امکانات جامعه بهره مند شوند، بناهای عام­المنفعه و عملکردهای جدید به وجود آمد که از جمله می‌توان به فضاهایی مانند: مساجد، آب انبارها، حمام و کاروانسراها و… اشاره کرد. وجود این فضاها و عملکردهای جدید باعث ایجاد هنر و معماری نوین گردید که با ارتقای معماری گذشته و به کارگیری اصول مبانی اسلام هنر و معماری ایرانی اسلامی را شکل داد (خطیبی، 1390).

مساجد، مدارس و حوزه­های علمیه جزء اولین فضاهای آموزشی بوده­اند، حوزه‌های علمیه از آن دسته فضاهایی بودند که محل اسکان و تحصیل دانش آموختگان توامان در یك مجموعه قرار داشت. این گونه فضاها طی سال­ها با به وجود آمدن مؤسس ات و مجتمع‌های

 دانشگاهی ارتقاء یافت اما همواره معایب و کاستی‌هایی به همراه داشته­اند.

حال با توجه به مباحث یاد شده سوال این است که چگونه می‌توان با بهره­وری از رویکرد اقتصادی توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف موجب ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی شویم؟

1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

انجام تحقیق در هر زمینه علمی، به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد، از جمله این دلایل می‌توان به گسست دانش در آن زمینه یا نبود تحقیق جامع اشاره کرد. تحقیق حاضر از جمله تحقیقات بکر و جدید است که تا بحال انجام نشده است و ضروری است که به آن پرداخته شود.

تاکنون موضوع وقف و موقوفات از ابعاد مختلفی چون فقهی، حقوقی، قضایی و اعتقادی بررسی شده و بعضی از پژوهش­ها بر تأثیر آن‌ها بر محیط­های شهری و روستایی تأكید دارند. اما در زمینه تأثیر وقف در نظام آموزشی به ویژه شهر شیراز پژوهشی صورت نگرفته است. در پژوهش حاضر این موضوع به شكل مبسوط و كامل با مؤلفه­های تحقیق بررسی شده است.

از دیگر دلایل اهمیت تحقیق در ارتباط با موضوع مورد مطالعه، نیاز به ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی و برآورده کردن آن از طریق توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف است.

1-3 اهداف تحقیق

1-3-1 اهداف کلی:

هدف اصلی از طراحی شهرک دانشجویی، علاوه بر اینکه پاسخگوی نیازهای ساکنین در مقیاس شهری– کشوری است، موجب زنده نگاهداشتن هنر اصیل ایرانی در شهر شیراز می‌گردد.

طراحی این مجموعه با هدف احیای فصل مشترک فرهنگ وقف و معماری و معرفی و انتقال این میراث از گذشتگان به نسل­های آینده.

ایجاد مکانی جهت رسیدن به یک کیفیت محوری در فضای معماری که سبب ایجاد بهبود شرایط آموزشی در چهارچوب فرهنگ وقف و توسعه پایدار اقتصادی می‌شود.

1-3-2 اهداف اختصاصی:

این مجموعه علاوه بر آموزش و ایجاد مکانی برای پرورش بدون دغدغه مالی برای دانشجویان در شهر شیراز، اهداف اختصاصی زیر را دنبال می‌کند:

ـ ایجاد مکانی جهت معرفی پیشینه فرهنگی- هنری شیراز هم در هنر و هم در معماری .

ـ ایجاد مکانی جهت احیاء و حفظ فرهنگ وقف.  

ـ اشتغال­زایی و افزایش اشتغال. ایجاد مکانی که موجب تعامل هرچه بیشتر بین هنرمندان، وقف کنندگان و جامعه شود.

ـ ایجاد شهرکی متناسب برای زندگی موقت وشرایط رفاهی و اجتماعی برای دانشجویان

ـ ایجاد زمینه روشن جهت بازیابی تفکر وقف برای کسانی که به این امور می‌پردازند.

1-4 سوالات تحقیق

1-  چگونه می‌توان با بهره وری از رویکرد اقتصادی توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف موجب ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی شویم؟

2- نقش مؤلفه‌های غیرکالبدی و معنوی همچون مفهوم وقف در کالبد شهرک دانشجویی چگونه نمایان می­گردد؟

1-5  فرضیه‌های تحقیق

ـ به نظر می­رسد این شهرک دانشجویی،  پاسخگوی نیازهای علمی دانشجویان و تأمین منابع مالی آنان باشد.

ـ به نظر می­رسد این مجموعه بتواند پیوندی در جهت وقف و توسعه پایدار اقتصادی در شهرک­های دانشجویی ایجاد کند.

1-6 نوع و روش تحقیق

این پژوهش با توجه به فرضیه‌های فوق از لحاظ هدف کاربردی و با روش­های ترکیبی تحقیق از جمله روش مطالعات موردی، توصیفی، تحلیلی انجام گرفته است زیرا از طرفی در پی توصیف و شناخت شرایط موجود ( توصیف) و از طرف دیگر در پی تحلیل مفاهیم و کشف عناصر و مفاهیم اصلی است .

1-6-1 روش گردآوری اطلاعات

در این پژوهش از روش توصیفی و تحلیلی، تکنیک اسنادی (کتابخانه‌ای و اینترنت) استفاده و همچنین مطالعات میدانی و پیمایشی نیز به کاربرده می شود.

1-6-2 روش گرد آوری اطلاعات(میدانی ، كتابخانه­ای و غیره )

مطالعات کتابخانه‌ای با بررسی نمونه‌های موردی و …

1-7 منابع تحقیق:

در این تحقیق از سه گونه منبع استفاده شده است . 1 – منابع روایی: مهمترین منبع برای جمع آوری وقف است. کتاب­هایی مانند بحار النوار، کافی، نهج البلاغه و … در این طبقه قرار می­گیرند. 2- منابه تاریخی و تفسیری افزون بر منابع روایی : برخی منابع تاریخی نیز منابع خوبی برای دستیابی به موضوع وقف است. این کتاب­ها نیز مورد استفاده قرار گرفته­اند. 3- کتاب­ها و مقالاتی که در زمینه اثرات وقف، وقف در اسلام، وقف در نهاد‌های آموزشی، کارکرد وقف در اقتصاد، اقتصاد پایدار و … نیز در این پژوهش مورد برسی قرار گرفته‌اند.

 

امروزه در برخی طرحهای شهری و روستایی ایران كه جهت ارتقا بافت‌های فرسوده تهیه می‌شود، رشد و توسعه بدون توجه به ساختار فضایی و كلیت شهری و روستایی و همچنین انقطاع ارتباطی بین بافت قدیم و بافت‌های جدید به طور قابل توجهی مشهود می‌باشد. مداخلات مدرن، نظیر طرح های جامع و تفضیلی شهری و روستایی پروژه‌های تعریض معابر و…. پیامدهای نامطلوبی را در مقیاس استخوانبندی فضایی سازمان كالبدی شهری و روستایی شهری به همراه داشته است. از جمله این پیامدها می‌تواند به صدمه رساندن به منابع زیست محیطی نظیر تخریب اراضی مستعد كشاورزی در اثر گسترش هرز و بی‌رویه شهرها اشاره كرد كه در قالب توسعه های با تراكم پایین ایجاد شده است.

 

با توجه به موارد ذكر شده، در این پژوهش دسته‌ای از مداخلات روستایی در راستای تشخیص ارائه مناسب‌ترین نوع مداخله در جهت ارتقا فضاهای روستایی حاضر در كشور مورد بررسی مختصری واقع شده است. پس از بررسی دوره های مختلف مداخلات روستایی در ادامه به بحث در رابطه باز‌زنده‌سازی بافت روستایی و ابعاد كلیدی آن پرداخته شده است.

 

از طرفی، امروزه بناهای تاریخی فضاهای نابساماندهی شده‌ای را در برمی‌گیرند كه علاوه بر اینكه فضاهای عمومی در آنها به صورت تعریف شده وجود ندارد، مرز و محدوده مشخصی نداشته و دارای كالبد و فعالیت مناسب و تعریف شده‌ای نمی‌باشند. عدم وجود فضاهایی برای مكث و توجه ساكنین و ملاقات‌كنندگان كیفیت بصری و عملكردی را در این بخش از روستا تا حد زیادی كاهش داده است، كه بدون هیچگونه نظم و ساماندهی خاصی همجوار هم قرار گرفته و منظر بصری نامطلوبی در اطراف بناهای تاریخی را تشكیل داده‌اند.

 

لذا توجه به مولفه های كیفیت محیط كه از فضاهای جنبی بناهای تاریخی انتظار می‌رود، در طراحی، به طور حتم راههایی را ارائه خواهد داد كه می‌تواند به بهبود بخشیدن به این بخش از روستا مثمرثمر واقع شود.

 

 

 

همچنین با توجه به این امر كه عناصر تاریخی و طبیعی، پتانسیلهای عمده جهت ایجاد فضاهای عمومی روستایی محسوب می‌شوند، به نظر می‌رسد بتوان با برقراری ارتباط بین عناصر طبیعی و عناصر تاریخی هویت‌زا، به ارتقا هویت كالبدی بناهای تاریخی و باز‌زنده‌سازی عملكردی و كالبدی بافت مذكور كمك كرد، لذا در این قسمت بحث‌های اكولوژیكی در رابطه با محیط طبیعی و بحث ارتباط بین عناصر شاخص به كمك محیط طبیعی، مطرح می‌شود.

 

در كل این فصل، مباحث ذیل را در برمی‌گیرد :

 

1 ـ باز زنده‌سازی بافت روستایی

 

2 ـ فضای دسترسی به امام زاده

 

3 ـ ارتباط بین عناصر روستایی محیط طبیعی به همراه بحثهای اكولوژیكی

 

2 ـ 2 ـ باز زنده‌سازی روستایی

 

2 ـ 2 ـ 1 انواع مداخلات روستایی

 

بررسی دوره های مختلف مداخلات شهری و روستایی در كشورهای توسعه یافته، تغییراتی را در تفكرات و شیوه این مداخلات گویا می‌باشد كه از عدم توجه به حفاظت اماكن و بافتهای تاریخی تا توجه به حفاظت كالبدی و اجتماعی، مشاركت و ارزشهای فرهنگی اینگونه بافتها می‌گراید.

2 ـ 2 ـ 2 باز زنده‌سازی در بافت‌های با ارزش روستایی

 

مراكز محلات در روستاهای بومی ایران، فضاهایی واجد ارزش بسیار هستند. آن‌ها فضاهایی خوانا، قابل درك و دارای كیفیت‌های منحصر به فرد هستند. این فضاهای عمومی بسان میدانچه‌هایی، واحدهای همسایگی را به هم پیوند می دهند و مكانی در خور برای بروز فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و سیاسی فراهم می‌كنند؛ به گونه‌ای كه تمركز نیروها، اتفاقات، رویدادهای مهم و با ارزش، پراكنده و سیال و غیره در این مراكز است. مراكز محلات به واسطة عوامل فیزیكی و كالبدی از یك سو و عوامل انسانی از سوی دیگر از كیفیت فضایی خاصی برخوردارند كه گویی قلب تپندة روستا هستند و شور و نشاط زندگی را با شریان هایی نظیر گذرها و كوچه‌ها در كالبد روستاها تزریق می‌كنند.

امروزه نقش مؤثر فضاهای عمومی و جمعی مراكز محلات در طراحی سكونتگاه‌های روستایی ایران رنگ باخته است و از آنجا كه ارتفای كیفی فضاهای عمومی روستایی نظیر مراكز محلات، تأثیر مستقیم و اجتناب‌ناپذیری در ارتقاء كیفی سكونتگاه‌های روستایی دارد؛ این پژوهش بر آن است تا با بازشناسی مراكز محلات در بافت‌های با ارزش روستایی ایران، گاهی برای احیای مراكز محلات در روستاها بردارد و به روستایی و به دنبال آن معماری روستایی بپردازد و از منظر تغییر شكل سكونت مردم یا فقدان سكونت حقیقی روستایی، ادله‌ای را برای وضعیت نابسامان كنونی بافت‌های روستایی بیان داشته و راهكارهای خود كه به نظر می‌توانند در تعیین سیاست‌ها و تدون برنامه‌های آتی، به منظور مرمت و ساخت سكونتگاههای روستایی گره‌گشا و سودمند باشند را در جهت برون رفت از وضع نابسامان موجود ارائه نماید.

متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته :زبان انگلیسی

 

عنوان : The Quest for Racial Identity In Toni Morrison’s Song of Solomon Under the Light of Derridean Deconstruction

 

 

 

 

 

Islamic Azad University

 

Central Tehran Branch

 

Faculty of Foreign Languages

 

Department of Postgraduate Studies

 

 

 

Subject:

 

The Quest for Racial Identity In Toni Morrison’s Song of Solomon Under the Light of Derridean Deconstruction

 

A Thesis Submitted to the Department of Postgraduate Studies as a Partial Fulfillment for the Degree of MA in English Literature

 

 

 

Advisor:

 

Dr. Hasan Shahabi

 

Reader:

 

Dr. Jalal Sokhanvar

 

 

 

Spring 2013

 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

 

Abstract

 

This study aims at close reading and investigating the popular novel of Toni Morrison (1931), Song of Solomon (1977). The appealing idea of rereading the text which is a notable instance of Afro-American fiction concentrating on the question of racial identity from a deconstructive perspective has become the base of the present project. The researcher attempts to analyze and investigate the novel through the viewpoint of Derridean deconstructive methodology. Derrida as a post-structuralist thinker attempts to challenge the whole pre-determined binary structures which are decided to rule through various contexts and discourses. He tries to deconstruct the presupposed binary oppositions in the traditional western discourse such as white/ black that is considered to be one of the identity constituents of the cultural discourse. For Derrida subjects are the products of a wavering, differential and deferral system of signs. Undertaking this argument, the thesis attempts to show that how systems and discourses, which are assumed to be fixed and authentic, are vulnerable to the deconstruction and redefinition. Finally, the study extends Derrida’s ideas of deconstruction to the notion of identity as a cultural construct and particularly to the racial identity in western discourse. The study advantages the deconstructive approach through investigating one of the greatest products of African- American literature Song of Solomon by Toni Morrison. Extending Derrida’s deconstruction to literature and literary reading with close attention to the African- American literary context the thesis thus attempts at applying deconstruction to the investigation of the black identity in Song of Solomon. Indeed, in Morrison’s novel the blacks are in search of their true identity in the racialized white society in order to escape the alienation which has surrounded their lives.

 

Key words: black identity, white hegemony, racial society, deconstruction, reconstruction, redefinition of identity.

 

 

 

                      Table of Contents

 

Abstract

 

Acknowledgment

 

Chapter One: Introduction                                                                                                         1

 

1.1. General Background                                                                                                           2

 

1.1.1. An Introduction to Afro- American Cultural Identity                                         3

 

1.1.2. African- American Literature and Black Aesthetics                                           4

 

1.1.3. Toni Morrison an Afro- American Writer                                                           4

 

1.1.4. Deconstruction and Deconstructive Reading                                                       5

 

1.1.4.1. Deconstruction the Theory and Deconstructing Literature                   6

 

1.1.4.2. Deconstructing Afro- American Literature and Song of Solomon as a Working Model            7

 

• The Argument 9

 

• Methodology and Approach      11

 

• Literature Review      14

 

• Research Outline                        17

 

• Definition of Key Terms 18

 

Chapter Two: Afro- American World of Literature and Deconstruction                                20

 

2.1. African-American World                                                                                                  21

 

 2.1.1. African Soul                                                                                                        22

 

 2.1.2. Black Identity out of Slavery                                                                              25

 

2. 2. Racism in Development of Afro-American literature     28

 

2. 2. 1. Historical Development of African- American Literature                       29

 

2. 2. 2. Racial Identity in African- American Literature                          32

 

2.3. Construction of Collective Identity in Toni Morrison’s Narrative                                    36

 

2.4. Theoretical Concept: Deconstruction                                                                                37

 

2. 4.1. Deconstruction and Literature                                                                          40

3. 

4.  

 

2. 4.2. The Language of African- American Literature and Racial Identity       42

 

Chapter Three: Construction and De-construction of Identity in Morrison’s Fiction              46

 

3.1. Toni Morrison’s Fiction Depicting African- American Identity                                       48

 

3.2. Toni Morrison Deconstructing African-American Literature and Black Identity            53

 

3.3. A Critical Review of Song of Solomon: A Deconstructive Narration of the Black          55

 

3.3. 1. Formation of Identity in Song of Solomon                                                        60

 

3. 3.1.1. Milkman Dead Reconstructing Identity in Gold Quest 60

 

3. 3.1.2. Macon Dead Constructing Identity in World of Wealth and White 62

 

3. 3.2. Tension and Paradox in the Construction of Individual and Collective Identity

 

            in Toni Morrison’s Narrative                                                                           68

 

Chapter Four: Black Narrative Signifying Racial Identity                                                       72

 

4. 1. The Mythic and the Historic, Fiction and Reality in Song of Solomon             73

 

4. 2. The Urban and the Rural: Space in Identity Formation 78

 

4. 3. Black Manhood, Black Femininity in Morrison’s Narrative 89

 

Chapter Five: Conclusion                                                                                                         96

 

5.1. Summing Up                                                                                                                     97

 

5.2. Findings                                                                                                                           106

 

5.3. Suggestions for further reading                                                                                       108

 

Works Cited                                                                                                                            111

 

Works Consulted                                                                                                                    116

 

 

 

Chapter One

 

Introduction

 

1.1. General Background

 

All through the history of western culture, the ruling system has based the structure of society on categorization primarily. Through such a structural system, the dominancy has belonged to the white population regarding the oppositional categorization of white majority and black minority. Therefore, the black identity has been denied and suppressed through a long history of slavery and marginalization by the authoritarian ideology, socially, culturally and politically. Nevertheless, there has been a vital need for the black identity, such as African-American, to raise voice against such imposed oppression upon its life and gain the true position that it required in the western society. Searching through the process of African-American’s endeavour to present its own voice, history, culture and tradition, a variety of expressive forms emerges such as slave songs, autobiographical fictions, political and motivating speeches, rap or jazz music and films dedicated to the lives of the blacks. Through this process of self-recognition and self-expression, the African-American writers also find the inevitable impression of writing in recovering the denied black history. Toni Morrison, thus as an African-American living in the white dominated culture, is not exceptional regarding the job to recover the denied identity of the black through story narration.

 

1.1. 1. An Introduction to Afro-American Cultural Identity

 

In the words of Manning Marable:

 

 

Identity is not something our oppressors forced upon us. It is a cultural and ethnic awareness we have collectively constructed for ourselves over hundreds of years. This identity is a cultural umbilical cord connecting us with Africa. (quoted in Campbell and Kean 71)

 

 

The western master/slave system was grounded in denial of black history, identity, humanity, community, knowledge and language. This denial was, therefore, a method of control, a device to impose the norms and values of the majority on the minority group who were derided because of an inherited European view of the African as inferior. African-American Cultural identity has been the struggle to position oneself rather than be positioned by others. In 1965, during the struggles for civil rights, and consequently the political demands for Black Power in the 1960s, black people were going to use the words of their own to indicate a strong stream of resistance which was conveyed through the arts of expression, especially song and story-telling. Interestingly the use of memory has become central to this process for it allows the inclusion of stories excluded from the versions of white history. Thus through the appraisal of black memory the black identity regains its cultural roots in which its identity is grounded (Campbell and Kean 71-78).

ازدیربازفضاهای تجاری از ارکان هرمجموعه زیستی بوده و درواقع حکم قلب را برای آنها ایفاکرده است. هرچنداین اهمیت درطول تاریخ دارای فراز ونشیب هایی بوده، لیکن هیچگاه نقش خودراازدست ندادهاست. پیشبینی وبرنامه ریزی مراکزتجاری از مهمترین مسایل معماری وشهرسازی است که بسیاری از معضلات شهری را حل خواهدنمود.

 

باوروداتومبیل به شهرها،تحولات فرهنگی ناشی از ارتباط باکشورهای غربی،شتاب درعرضه کالاهای صنعتی،شیوۀزندگی،امکانات وارتباطات درسالهای اخیرفضاهای تجاری نیزدستخوش تغییرات اساسی گردید. امروزه بدلیل مشکلات ناشی ازشهرنشینی،کمبودفرصت وامکانات جدید،خریدار نترجیح میدهند با اتومبیل به مراکزخریدمراجعه ودرکمترین زمان ممکن کلیه مایحتاج خودرابه صورت ماهیانه ویاهفتگی تهیه نمایند. از این­رودرسالهای اخیر ایجادفروشگاههای زنجیره ای که درآن کلیۀملزومات ومایحتاج خریداران ارایه میگردد،به شدت رشدیافته ورقابت بین آنهاباعث ایجاداندیشه­ای جدید در ارائه سیستمهاوخدمات مهم درجهت جلب رضایت مراجعین شده است(بحرینی، 1375، 23).

 

خرید،فعالیتی است که نمودهایی ازشرایط وساختاراقتصادی،اجتماعی وبه ویژه فرهنگی یک محیط راآشکارمی­سازد؛هرچندکه درابتدا فضاهای خرید،تنهابه منظورپاسخگویی به نیازهای اقتصادی راقبان به صورت پلانهای خطی وقرارگیری اجزای فردی عنی مغازه ها دراطراف مسیرهای خطی یامنحنی مراجعان طراحی می­شد،امااین ایده که مراکزخریدبایددربرگیرنده کاربریهایی باشند تا برای دیگرنیازهای مراجعین نیزپاسخی مناسب یابد،به مرور بعنوان اندیشۀ غالب درمعماری مراکزتجاری تبدیل گردید.

1 ـ 1 ـ مفهوم مراکزتجاری

 

مرکزتجاری تفریحی به مفهوم کلی به محلی سرپوشیده ویا روبازی اطلاق می­گرددکه تعدادی فروشگاه راشامل گردیده که این فروشگاهها می توانند از یک یاچند صنف مختلف تشکیل گردند. این محل کانون دادوستدبوده وارتباط مستقیم بین عرضه وتقاضارا برقرارمینماید (دهخدا).

 

1 ـ 2 ـ هدف ازایجادمراکزتجاری

 

پس ازپیدایش تمدن وقبل ازرایج شدن پول مبادله کالابصورت پایاپای صورت میپذیرفت وبه تدریج وباازدیادحجم تولیدات وتوسعه مبادلات وگسترش روابط اجتماعی واعتلای سیستم­های اقتصادی پیشرفت نموده وسه گروه عمده ذیل شکل گرفت:

 

• تولیدکنندگان • توزیع کنندگان •  مصرف کنندگان

جهت رفع نیازمصرف کنندگان وارایه محصول تولیدکنندگان نیازبه اماکنی برای تسهیل امورفوق احساس گردیدکه این مساله،انگیزه ایجادمراکزتجاری شد.

 

1 ـ 3 ـ تاریخچه مراکزتجاری

 

احداث اولین مرکزتجاری به مفهوم امروزی درایتالیاوبه سال 110 میلادی درزمان امپراتوری تروژان بازمیگردد. دراین سال برده ای یونانی مرکزخریدی مجاورمیدان عمومی شهرروم بنانمود. این مرکزدردوطبقه احداث گردیدودرآن حجرههابه صورت ردیفی استقراریافته ودارای سیستم تهویه بود. درقرون وسطی بازارهای خیابانی لندن،بازارچه های بلژیک وبازارهای خاورمیانه شکل گرفت. بعدازجنگ جهانی دوم باحرکت واسکان مردم درحومه شهرها،مراکزتجاری نیزبه این مکانهاانتقال یافت که هدف آنهادردسترس بودن مشتریان بودکه این تفکرتاامروزنیزادامه یافته است(پروند، پایان نامه).

 

1 ـ 4 ـ تاریخچه مراکزخرید درایران

 

اولین مراکزتجاری درایران با عنوان بازار،به عنوان نهادی اقتصادی–شهری در دوره ساسانیان درشهرهای بازرگانی–تولیدی شکل گرفت.

 

واژه بازاربسیارکهن است وبه معنی محل خریدوفروش وعرضه کالااست. بازاردرفارسی میانه به صورت ” وازار ” وبا ترکیبهایی مانند وازارگ (بازاری) و وازارگان (بازرگان) به کارمیرفته است ودرپارسی به صورت ” واژار ” مورداستفادقرارگرفته است. بازاردرشکل کلی خود نهاد منحصربه شهرها نبوده است بلکه درنواحی روستایی نیزبازارهایی موقت تشکیل می شده است(دهخدا، 1345).

 

تشکیل این بازارها درروستاهایی که ازنظردسترسی ودیگرعوامل دارای شرایط مطلوبتری بوده اند،منشا پیدایش پاره ای ازشهرهابوده است.

 

برپایه اطلاعات موجودازاواخرقرن اول هجری به بعد در بسیاری ازشهرهابازارهای دایمی وجودداشته است وهرنوع کالادرمحلی معین عرضه میشده است. هسته اولیه اغلب بازارهای واقع درشهرهادرحوالی یکی از پرتردد ترین دروازه ها شکل میگرفت. این هسته ابتدا در ربض و پشت دروازه شهروگاه درداخل شارستان و نزدیک دروازه شهرتشکیل می شد وسپس در داخل شارستان و ربض گسترش یافت.

 

گسترش بازاردرداخل شهردرامتدادراه یا راههای اصلی شهرتا مرکزآن امتداد می یافت وگاهی اوقات بازار ازیک دروازه تا دروازه دیگرشهربه طورپیوسته ادامه داشته است. وسعت وتوسعه بازارهرشهربستگی به جمعیت ورشداقتصادی آن داشت. درشهرهای کوچک بازارعمدتا جنبه خرده فروشی وتامین مایحتاج مردم شهر را داشت ودرشهرهای بزرگ بخش عمده ای از بازار درخدمت بازرگانی خارجی وعمده فروشی قرارمیگرفت. تمام ویابخشی ازاغلب بازارهادرابتدای احداث آنها مسقف نبودوبه تدریج باگسترش رونقشان سرپوشیده میشدند. عرض بازارها به طورمتوسط بین 5/3تا 5 متروبرای عبورپیاده وگاری در زمان عادی مناسب بود و درایام برگزاری اعیادوسوگواری درحرکت پیاده اخلال ایجادمیشد.

 

هربازاری دارای دروازه ودری بودکه شبها بسته میشدوتاچندقرنپیش مغازه های بازار در نداشت وشبهاو ایام تعطیل توسط پارچه ای زخیم مغازه خودرا می بستند. ساخت بازارهادردوره صفوی فضونی گرفت وتا اواخر دوره قاجار ادامه یافت.(پروند، پایان نامه کارشناسی ارشد).

 

 

 

 

 

2 ـ 1 ـ شهر و بازار

 

2 ـ 1 ـ 1 ـ کلیات

 

پیدایش بازارها با پیدایش شهرها همراه نیست، بلکه با پیدایش اجتماعات بشری و مبادله کالا همراه است. پیدایش، تحول و تکامل مناسبات مبتنی بر مبادله و بازار اساسا با ادوار سلسله ای خاندان های حکومتی همراه نیست؛ بلکه پدیده ای مستقل از تضادهای حکومتی و تناقضات سیاسی بوده است و حوزه های اقتصادی آنها را شکل می داده است. حوزه های اقتصادی به رشد مبادله کالا، ایجاد فنون و صنوف و توسعه بازرگانی کمک کرده و این امور بدون یک مجموعه از راه های مبادلاتی و اقتصادی قابل تصور نیست.استقرار جوامع انسانی با حوزه های اقتصادی به روابط تجاری وسیع بین جوامع منجر شد و اساس و پایه گسترش شهر های کهن گشت (آیوازیان، مجله هنرهای زیبا، 2).

 

شهر به عنوان یک بازار، مرکز فعالیت ها و ارائه امکانات بسیاری است. در این نگرش نه تنها بر فعالیت های اقتصادی تأکید می شود، بلکه به غنای شرایط اجتماعی نیز توجه می گردد. در شهر امکانات نامحدود و متفاوتی وجود دارد وهر فرد می تواند معاش خود را در آن تأمین کند. در شهر، آرایش ویژه ای از فعالیت ها و کالاها بوجود می‌آید. افراد، خانواده ها، مؤسسات تولیدی و صنعتی، جوامع و خدمات عمومی، خریداران کالاهای مصرفی و تجهیزاتی هستند که باید بتوانند به منظور ارضاء نیازهای خویش و بر حسب قدرت خرید شان برای خود فراهم آورند. برای رسیدن به دست مصرف کنندگان، این کالاها باید حمل شده، انبار شوند و مطابق با مشخصات و قیمت خود به بهره برسند و توزیع گردند. فراهم کردن نیاز های آن همه مصرف کننده متمرکز در فاصله‌های چنین اندک در فضا های شهری، اجازه می دهد روی کیفیت کالاها به سوداگری پرداخت و قیمت تمام شده و بهای فروش آنها را کاهش داد. مشتری های مراکز تجاری و خدماتی شهری، به جمعیت خود شهر منحصر نمی شوند، بلکه برای خریدهای غیر رایج روزانه، جمعیت منطقه ای را هم که شهر مرکز آن است در بر می گیرد. افزون بر آن، افراد گذری همچون توریست ها را هم شامل می شود. جاذبه تجاری یکی از عناصر اصلی درخشش شهرها و تعیین کننده منطقه نفوذی آنهاست. ارزیابی بازار یکی از بهترین وسایل برای درک روحیه یک ملت است (پیرنیا، 1372، 55).