جامعه‌ از تلاقی‌ متلاطم‌ آحاد انسان‌ها پدید می‌آید و زادگاه‌ فرهنگ‌ها نیز نقطه‌ی‌ تماس‌ و تلاقی‌ آدمیان‌ است‌. در همان‌ اوان‌ خلقت‌ آدمی‌، به‌ محض‌ آنكه‌ برای‌ نخستین‌ بار انسانی‌ با انسانی‌ دیگر به‌ گفت‌وگو پرداخت‌، «فرهنگ‌» نیز زاده‌ شد.

 

فرهنگ را میتوان مجموعه ای پیچیده از دانشها ، باورها، هنر و آداب و رسوم یک جامعه دانست[1] که مبتنی بر ارزشهایی ست که گروهی بر ان پایبندی دارند و در ساختار اجتماعی از آن پیروی می کنند.[2]

بطور خلاصه فرهنگ‌ هر ملت‌، شناسنامه‌ی‌ آن‌ ملت‌ و تمدن‌ هر عصر هویتنامه‌ی‌ آن‌ عصر به‌ شمار می‌رود و دلیل اصلی ضرورت‌ هم‌ زیستی‌ فرهنگ‌ها، لزوم‌ زیست‌ اجتماعی‌ آحاد بشری‌ است‌[3] و گفتگو راهیست برای ترک مخاصمه و رسیدن به مفاهمه و همدلی. مضرات عدم این

 گفتگو و تعامل نیز تمامیت‌ خواهی‌، برتری‌جویی‌ و توسعه‌طلبی‌ برخی‌ تمدن‌ها و فرهنگ‌ها که بزرگ‌ترین‌ مانع‌ زیست‌ صلح‌آمیز جوامع‌ بشری است‌، انحصارگرایی‌، خود را حقّ مطلق‌ انگاشتن‌ و دیگران‌ را باطل‌ محض‌ پنداشتن‌، فقدان‌ شناخت‌ اصحاب‌ فرهنگ‌ها و تمدن‌ها از یكدیگر و سوءتفاهم‌های‌ ویرانگری‌ كه‌ مایه‌ی‌ تیرگی‌ فضای‌ تفاهم‌ بین‌ ادیان‌ و فرهنگ‌ها شده‌ و فرصت‌ نگاه‌ شفاف‌ را از واحدهای‌ انسانی‌ سلب‌ كرده‌ است و در نهایت برخورد تمدنها که از نظریان آقای هانگتینتون است همه و همه نشان میدهد که عدم تعامل و تساهل تا چه حد خطرناک و ویران کننده است. مسائل امروز جهان، جنگهای موجود و حتی مسائل داخلی کشور خودمان ایران ناشی از همین عدم تعامل و گفتگو و همدلی بین ادیان، مذاهب، فرهنگها و تمدنهای مختلف است.

 

شهر قم شهریست مهاجر پذیر از اقوام مختلف ایرانی و همچنین دارای دانشجویان خارجی از سراسر دنیا با تفاوت های عمیق فکری-فرهنگی و دینی زیاد. این خصوصیت شهر نیاز فراوانی به گفتگو و رسیدن به همدلی یا حداقل نزدیکی نظرات دارد که تخلیه شدن افکار در حین گفتگو سبب تلطیف روحیه شهر، آرامش روانی بیشتر در شهر، ایجاد روحیه انعطاف پذیری و انتقاد پذیری بیشتر میشود.

 

در دنیای امروز یکی از مکانهای شکل گیری فرهنگ، مراکز گردهمایی و تجمع شهر هستند اما با توجه به وضعیت کنونی جامعه متوجه میشویم که این مراکز درصورت تک صدایی و متکلم وحده بودن، نمیتوانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند. با سخنرانی و وعظ و خطابه به فرهنگسازی نمیتوان رسید بلکه فرهنگ باید ذره ذره در جان مردم رسوخ کند و در زندگی آنان جریان یابد. یکی از راهکارهای اشاعه فرهنگ، پرهیز از تک صدایی و گفتگو و تعامل مابین فرهنگها ست. مراکز گردهمایی فرهنگی تا هنگامی که محلهایی برای مباحثه و دیالوگ فرهنگی نشوند راه به جایی نخواهند برد و تنها با سخنرانی و مجالس وعظ و خطابه و یک سویه صحبت کردن نمیتوان فرهنگ را بارور کرد و نشر و گسترش داد.

 

بنابراین سعی میشود در این تحقیق راهکار “گفتگو” جهت بهبود عملکرد مراکز گردهمایی فرهنگی، تحلیل شود.

 

• سوالات تحقیق

1- چگونه مراکز گردهمایی میتوانند نقش اشاعه فرهنگ را به نحو بهتری اجرا کنند؟

 

2- چگونه میتوان با استفاده از عناصر محیطی و طراحی معماری در یک مرکز گردهمایی به افزایش تعاملات فرهنگی کمک کرد؟

 

• اهداف و فرضیه های تحقیق

1-1-3-1- فرضیه ها:

 

·      گفتگوی بین فرهنگها ، سبب کمترشدن مخاصمات و کمک به آرامش روانی میشود.

 

·      با طراحی فضاهای درجه بندی شده از سطوح گوناگون گفتگو، میتوان به افزایش تعاملات اجتماعی و فرهنگی در یک مرکز گردهمایی، کمک کرد.

 

·      تعامل فرهنگی هنگامی اتفاق می افتد که فقط فضاهایی متکلم وحده مانند سالن همایش طراحی نکینم و به فضاهای ارتباط جمعی و گفتگو اهمیت بیشتری دهیم در اینصورت عملکرد مراکز گردهمایی فرهنگی بالا میرود.

 

·      استفاده از عناصر معماری ای که زبان مشترک فرهنگها هستند برای رسیدن به همدلی ، یکی از راههای گفتگوی ذهنی است که یکی از عناصر زبان مشترک مابین فرهنگها، “هندسه” است.

 

1-1-3-2- اهداف:

 

·      بهره گیری از عناصر آشنای معماری و نمادهای فرهنگی برای ایجاد حس امنیت و قرابت جهت گفتگو و تعامل.

 

·      کمک به کم رنگ کردن مخاصمه و درگیری با گفتگوی مسالمت آمیز و محترمانه.

 

·      بهبود عملکرد مراکز فرهنگی در جهت اشاعه فرهنگ با استفاده از عناصر کالبدی معماری.

 

·      استفاده از متغیرهای محیطی جهت ایجاد مکانهای گفتگو و همزیستی مسالمت آمیز.

 

• ضرورت طرح

علل‌ و دلایل‌ بسیاری‌ در تعیین‌ و تحقق‌ عینی‌ نسبت‌ میان‌ یك‌ فرهنگ‌ و تمدن‌ با فرهنگ‌ و تمدن‌ دیگر دخیل‌ است‌؛ امّا عمده‌ دلایل‌ امكان‌ و ضرورت‌ هم‌ زیستی‌ فرهنگ‌ها، همان‌ علل‌ و دلایل‌ توجیه‌ كننده‌ی‌ لزوم‌ زیست‌ اجتماعی‌ آحاد بشری‌ است‌. به‌ گونه‌ای‌ گذرا به‌ برخی‌ از این‌ علل‌ و دلایل‌ با تأكید بر عناصر عصری‌ آنها اشاره‌ میشود:

امروزه مساله جهانگردی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. جهانگرد و صنعت جهانگردی جایگاه ویژه ای برای خود پیدا نموده است، تا جایی که در اکثر کشورها با مسائل مهم دولتی در رقابت می باشد.

 

در جهان امروز، مساله تبادل فرهنگی برداشته شدن مرزها و برطرف و برگردان اقتصادی بیشتر این صنعت به نسبت دیگر امور با توجه به رو به اتمام بودن ذخایر طبیعی کشورها از طرف دیگر، جایگاه مهم توریست و صنعت توریسم را بهتر معرفی می نماید.

از این رو مطالعات و برنامه ریزی گسترده ای بر روی این مهم در حال انجام است تا کشورها در هر لحظه موفقترین مسیرها را پیش روی این صنعت ترسیم نمایند.

 

ایران از نظر دارا بودن پتانسیل جذب توریست دارای امتیازات بالایی می باشد.

 

این سرزمین پهناور با مساحتی در حدود ۱۶۴۸ هزار کیلومتر مربع به علت پیشینه طولانی تاریخی و خصوصیات ویژه اقلیمی از مهمترین کشورهای توریستی به شمار می رود.(خسروی،۱۳۸۸،۵۸) قدمت طولانی تاریخی، فرهنگ و تمدن غنی، کشور ما را دارای دستاوردها و آثار کرده است و از طرفی، به علت وجود چهار فصل در یک زمان از ویژگیهای خاص اقلیمی برخوردار است.

 

این نوع آب و هوایی تبعات زیادی را در یک زمان از ویژگی های خاص اقلیمی برخوردار است. این تنوع آب و هوایی تبعات زیادی را در بر دارد و باعث به وجود آمدن پتانسیلهای متفاوت و جذابی هم از نظر طبیعی و هم مصنوعی بقرای جهانگردان می شود، اما بنا به مشکلات موجود جهت جذب توریست که در مباحث بعدی به آنها می پردازیم، نتوانسته ایم جایگاه واقعی خود را پیدا کنیم.

 

علم پزشکی در حال پیشرفتهای چشمگیری است و زمان در آن تاثیر بسزایی دارد. با توجه به حل بسیاری از دردها و امراض لاعلاج، به این نتیجه رسیده اند که داروها واین روشهای پیشگیری خود مسبب عوارض جانبی بعدی میشود. و علت آن استفاده از داروهای شیمیایی و در کل ساخته شده بشر است.(کرد بچه،۱۳۸۸،۱۳۲) اما در تحقیقات و مطالعات، امزوزه به این نکته پی برده اند که درمان از راه طبیعی بهتر بوده و این روش عوارض جانبی بعدی را به دنبال نخواهد داشت.(صفائی،۱۳۷۳،۱۲۵)

 

برای همین منظور است که استفاده از داروهای گیاهی (طب گیاهی) و آبهای معدنی (آبدرمانی) و دیگر روشهای طبیعی، بالخص در کشورهای توسعه یافته ای که خود صاحب بزرگترین پیشرفتهای پزشکی هستند نیز توصیه میشود. از این رو در حال حاضر کشورهایی که به نحوی دارای چشمه های طبیعی می نمایند.( الکسین سنوری.۱۳۵٫۱۳۸۵)

 

منطقه مشگین شهر واقع در استان اردبیل در دامنه زیبایی رشته کوه سبلان قرار گرفته است. این شهر با چشم اندازی طبیعی و زیبا از مناطق نسبتا بکر کشورمان است که ۱0 چشمه آبگرم معدنی را که هر کدام دارای خواص متفاوت و متنوع درمانی خاص خود می باشند در خود جای داده است. (محمدرضا غفوری ۱۳۵٫۱۳۷۸)تاریـخ میگویـد: تمدنهای بـزرگ جـهان در کنـار آبــها و رود خـانه ها بوجـود آمدنـد.(حسین زارعی. ۶۵٫۱۳۸۱)

 

جغرافیا می گوید: بیشترین سطح زمین را آب تشکیل داده که فعل و انفعالات آن چرخه حیات را می سازد، از این فعل و انفعالات دریاها و دریاچه ها شکل می گیرند، چشمه ها منشا می گیرند، و در همه جای این کره خاکی، آب های گوناگون شکل می گیرد و بشر نیز استفاده های مختلف از آن می کند.(خداداد لطفی.۱۴۵٫۱۳۷۸)

 

امروزه برخی از آبهای زیر زمینی که خروشان و جوشان از عمق و ژرفای زمین می جوشد، و بیرون می آید که آنها را آبهای معدنی می گویند.

 

جلوه های آب متنوع و پر جاذبه است و چشمه هایی آب و آبهای معدنی، علاوه بر شفای درد از دیدنیهای طبیعت، و نشان رمز و راز و شگفتی خلقت است، به همین دلیل است که آبهای معدنی در هر نقطه از دنیا وکشورها یقینا محل مراجعه مسافران است. آبهای معدنی کالایی است که مشتریان خود را از راه دور و نزدیک بسوی خود می کشاند.آب، بخصوص آب معدنی، نه تنها روح و روان را جلا می بخشد، در التیام دردهای جسمی نیز موثر هست و علاج را سرعت می بخشد.

 

پروژه پیشنهادی حاضر به گوشه ای از روش آب درمانی با آبهای معدنی، بر مبنای علم و تجربه بشری پرداخته است. گامی کوچک در راهی که مقصدی معین دارد، هرچند طولانی است، و صبر و مداومت طلب می کند. در واقع به تعبیر دیگر، تبدیل فضای ناپایدار وغیربهداشتی سنتی، به فضاییپایدار و بهداشتی مدرن، در قالب یک مجموعه آبدرمانی که، صرفا به مقوله درمان با آبهای معدنی است می پردازد. با توجه به اشاره ای مختصر به سابقه تحقیقات انجام شده درباره مو ضوع، و نتایج بدست آمده در داخل و خارج از کشور و نظرات علمی موجود و با توجه به نمونه هاییدر داخل کشور، نیاز به تحقیق، در تاریخچه علم آبدرمانی و استانداردهای معماری در این زمینه می باشد، البه استفاده از نظر کارشناسان مربوطه خالی از لطف نمی باشد.

 

 

 

چكیده

 

با گسترش روزافزون شهر نشینی مشكلات مربوط به زندگی شهری نظیر مساله مالی، مشغله‌های كاری، استرس، فاصله عاطفی افراد خانواده، كاهش میزان استفاده از اوقات فراغت و تفریحات گروهی را منجر شده است. در صورتی كه حق استراحت و استفاده از مرخصی با حقوق و ایجاد تسهیلات اداری لازم، برای استفاده بیشتر مردم از تعطیلات و اوقات فراغت در واقع دستاوری است که بشر پس از سالها کار و تولید انبوه فرهنگ مادی در قرن اخیر به دست آورده است. بنابراین نیاز به فضاهایی برای استراحت، تمدد اعصاب، تفریح ضروری به نظر می‌رسد.

 

• علت انتخاب موضوع

با توجه به كم شدن تفریحات گروهی و خانوادگی و مشكلاتی چون مسافت های طولانی، هزینه های بالای سفر و كمبود برخی امكانات سبب شد كه توجه ویژه‌ای به این مقوله صورت گیرد.

 

زندگی كردن در فضاهای شلوغ و پر سرو صدای شهرها ونیاز افراد به مكانی آرام و زیبا برای استراحت و تمدد اعصاب از ضروریات جامعه امروز می‌باشد.سفر به مكانی كه فاصله چندانی با شهر نداشته باشد و مستلزم برنامهریزی خاصی نباشد از ویژگی‌های مهم این پروژه محسوب می‌شود.

 

 

 

• اهمیت و ضرورت انجام پروژه

این پروژه با فراهم نمودن جایی كه صرفاً خود آن مكان هدف و مقصد باشد و به نوعی اوقات فراغت ساكنین شهرها، افرادی كه نمی‌دانند كجا بروند و تمایل به سفرهای كوتاه در محیطی به دور از هیاهوی شهرها دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است..

 

چه بسا بی توجهی به امر اوقات فراغت و تفریح در دراز مدت آثار سوء اجتماعی در ابعاد خانواده و جامعه خواهد داشت. در صورتی كه وجود فضا‌های تفریحی مناسب سبب پیوند قوی‌تر افراد خانواده و افزایش بازده افراد در محیط كار می‌شود. لذا پرداختن به موضوع تفریح و برنامه‌ریزی برای پر كردن اوقات استراحت  شهروندان ضروری است.

• اهداف پژوهش و طراحی

هدف از انجام این پژوهشطراحی مكانی مناسب برای تفریح و استراحت  به منظور پر كردن اوقات فراغت آخر هفته شهروندان است. در نظر گرفتن سایتی كه به لحاظ موقعیت دارای طبیعت زیبا و جذاب برای استفاده كننده‌گان باشد و همچنین طراحی مكانی همگون با طبیعت سایت كه پاسخگوی نیازها وكمبودهای افراد می‌باشد، از اهداف این پژوهش است.

 

• موقعیت استقراری پروژه

سایت مورد نظر این پروژه در استان اردبیل واقع در شهرستان مشگین شهر است. این سایت به دلیل طبیعت مناسب، آب و هوای مطلوب و ییلاقی، نزدیكی به کوه سبلان انتخاب شده است.

 

• برنامه‌ریزی كالبدی

مجموعه اقامتی- تفریحی-آبدرمانی مورد نظر این پروژه شامل:

 

 فضاهای عمومی (سالن های چند منظوره، رستوران، كافی‌شاپ)

 

 فضاهای اقامتی (اتاق‌ها و سوئیت‌های خانوادگی)

 

 فضاهای تفریحی(استخر، اتاق ماساژ، محوطه آفتابگیری)

 

 فضاهای اداری (اتاق‌های مدیریت، اتاق پرسنل، اتاق مربیان)

 

فضاهای خدماتی (پاركینگ، بخش‌های تأسیساتی)

 

می‌باشد.

 

 

 

• روش تحقیق و طراحی

روش‌های تحقیق در این پژوهش شامل گرد‌آوری اطلاعات، روش‌های تجزیه وتحلیل(توصیفی) وروشهای قیاسی می‌باشد. گردآوری اطلاعات خود شامل: مطالعات كتابخانه‌ای، سایت‌های اینترنتی، مجلات معماری و مطالعات پیشین انجام شده در این زمینه می‌باشد.

 

• ساختار و فصول پژوهش

این پژوهش مشتمل بر پنج فصل به شرح زیر می‌باشد:

 

فصل اول- کلیات

 

فصل دوم- نمونه ها(ادبیات تحقیق)

 

فصل سوم – مبانی نظری طرح

 

– فضاهای عمومی

 

– فضاهای اقامتی

 

– فضاهای تفریحی

 

– فضاهای اداری

 

– فضاهای خدماتی

 

-آبدرمانی

 

فصل چهارم- تجزیه وتحلیل(برنامه فیزیکی، ایده وکانسپت)

 

فصل پنجم- نقشه های معماری

برخی ازقالی­های نو و کهنه (اغلب تجاری) عیوبی در رنگ دارند که بنابر درخواست مشتری ، توسط مرمت­گر مورد بررسی و رفع عیب  قرار می گیرند. مجموعه این عملیات را رنگ برداری، رنگ کاری، نقاشی یا نیش قلم[1] گویند”افتخاری راد،1382، ص21″.  نکته مهم رنگ­کاری در این است که بخش قابل توجهی از  این عملیات مرمتی دوام ندارند و با گذشت زمان، تابش نور خورشید و یا اولین شستشو این پدیده ی پنهان کاری شده دوباره آشکار می شود. متاسفانه اطلاعات و روش های این عملیات فاقد کارایی آموزشی و علمی است و این روند پاسخگوی هیچ یک از اهداف علمی و استاندارد نیست. زمینه فعالیت این حرفه از مرمت، در راستای تکمیل قالی های صادراتی و گاه مصارف داخلی به شدت گسترش یافته و جایگاه خوبی برای خود ایجاد کرده است. هر چند هیچ یک از یادداشت ها در این خصوص نتایج تحقیقاتی مطلوبی را در پی نداشت. “اربابی، 1386، ص 185”

 

عواملی که نیاز استفاده از این مرحله مرمت را ضروری می کند:

 

1- تابش اشعه فرابنفش خورشید که تاثیر زیادی بر کاهش رنگ قالی دارد.

 

2- اشتباه بافنده در زمینه انتخاب رنگ یک خامه و عوض شدن آن رنگ در یک قسمت بافت که در اصطلاح به آن رگه دار شدن قالی می­گویند.

 

 3- در میانه کار بافت، یکی از خامه ها تمام و خامه جدیدی تهیه شده که از لحاظ رنگی با خامه قبلی مطابقت ندارد و قالی دو رنگ می شود”پیتر.اف،1389، ص 38″.

 

4- بعد از بافت یکی از رنگ های بکار رفته در قالی مورد پسند مشتری نیست و تصمیم به تغییر آن رنگ می­دهد.

 

5- شدت رنگ های به کار رفته در در قالی مطلوب نیست.

 

6- رنگ بندی نامناسب و یا استفاده از رنگ های غیر مانوس وغیر عادی. “اربابی، 1386، ص6،7”.

 

و عواملی دیگر که منجر به استفاده از عملیات رنگ­کاری در کارگاه مرمت می­شود. معمولا این عملیات به وسیله مواد رنگزا مانند : رنگ های جوهری، مدادشمعی ، ماژیک و همچنین اکسید کننده و احیا کننده هایی مانند پرمنگنات پتاسیم، جوش شیرین (سنگ ترش) ، جوهر لیمو ( اسید سیتریک) ،هیدرو سولفیت، کلر و… استفاده می شود. ابزار این عملیات قلم مو و ظرف رنگ است”افتخاری راد،1382، ص11″ . 

 

با این تفاسیر و با توجه به اعتبار فرش دستباف در دنیا و استاندارد هایش در این مرحله از مرمت باید اعمال تغییراتی جهت بهبود بوجود آید و یا به عبارتی محققان با تلاش و شناخت باید گام هایی موثر درجهت رفع نواقص و پیشبرد کیفیت آن بردارند. انتظار می­رود با ساخت دستگاهی جهت رنگرزی موضعی قالی­های مرمتی در کارگاه تکمیل این ایراد از فرش دستباف ایران رفع شود.

 

 1-2 ضرورت انجام تحقیق 

 

فرش دستباف یکی از هنرمندانه ترین فراورده های دستی بشر است که علاوه بر دارا بودن ارزش هنری یک منبع درآمد ارزی در اقتصاد کشور محسوب می شود. فرایند تولید این هنر صنعت بسیار گسترده بوده و در تمام مراحل کیفیت و استاندارد سازی باعث ارتقا این کالا می شده است. تمامی قالی­های تولید شده جهت ارتقا و بهبود و بر طبق استاندارد مرکز ملی فرش دستباف ایران و سلیقه بازار در فرایند تکمیل قرار می گیرند”صوراسرافیل، 1376، ص29-33″. عملیاتی که در کارگاه تکمیل فرش صورت می گیرد شامل انواع شور، چرم دوزی، دو گره و زنجیره بافی، کز دادن پشت فرش، بند کشی ، لکه گذاری یا عملیات رنگ برداری میباشد.”مجابی، 1389″ در بین این عملیات رنگ­کاری به صورت غیر متعارف و به نوعی تقلب محسوب می­شود بدین گونه که مرمت­گر قسمت های رنگ پریده قالی را با قلم مو یا ماژیک به صورت سطحی می­پوشاند که با اولین شور رنگ ها در هم ادغام و ظاهر فرش را خراب می­کند”اربابی، 1386، ص24″.  با این تفاسیر برآن شدیم تا عملیات رنگ­کاری در فرش های دستباف معاصر را بررسی و در صورت امکان ارتقا بخشیم.

1-3 سوابق تحقیق

 

علی­رغم جستجو درکتاب ها و سایت های مختلف مرتبط به فرش و رنگرزی و مرمت مطلبی راجع به عینیت تحقیق پیش رو یافت نشد اما مطالبی ارزشمند راجع به مرمت یافت شد که با ذکر منابع بیان می­گردد. مرمت مجموعه ای از علوم، فنون و هنرهاست. از بین علوم مختلف علم شیمی از گروه علوم پایه بیش از بقیه علوم با مرمت مرتبط است. مرمت یعنی کلیه فعالیت هایی که برای اصلاح مواد موجود و ساختار اثر فرهنگی به منظور نشان دادن وضعیت شناخته شده­ی قبلی انجام می شود. مسلم است که اصلاح مواد تشکیل دهنده­ی اثر و ساختار آن بدون شناخت اولیه امکان پذیر نیست و تا مرمت­گر نداند که با چه چیزی سروکار دارد نخواهد توانست معایب و آسیب های آن را اصلاح و برطرف سازد”خورشیدی،1385، مجموعه مقالات”.  یکی از زمینه های علمی و تخصصی فرش دستباف در مرحله تکمیل، مرمت یا رفوگری می باشد”طالب پور،1381″. پیشینه مرمت قالی از بدو تولد آن وجود داشته است. اگر چه به آن به عنوان یک هنر ارج داده نمی‌شده است. مرمت­گر تنها با قالی کهنه سر و کار نداشته و ندارد. به عبارتی مرمت­گر پوشاننده عیب نبوده بلکه کامل کننده­ی  قالی جهت ورود به بازار و فروش آن بوده است.

 

روش های مرمت دو نوع است: مرمت ایتالیایی – مرمت آمریکایی : در مرمت ایتالیایی احترام به اثر هنری و احترام به مرمت­گر یک اصل است. مثلا یک قالی که با زمینه کرم آسیب دیده باشد سعی می­شود رنگ قسمت آسیب دیده روشن تر یا تیره­تر انتخاب شود که آثار مرمت در قالی دیده شود. این روش مرمت بیشتر شامل اشیا و بناهای تاریخی می­شود. در مرمت آمریکایی قسمتی از قالی که باید مرمت شود سعی بر آن است که کاملا شبیه سازی صورت گیرد به گونه ای که تفاوت قسمت مرمت شده با قسمت مرمت نشده معلوم نباشد. این دو روش مرمت هم در قالی و هم در مورد سایر اشیای هنری کاربرد دارد. روش مرمت بازار، یا علمی است که بر مبنای علم مرمت­گر می­شود (همان

 مرمت ایتالیایی ) و یا شیوه بازاری که قالی به گونه ای مرمت می‌شود که ایراد  قابل تشخیص نباشد (روش مرمت آمریکایی). معمولا در مرمت سن قالی ملاک مهمی است که از این نظر قالی­ها به سه دسته تقسیم می‌شوند. قالی­های ۱ تا ۳۰ سال ( نو) از ۳۰ تا۱۰۰ سال و از ۱۰۰ سال به بالا(قالی­های عتیقه ای)

 

ارزشیابی و تعیین سن در مورد قدمت مهم است. مثلاً قدمت قالی تا ۳۰ سال باید بر مبنای روش آمریکایی باشد و هیچ گونه تغییر رنگ نداشته باشد و مکانیزم کار به گونه ای باشد که قالی مانند روز اول شود. در قدمت ۳۰ تا ۱۰۰ سال، معمولا روش مرمت به سبک ایتالیایی­ست و ارزش قالی در قدمت فرش نهفته است. در قالی با سن ۱۰۰ سال به بالا، در وضعیت فعلی قالی را حفظ می‌کنند که خرابی بیشتر نشود مثلا ممکن است دو تکه قالی با این قدمت پیدا شود در این مواقع نمی‌توان آن‌ها را به هم بند زد و قالی جدید ساخت. در این مواقع یک پارچه سفید بر سطحی بدون خلل و فرج پهن می­کنند و تکه های قالی را روی پارچه قرار می‌دهند تا قطعات قالی بیشتر آسیب نبینند. به طور کلی مرمت یا تکمیل یک مرحله تولید فرش است که می­توان برای آن استاندارد تعریف نمود تا علاوه بر تاثیر کیفیت قالی ارزش کار مرمت­گران نیز در پروسه تولید شناسانده شود. مرحله ای بسیار پر کاربرد که از زمانی که قالی از دار جدا می­شود تا ورود کالا به بازار بر روی قالی‌های نو حائز اهمیت است و بر روی قالی­های پا خورده و دارای قدمت، سبکی متفاوت از کار است”حاجی زاده، 1383″. رنگ­کاری یکی از شاخه های مرمت در قالی است که متختصصان و اشخاص فنی خاص خود را دارد، اما متاسفانه روند کاری این گروه افراد مطابق استاندارد تعریف و شناخته شده نیست، و یکی از دلایل آن عدم شناخت یا عدم آزمایش های متفاوت در این زمینه است. شناخت کیفیت مواد اولیه، رنگرزی، مکانیزم بافت، آشنا بودن با کم کاری‌هایی که ممکن است در هر کدام از مراحل فرآیند قالی صورت گیرد و هر آنچه که با ساختار قالی در ارتباط است در هر چه بهتر انجام دادن کار یک مرمت­گر مهم است”خورشیدی،1385، مجموعه مقالات”.   

 

1-4 سوالات تحقیق

 

طراحی و بررسی امکان ساخت دستگاه یا روشی که بتواند جایگزین روش غلط لکه­گذاری و رنگ کاری  فرش در مرحله مرمت قرار گیرد و یا عملیات رنگ کاری را ارتقا بخشد یک ایده و پیشنهاد برای بهبود فرش دستباف با توجه به ارزش و اهمیت این کالا می­باشد. با به کار گیری و بررسی روش ها امکان  ارتقا در این مرحله از تولید فرش می­توان رنگ را با نفوذ و ثبات بیشتری وارد گره ها و الیافی که بی رنگ شده  کرد.

 

با توجه ب توضیحات داده شده و روش هایی که امروزه در مرحله رنگ مرمت به صورت غیر علمی انجام می­شود:

 

• 1- چگونه می­شود روش و یا ایده ای علمی تعریف کرد؟

 

• 2- چگونه می توان روش یا دستگاهی را ساخت که با آن گره های بافته شده فرش را به تعداد معین و موضعی در ناحیه خاص رنگرزی کرد؟

 

• 3- کاربرد این دستگاه فقط در قسمت رنگرزی موضعی فرش های مرمتی می باشد؟

 

• 4- چگونه می توان به شید رنگی مورد نظر رسید؟

1-5 روش تحقیق

 

این تحقیق با رویکرد مرمتی و روش داده اندوزی کتابخانه ای و آزمایشگاهی انجام می­شود که شامل این مراحل می باشد:

 

مرحله اول : بررسی و شناخت روش های رنگ­کاری و سیر روند آن در بازار فرش دستباف معاصر ایران.

 

مرحله دوم: تهیه چند نمونه قالی جهت آزمایش رنگرزی دستی و دستگاهی با مشخصات زیر:

 

–  نخ پشمی خامه قالی با نمره متریک نخ  4/16 لا ، چله 9/20 لا پنبه، پود ضخیم انگلیسی 8/10 لا، پود نازک با 2/20 لا.

 

 –  قالی خام لول[2] باف تهیه شده از نخ پرز بدون رنگ، بدون طرح، نخ چله و پود پنبه، رجشمار [3]50.

 

 –  قالی مرمتی تخت باف[4] کرباس[5]، چله  و پود پنبه، طرح شکسته، پرز پشم، رجشمار 16.

 

 –  قالی مرمتی با مکانیزم بافت نیم لول[6]، چله و پود پنبه، پرز پشم، طرح گردان، رجشمار25.

 

مرحله سوم: آزمایش دستی بر روی نمونه های بافته شده.

 

مرحله سوم: بررسی ثبات و جذب رنگ وارد شده در نمونه آزمایش دستی.

 

مرحله چهارم:  بررسی امکان تهیه و ساخت دستگاه  یا روشی که مرحله رنگ­کاری را به رنگرزی ارتقا بخشد.

 

مرحله پنجم: بررسی ثبات و جذب رنگ وارد شده در نمونه آزمایشی با دستگاه یا روش پیشنهادی.

 

[1]. به علت سطحی رنگ شدن فرش در این مرحله این عملیات را رنگ کاری گویند.

 

.[2] این شیوه ی بافت بیشتر در مناطق شهری مانند: تبریز، اصفهان، قم، نائین، مشهد، و…. رایج است. در این شیوه تارهای چله بر روی دار به گونه ای قرار دارند که محل گره زدن کاملا به هم چسبیده و به کمک چوب هاف یا یا کوجی به صورت زیر و رو قرار می­گیرند. در این شیوه معمولا از دو پود استفاده می­شود و زاویه بین چله ها در این شیوه 120- 80 درجه در نوسان است.

 

[3]. به تعداد گره در واحد مشخص را رجشمار گویند. این واحد در مناطق ترکی باف 7 سانتی متر، درمناطق فارسی باف 5/6 سانتی متر و در کرمان 57/6 سانتی متر می­باشد.

 

[4]. این شیوه بافت در مناطق عشایری رایج است. دراین شیوه تارهای چله به گونه ای قرار می­گیرند که فاصله­ی بین تارهای چله در محل گره زدن حداقل به اندازه­ی قطر چله­ی مورد مصرف باشد، در این نوع بافت معمولا پودی ضخیم تر از قطر چله در هر رج، از بالای ضربدر کوبیده می­شود. زاویه بین چله ها در این نوع بافت 170-180 درجه است و چله ها تقریبا در کنار هم قرار می­گیرند.

 

[5]. در این شیوه پود حالت سفت و کشیده دارد و این تارهای چله هستند که نسبت به پود حرکت مواج دارند.

 

.[6] این شیوه بیشتر در مناطق روستایی رایج است. در این شیوه تارهای چله در هنگام چله کشی به گونه ای قرار می­گیرند که فاصله­ی بین تارهای چله در محل گره زدن به اندازه­ی نصف قطر چله مورد مصرف باشد. پودی با قطر تقریبی چله­ی مورد مصرف در هر رج، ابتدا از زیر ضربدروسپس از روی ضربدر کوبیده می­شود. زاویه بین چله ها در این نوع بافت بین 120-170است.

در جهانی که ما در آن زندگی میکنیم هر روز به واسطه برقراری ارتباط ، تمدن ها و فرهنگ های مختلف کوچک می شوند.از طرفی هزاره سوم گامی است بلند در جهت ارتباطات یکی از مهمترین صنایعی که کم و بیش تمام کشورهای جهان را به خود معطوف کرده صنعت توریسم است.رشد سریع و بی وقفه صنعت توریسم ایران را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است که با توجه به وجود جاذبه های توریستی در ایران این صنعت بر سود اقتصادی به یکی از دغدغه های تصمیم گیرندگان مسائل کشوری تبدیل شده است.وجود همین جاذبه های توریستی و حضور تمدن و فرهنگ غنی ایران باعث مطرح شدن ایده گفتگوی تمدن ها نیز شد تا آنجا که به پیشنهاد ایران سال 2001 میلادی سال گفتگوی تمدن ها نام گرفت.با این وجود به علت نبود برنامه ریزی اصولی و همه جانبه ، کمبود امکانات و عدم تبلیغات مناسب مشکلات جهانگردان در داخل کشور به علت متفاوت بودن فرهنگ ها و قوانین دینی ، پاییین بودن کیفیت فضاهای اقامتی ، عدم وجود سیستم حمل و نقل مدرن و…هنوز راه های توسعه و گسترش صنعت توریسم در ایران چندان هموار نشده است.البته این را نباید فراموش کرد که

 جلوه های هنری ، ذوق و ادبیات و روح مهمان نوازی ایرانیان و هم چنین وجود آثار باستانی از تمدن ها و دوران مختلف شهر نشینی و سبک خاص و غنی معماری ایرانی و اسلامی از موارد جذب کننده است.از بررسی موارد فوق به این نتیجه می رسیم که همزمان با گسترش روز افزون مسافرت و گردشگری و گرایش بیش از پیش مردم به این امر ، ایجاد امکانات پذیرش این مسافران به نحو مطلوب از نظر کمی و کیفی باید مورد توجه قرار گیرد و در برنامه ریزی های کلان ردیف های خاصی را به خود اختصاص دهد. ضرورت ایجاد هتل ها و اقمت گاه های بین المللی در ایران نیز از چند جنبه قابل بررسی است :

نخست جنبه فرهنگی که همان طور که اشاره شد در این زمینه ایده گفتگوی تمدن ها باید مورد توجه قرار گیرد  امکان برقراری ارتباط بین فرهنگ های مختلف امکان آشنای با سایر فرهنگ ها هم چنین شناخت دانش جدید و پیشرفت های چشمگیر غرب در همه زمینه ها از اهداف این ایده است . جنبه اقتصادی یکی دیگر از موارد فوق است . بر اساس برخی اظهار نظرهای رسمی صنعت گردشگری می تواند سالیانه پانصد هزار شغل جدید ایجاد کند و هفت و نیم میلیارد دلار در آمد سالیانه نصیب کشور کند . هم چنین گفته می شود به ازا ورود هر توریست قابلیت ایجاد هشت شغل جدید در کشور وجود دارد . جایگاه ویژه شهر سرعین و جاذبه های توریستی فراوان و کم نظیر این شهر  نیاز آن را به ساخت مجموعه های اقامتی تفریحی و آبدرمانی بیشتر می کند

در پژوهش (طراحی مجموعه اقامتی و آبدرمانی) سعی شده است با استفاده از ویژگی ها و خصوصیات شهر مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت مسافران و گردشگران خارجی و داخلی ایجاد شود .

  سینما همواره در کلی ترین تعریف خود نوعی بازنمایی واقعیت و پرورش تخیل است؛ واقعیت پویایی که در عینیت مادی وجود دارد و برای تبدیل شدن به آنچه روی پرده بازسازی می شود، نیازمند خلاقیت های فیلم سازان متفکر است. این هنرمندان به روش های مختلف و با ایجاد شیوه های بدیع سینمایی در مقاطع مختلف تاریخ نه چندان طولانی سینما، در خلق نگرش های نوین برای ایجاد حرکت روی پرده  موفقیت هایی به دست آورده اند. سینما اساساً بر پایه تجزیه حرکت و ترکیب مجدد آن به عرصه تمدن انسانی قدم گذاشت. سینما بدون حرکت قابل رویت که حاکی از پویایی واقعیت جلو دوربین است و حرکت غیر مرئی یعنی حرکت فیزیکی نوار فیلم برای بازسازی حرکت واقعی نمی تواند وجود داشته باشد و قابلیت عرضه سینما در این عنصر بنیادی، یعنی حرکت  نهفته است. این که توهم به وجود آمده از برآیند عوامل حرکتی مختلف در فیلم، چقدر و تا چه میزان بر ذهن بیننده مؤثر است و او را به چه ادراکاتی وا می دارد، گستره بحث پر سابقه ای را آشکار می سازد. از طرف دیگر، معماری در قیاس با سینما، هنری است مبتنی بر ایستایی و استواری حجم های مختلف که از ترکیب فضاهای پیوسته و ناپیوسته به وجود می آید. در کلی ترین تعریف معماری می توان آن را به عنوان هنری که فضا را شکل می دهد شناخت. معماری نیز از یک نقطه نظر بر حرکت استوار است، اما این حرکت مانند حرکت غیر مرئی فیلم به چشم نمی آید و از آن جا که بیانگر ارتباط فضاهای مختلف با یکدیگر است، حرکتی درونی محسوب می شود. از طرف دیگر نمی توان فضا را در معماری درک کرد، مگر این که تماشاگر در آن حرکت کند. این حرکت تماشاگر است که فضای معماری را ملموس می ­سازد. معماری هنری فضا- زمانی است، زیرا برای درک و دریافت فضای آن، تماشاگر نیازمند حرکت در درون و بیرون آن است. صرف این زمان برای کشف عناصر و عوامل معماری امری الزامی به نظر می رسد. آنچه سینما را به معماری و معماری را به سینما نزدیک می سازد، تنها ماهیت حرکت نیست، بلکه عناصر دیگری نیز

 در این تعامل هنری درگیرند. این عناصر از ابعاد زیبا شناختی در هر دو هنر، از پایگاه مشترک و جایگاه ویژه ای برخوردارند که زمان و فضا مهم ترین و عناصر دیگری از جمله ریتم، رنگ و نور، بافت، حرکت و تداوم مؤثرترین آن ها هستند. سینما با ترکیب عناصری چون رنگ و نور، زاویه دید و صحنه، تدوین و صدا و در جهت ایجاد رابطه ای مستحکم با بیننده خود و تسهیل سفر ذهنی او به درون فیلم دست به فضا سازی می زند، در حالی که جوهر معماری فضاست. تاریخ تحلیل فیلم آکنده از موضع گیری های عینی درباره فضا در تصویر فیلم است. غالب تحلیلگران به فضا در تصویر سینمایی از جنبه معماری صحنه پرداخته اند، در حالی که این فضاهای معماری گونه صحنه های فیلم، چیزی بیشتر از ابزار تحریک ذهنی بیننده ساکن در سالن سینما نیست. در تحلیل نهایی شرایط روانی تماشای فیلم در می یابیم که بیننده از طریق سفر ذهنی به درون فیلم است که به درک نهایی از معنا و مفهوم آن می رسد. در حالی که نظاره گر معماری مسافر عینی است و از طریق حرکت در درون معماری و احساس ریتم، تداوم و پیوستگی فضاهای آن است که به ماهیت و واقعیت آن می رسد بی شک بحث های زیبا شناختی درباره نقاط اشتراک و انطباق سینما و معماری جز از طریق مقایسه برخی آثار سینمایی و تبیین آن ها به گونه تشریح یک کالبد معماری امکان پذیر نیست. برای دستیابی به این هدف نمی توان جز جست وجوی معماری در سینما راهی در پیش گرفت.

 

  از دیدگاه ویترویوس، معمار سده های پیش از میلاد، بررسی اصول معماری «استحکام و زیبایی»  به عنوان شاخصه های کلی معماری سبز بیان می شود. هدف کلی معماری سبز کاهش آسیب بر محیط و منابع انرژی و طبیعت است، یعنی ساختمانی که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی پیرامون خود و در پهنه وسیع تر با منطقه و جهان دارد. بنابراین، معماری سبز ترکیبی چند ارزشی در بر دارد:  زیبا شناسی،  محیط، اجتماع، سیاست و به عبارتی طراحی و ساختمان سازی هماهنگ با محیط.

 

نگرانی از ادامه وضعیت ناسازگار با طبیعت و استفاده بیش از حد از منابع برگشت ناپذیر انرژی منجر به آن شد که الگوهایی از توسعه دنبال شود تا آسیب های کمتری به محیط وارد کرده و قابلیت تداوم و استمرار داشته باشد؛ در این راستا بایستی در پی ایجاد شرایطی در جهت هماهنگی با محیط زیست و به وجود آوردن محیط زیستی پایدار بود.