تجزیه و تحلیل اقتصادی کشاورزی برنج در استان مازندران |
نقش کشاورزی در رشد و شکوفایی کشور بر کسی پوشیده نیست. بخش کشاورزی با تأمین غذای جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است. برنج یکی از محصولات غذایی پیشرو در جهان است و بعد از گندم بعنوان مهمترین ماده غذایی محسوب میشود(Bangura, 2011). سطح زیر کشت برنج کشور حدود ۵۶۴ هزار هکتار با متوسط تولید ۲۴۰۰ کیلوگرم(برنج سفید) درهکتارمی باشد(آمارنامههای محصولات كشاورزی و دامی، 182 الی 1391). با توجه به مصرف سرانه سالانه برنج، کمبود برنج موردنیاز مصرفی وجود دارد که از خارج کشور تأمین میشود. در این میان استان مازندران به عنوان بزرگترین تولید کننده برنج کشور شناخته میشود. جهت تولید برنج برای جمعیت بالای هفتاد میلیون ایران، نیاز به حجم گسترده ای از فعالیتها و صرف هزینههای زیادی است. اما ماحصل این همه تلاش و صرف هزینههای زیاد، نارضایتی کشاورزان، ضایعات فراوان، بیکاری بیش از پیش شالیکاران و مهاجرت آنها به شهر و تبدیل شدن زمینهای آنها به ویلاها و
شهرکهای صنعتی است که دلایل این مشکلات ریشه در اقتصاد و مسائل اجتماعی و نبود اطلاعات کافی در مورد کشت اقتصادی این محصول میباشد. برآیند این عوامل کاهش تولید برنج و نیاز به واردات بیشتر است که وابستگی کشور را در پی خواهد داشت. تولید برنج در کشور محصول رنج و مشقّت است و به گفتهی کشاورزان دارای هزینهی بالایی است. رنجی که سبب شده قشر جوان دیگر تمایلی به ادامه شغل آبا و اجدادی خود نداشته باشند. درسالهای گذشته اراضی کشاورزی این استان و به خصوص شالیزارها با خطر جدی تغییر کاربری رو بهرو شدهاند و در نتیجه این تغییر کاربری، سطح زیر کشت برنج در این استان بسیار کاهش یافته است، به تبع کاهش سطح زیر کشت برنج، تولید این محصول نیز کاهش یافته است(فاضل ساعتچی، 1389). باید ریشههای این نارضایتی بررسی شود، چرا که به گفته کشاورزان هزینهها سهم عمدهای از درآمدها را به خود اختصاص میدهند و میزان رفاه کشاورزان نسبت به سالهای دورتر به نحو چشمگیری کاهش یافته است. این شرایط به گونهای در حال رغم خوردن است که استان مازندران با دارا بودن شرایط آب و هوایی مناسب میتواند با تولید هرچه بیشتر این محصول در جهت شکوفایی و خودکفایی بخش کشاورزی قدم بردارد و نقش بسزای در بالا بردن صادارت غیر نفتی و کاهش خروج ارز از کشور بازی کند. به علل مختلف مثل فقدان روشهای گزارشدهی مناسب و مسائل خاص مربوط به فعالیتهای کشاورزی بخصوص محصول برنج، وجود یک سیستم مناسب بهاء تمام شده جهت پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی مدیران این بخش لازم و ضروری است. در اینجا پرسشی که سالیانی است در ذهن محقق وجود داشته این است که چرا نارضایتی کشاورزان هرساله بیشتر میشود؟. دآرمد حاصل از کشاورزی برای یک کشاورز سودآور میباشد یا خیر؟. پس باید ابتدا به تعیین میزان اقتصادی بودن کشاورزی برنج پرداخته شود و پس از مشخص شدن جایگاه برنج در اقتصاد مازندران و کشاورزان برنجکار به دنبال راهکارهایی در جهت سودآورتر کردن این فعالیت مهم بود. معضلات و هزینههای غیرضروری حذف شده و راهکارهایی در جهت دستیابی به حداکثر میزان سودآوری ارائه شود تا در ابتدا رضایت کشاورزان را به همراه داشته باشد و سپس با افزایش تولید، باعث افزایش اشتغال شود و در ادامه جایگاه مازندران را به عنوان یک قطب مهم در تولید برنج در ایران و حتی در خاورمیانه بالا برده و در نهایت خود كفایی در تولید برنج و قطع واردات این كالا حاصل شود و حتی گامی در جهت صادرات برداشته شود(فاضل ساعتچی، 1389)..
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1399-11-21] [ 11:56:00 ب.ظ ]
|