نقش تاب آوری، خودکارآمدی و امیدواری در پیش بینی شادکامی دانش آموزان مقطع متوسطه |
در سال های اخیر با گسترش روان شناسی مثبت نگر[13]، مطالعه شادکامی محور اساسی پژوهش های این حیطه بوده است و بررسی تجربی شادکامی توسط روان شناسان و جامعه شناسان افزایش یافته است و روان شناسان علاقمند به حیطه روان شناسی مثبت نگر توجه خود را بر منابع بالقوه احساس های مثبت نظیر شادکامی معطوف کرده اند (جوسپ و لینلی[14]، 2004؛ کوهن و پرسمن[15]، 2005). روان شناسان در تعریف شادکامی، به خوشبختی ذهنی اشاره می کنند که یک اصطلاح چتری و دربرگیرندۀ انواع ارزش هایی است که فرد از خود و زندگی اش به عمل می آورد. این ارزشیابی ها، مواردی از قبیل خشنودی از زندگی، هیجان، خلق مثبت، فقدان افسردگی و اضطراب را شامل می شود و جنبه های مختلف ان نیز به شکل شناخت ها و عواطف نمود می یابد (آسپینوال[16]، 2001؛ داینر[17]، 2002). طبق نظر آرجیل[18] (2003) شادکامی، از سه بخش اساسی عاطفی، شناختی و هیجانی تشکیل شده است. به نظر آنها شادکامی، متضاد با افسردگی نیست اما شرط عدم افسردگی برای شادکامی لازم است. در نظریه های موسوم به هدف نهایی اعتقاد بر این است که شادکامی موقعی بدست می آید که افراد، به اهداف مبتنی بر ارزش ها و نیازهای خود جامۀ عمل بپوشانند. افرادی که اهداف شان را مهم تر و احتمال موفقیت و رسیدن به آنها را بیشتر در نظر می گیرند، احساس شادکامی و خوشبختی بیشتری خواهند کرد، در حالی که افراد دارای شادکامی اندک، غرض ورزی بیشتری در هدف هایشان احساس می کنند.
یکی از متغیرهایی که نقش اساسی در شادکامی بازی می کند، تاب آوری می باشد. تاب آوری مفهومی گسترده است که محققان تعاریف مختلف را از آن عنوان کرده اند که هر کدام به یکی از وجوه آن پرداخته اند. گارمزی و ماستن[19] (1991) به عنوان پیشگامان پژوهش در این حوزه تاب آوری را فرآیند توانایی یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز فرد علیرغم شرایط تهدید کننده تعریف کرده اند. راتر (1999) تاب آوری را فرآیندی پویا که تعادل بین عوامل خطرزا و عوامل محافظتی درونی و بیرونی و موجبات رهایی از آثار و رویدادهای ناگوار زندگی را فراهم می آورد توصیف نموده است. اما این نکته حائز اهمیت است که در این تعاریف، تاب آوری صرفاً مقاومت منفعل در برابر آسیب ها یا شرائط تهدید کننده نیست بلکه فرد تاب آور مشارکت کننده فعال و سازنده محیط پیرامونی خود است. تاب آوری قابلیت فرد در برقراری تعادل زیستی-روانی و روحی در مقابل شرایط مخاطره آمیز است (کانر و دیویدسون[20]، 2003). کامپفر (1999) معتقد است تاب آوری یا بازگشت به تعادل پایه[21] است یا رسیدن به تعادلی بالاتر (در شرایط تهدید کننده) و قاعدتاً باید موجبات سازگاری موفق در زندگی را فراهم آورد. تاب آوری به واسطه کاهش هیجان های منفی و افزایش شادکامی، رضایت بیشتر زندگی را در پی دارد و به عنوان منبعی برای تسهیل غلبه بر مصائب، مشکلات، مقاومت در برابر استرس و از بین بردن اثرات روانی آنها تعریف شده است (پینکورارت[22]، 2009). در زمینه پیامدهای تاب آوری، شماری از پژوهش ها مانند: لازاروس[23]، 2004 و باسو[24]، 2004، به افزایش سطح شادکامی و رضایت مندی از زندگی و گروهی دیگر از پژوهش ها مانند: هامارات[25] و همکاران 2001، فوروهوالد[26] و همکاران، 2001 و باسو، 2004، نیز به تأثیر این متغیر در کاهش مشکلات هیجانی و رضایت از زندگی اشاره کرده اند.
صفحه : 122
قیمت : 14700تومان
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1399-11-22] [ 03:53:00 ق.ظ ]
|