آب از دیر باز و از بدو پیدایش حیات نقش اساسی در ادامه زندگی و طبیعتا موجودیت انسان ایفا کرده است. در طول تاریخ آب عامل مهمی در شکل دادن به روش زندگی بشر و توسعه تکنولوژی، زبان و فرهنگ بوده است. انسان به طرق مختلف با انجام فعالیتهای کشاورزی و صنعتی و…. این نعمت الهی را آلوده مینماید و با گذشت زمان مخازن آب سالم و گوارا به تدریج آلوده شده و شاهد تنزل کیفیت آب بهخصوص منابع محدود آب شیرین است. دانشمندان در قرن بیستم با مطالعه عملیات تصفیه آب و فاضلاب و مشاهده كمبود روشهای رایج درصدد ابداع روشهای نوین تصفیه به منظور افزایش بازدهی روشهای قبلی و حذف آلایندههایی كه با روشهای سنتی قابل حذف نبودند، بر آمدند.
ابداع و استفاده از روشهای اکسایش پیشرفته تحول عظیمی را در حذف آلایندههای محیط زیست بوجود آورده است، چنانچه فعالیتهای علمی و صنعتی انجام شده در این زمینه و تلاش برای كارآمدتر كردن این روش بیانگر این موضوع خواهد بود و مطالعه در مورد استفاده از این فرآیندها میتواند گامی موثر در این نوآوریها باشد.
آب
آب مهمترین منبع طبیعی در جهان است به طوریكه بدون آن حیات نمیتواند وجود داشته باشد و اكثر صنایع نیز قادر به ادامه كار نیستند، با توجه به اینكه وجود منابع مطمئن و ایمن آب، از شرایط ضروری تشكیل یك جامعه پایدار است، آب به عنوان یك منبع طبیعی، نیازمند مدیریت و نگهداری دقیق میباشد كه باید در سطح جهانی به رسمیت شناخته شود با وجود اینكه طبیعت، در اغلب موارد قابلیت زیادی برای جبران لطمات زیست محیطی دارد اما افزایش نیاز به منابع آب این ضرورت را پیش میآورد كه با به كارگیری علوم مربوطه، در چرخه آب، از كیفیت و كمیت آن نگهداری و مراقبت گردد.
عملیات تصفیه و آمادهسازی در مورد آب بستگی به محل مصرف آن دارد. بعلاوه امروزه، تصفیه پساب حاصل شده در صنعت یكی از موضوعات قابل توجه زیست محیطی به شمار میرود. مناسبترین پساب در هر صنعت آن است كه هزینه تصفیه آن كمتر از مخارج آثار عواقب زیانبخش ناخالصیهای آن باشد [1].
به نظر میرسد كه تقسیم پسابها بر اساس منشأ تولید، ممكن است كمك موثری در جهت تقسیمبندی آنها باشد كه دارای ماهیت متفاوتی هستند. تقسیمبندی مزبور را میتوان به این صورت ارائه نمود فاضلابهای خانگی، فاضلابهای شهری (مجموع فاضلابهای خانگی، تجاری و تولیدیها)، فاضلابهای سطحی، فاضلابهای صنعتی، مخلوط فاضلابها، آبهای خنك كننده، آبهای آلوده معادن و شیرابههای محلهای دفن زباله[2].
آلودگی آب
تمام آبهای طبیعی حاوی انواع آلودگیهایی هستند كه از فرآیندهای فرسایش، شستشو و هوازدگی ناشی میشوند. به این آلودگیهای طبیعی، آلایندههای دیگری كه ناشی از تخلیه فاضلابهای خانگی و صنعتی است نیز اضافه میگردد. آلایندههای آب انواع مختلفی دارند: آلایندههای غیرمقاوم شامل اکثر مواد آلی، بعضی مواد معدنی و برخی میكروارگانیسم ها هستند كه توسط فرآیندهای خودپالایی طبیعی تجزیه میشوند بطوریكه غلظت آنها با زمان كاهش مییابد. سرعت تجزیه این مواد تابعی از نوع آلاینده، كیفیت آب پذیرنده، دما و دیگر عوامل زیست محیطی است. بسیاری از مواد معدنی و برخی از مواد آلی تحت تأثیر فرآیندهای تصفیه طبیعی قرار نمیگیرند، بطوریكه غلظت این آلایندههای مقاوم تنها با رقیق شدن كاهش مییابد]3[. علاوه بر طبقه بندی آلایندهها به مقاوم و غیرمقاوم، خصوصیات زیر نیز باید در مورد انواع آلایندهها در نظر گرفته شود:
1- مواد سمی كه مانع فعالیتهای بیولوژیكی در آب میشوند. منشاء این مواد از پساب های صنعتی است و شامل موارد زیر میباشد:
فلزات سنگین موجود در پساب واحدهای آبكاری، آفت كشها و حشرهكشها، پساب كارخانجات نساجی، صنایع رنگرزی و غیره.
2- موادی كه بر مقدار اكسیژن آب اثر میگذارند:
الف- موادی كه اكسیژن آب را مصرف میكنند: شامل مواد آلی كه به صورت بیوشیمیایی اكسید میشوند و یا مواد معدنی احیاء كننده.
ب- موادی كه در فصل مشترك هوا- آب مانع انتقال اكسیژن میشوند. به عنوان نمونه روغنها، شویندهها و انواع رنگها میتوانند با تشكیل لایهای بر روی آب، سرعت انتقال اكسیژن را كاهش دهند و تأثیر مواد مصرف كنندهی اكسیژن را تشدید نمایند.
ج- آلودگی حرارتی: غلظت اكسیژن محلول در آب با افزایش دما كاهش مییابد.
3- مواد معلق یا جامدات حل شده در غلظت های بالا باعث بروز مشكلاتی میشوند. به عنوان مثال، خاك رس با كشیدن پوششی بر بستر جریان از رشد خوراك ماهی ها جلوگیری میكند ] 6-4[.
[چهارشنبه 1399-11-22] [ 05:31:00 ق.ظ ]
|