و طرح موضوع: …………………………………………………………………………………………2
1-2 طرح مسئله و ضرورت تحقیق: ………………………………………………………………………………..3
1-3 هدف تحقیق : …………………………………………………………………………………………………4
1-4 سئوالات تحقیق : ……………………………………………………………………………………………..5
1-5 پیشینه تحقیق و چارچوب نظری: …………………………………………………………………………….5
1-6 فرضیه تحقیق و مدل تحقیق: …………………………………………………………………………………6
1-7 روش تحقیق: ………………………………………………………………………………………………….6
1-8 مراحل تحقیق: ………………………………………………………………………………. 7
2-صنعت هوانوردی(تاریخچه و ویژگی): ………………………………………………………………………8
2-1 تاریخچه و مبانی حمل و نقل هوایی: 8
2-1-1 پیشینه هوانوردی: ………………………………………………………………………………………….8
2-1-2 تاریخچه ظهور فرودگاه: …………………………………………………………………………………. 10
2-1-3 فرودگاه در قرن بیستم: …………………………………………………………………………………. 12
2-1-4 حمل و نقل هوایی مسافر و بار در ایران : 14
2-1-5 سازمانهای حمل و نقل هوایی و وظایف آنها: 16
2-1-5-1 سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو): 16
2-1-5-2 سازمان هوانوردی فدرال (FAA): 17
2-1-5-3 سازمانهای منطقه ای: 18
2-2 اقتصاد فرودگاه: ……………………………………………………………………………………………..18
2-2-1 چگونگی سرمایه گذاری در حمل و نقل هوایی ایران: 19
2-2-1-1 سرمایه گذاری در زمینه ساخت زیربناها و تأسیسات ثابت: 20
2-2-1-2 سرمایه گذاری در ناوگان: 20
2-2-1-3 ایجاد تسهیلات و خدمات جانبی: 21
2-2-1-4 سرمایه گذاری در مواد و کالاهای مصرفی: 21
2-2-1-5 تسهیلات آموزشی و تربیت نیروی انسانی متخصص: 22
2-2-2 ارزیابی طرحها و برنامه ریزیهای مالی و اقتصادی: 22
2-3 اصطلاحات مهم هوانوردی: 23
2-3-1 شرایط جوی استاندارد: …………………………………………………………………………………. 23
2-3-2 ارتفاع فشاری: …………………………………………………………………………………………….23
2-3-3 سرعت هواپیما: …………………………………………………………………………………………..24
2-3-4 باد پهلو، مسیر هوایی تقرب باند و راستای محوری حرکت هواپیما: 24
2-4 کنترل ترافیک هوایی: ……………………………………………………………………………………….25
2-4-1 اجزای سیستم کنترل ترافیک هوایی: 25
2-4-1-1 تعریف سیستم کنترل ترافیک هوایی: 26
2-4-1-2 محدوده کنترل پایانه: 27
2-4-1-3 محدوده خدمات راداری فرودگاه: 27
2-4-1-4 طبقه بندی فضاهای هوایی: 28
2-4-1-4-1 فضای هوایی کلاس A یا فضای هوایی تحت کنترل مثبت: 28
2-4-1-4-2 فضای هوای کلاسB یا محدوده ی کنترل پایانه: 28
2-4-1-4-3 فضای هوایی کلاس C یا محدوده ی خدمات راداری فرودگاه: 28
2-4-1-4-4 فضای هوایی کلاس D: 29
2-4-1-4-5 فضای هوایی کلاس E: 29
2-4-1-4-6 فضای هوایی کلاس Gیا فضای هوایی بدون کنترل: 30
2-4-2 اجزا و عملکردهای اصلی سیستم هوا – فضای ملی: 30
2-4-2-1 مراکز کنترل ترافیک مسیرهای هوایی: 31
2-4-2-2 تسهیلات کنترل تقرب پایانه: 31
2-4-2-3 برج مراقبت ترافیک فرودگاه: 31
2-4-2-4 ایستگاههای خدمات پروازی: 32
2-4-3 مشخصات طرح هوا – فضای ایران: 32
3-معیارها و استانداردهای طراحی محدوده ی پایانه ی مسافری فرودگاه: 34
3-1 ……………………………………………………………………………………………………….34
3-2 اجزای سیستم پایانه مسافری: 34
3-2-1 بخش ارتباطی و دسترسی: 35
3-2-2 بخش پردازش مسافران: 36
3-2-3 بخش مرتبط با ناحیه ی پروازی: 36
3-3 ملاحظات طراحی پایانه ی مسافری: 38
3-3-1 اهداف طراحی: ……………………………………………………………………………………………38
3-4 فرآیند برنامه ریزی پایانه: ………………………………………………………………………………….. 40
3-4-1 مراحل و معیارهای برنامه ریزی: 40
3-4-2-1 مجموعه ارتباطی با سیستم دسترسی: 41
3-4-2-2 محوطه ی جلوخان پایانه: 41
3-4-2-3 مجموعه راههای دسترسی: 41
3-4-2-4 پارکینگ: ………………………………………………………………………………………………42
3-4-2-5 سیستم پردازش مسافر: 42
3-4-2-6 راهروها و سالن ورودی: 43
3-4-2-7 سالنهای عمومی پایانه: 44
3-4-2-8 باجه های فروش بلیط شرکتهای هوایی: 44
3-4-2-9 کنترل امنیتی: …………………………………………………………………………………………45
3-4-2-10 سالنهای خروجی یا پرواز: 46
3-4-2-11 تسهیلات تحویل جامه دان: 47
3-4-2-12 سیستمهای حمل و نقل داخلی فرودگاه: 48
3-4-2-13 تسهیلات بین المللی: 49
3-4-2-14 فضاهای دیگر: ………………………………………………………………………………………..50
3-4-2-15 الزامات کلی فضای مورد نیاز: 52
3-5 اشکال مختلف پایانه ها: ……………………………………………………………………………………..52
3-5-1 طرح انگشتی یا شاخه ای: 53
3-5-2 طرح اقماری: ……………………………………………………………………………………………..54
3-5-3 طرح خطی : ………………………………………………………………………………………………54
3-5-4 طرح ترانسپورتر یا دور از پایانه: 54
3-5-5 طرحهای ترکیبی: ………………………………………………………………………………………..55
3-6 انواع طرحهای عمودی پایانه ها: 55
3-7 انواع توقف هواپیما: ………………………………………………………………………………. 58
3-7-1 توقف با دماغه ی رو به داخل: 59
3-7-2 توقف با دماغه ی رو به داخل زاویه دار: 59
3-7-3 توقف با دماغه ی رو به خارج زاویه دار: 59
3-7-4 توقف موازی: ……………………………………………………………………………………………..60
3-8 طرح و شکل محوطه ی توقفگاه (ایپرون): 60
3-9 انتقال مسافران به هواپیما: …………………………………………………………………………………. 61
4-معیارها و استانداردهای طراحی محدوده ی پایانه ی بار: 63
4-1 ……………………………………………………………………………………………………….63
4-2 حمل و پردازش بار: ………………………………………………………………………………………….63
4-2-1 اصول جریان بار: ………………………………………………………………………………. 63
4-2-2 اصول باربری: ……………………………………………………………………………………………..66
4-2-3 انواع وسایل حمل بار: …………………………………………………………………………………….66
4-2-4 انواع فن آوری باربری: …………………………………………………………………………………….67
4-3 مکان یابی پایانه بار: …………………………………………………………………………………………69
4-4 الگوی طرح پایانه بار: ………………………………………………………………………………………..70
4-5 اصول و ضوابط کلی طراحی پایانه بار: 72
4-6 مشخصات تسهیلات پایانه بار: 72
4-6-1 اجزای ساختمان پایانه بار: 72
4-6-2 درها و ورودیها: ……………………………………………………………………………………………74
4-6-3 ستونها و موانع ثابت: ……………………………………………………………………………………..74
4-6-4 ضوابط ارتفاع آزاد: ………………………………………………………………………………………..75
4-6-5 مشخصات کف انبار: ………………………………………………………………………………………75
4-7 اجزای پردازش بار خروجی پایانه: 75
4-7-1 محوطه پذیرش بار: ……………………………………………………………………………………….76
4-7-2 محوطه آماده سازی و برچسب زنی بار: 76
4-7-3 محوطه انبار بارهای فله خروجی: 76
4-7-4 محوطه نگهداری بارهای ویژه: 76
4-7-5 محوطه گمرک خروجی: 77
4-7-6 محوطه بازرسی ایمنی و کنترلهای امنیتی: 77
4-7-7 محوطه پست: …………………………………………………………………………………………….78
4-7-8 محوطه اداری و مالی مراجعین: 78
4-7-9 محوطه باربندی: ………………………………………………………………………………. 78
4-7-10 محوطه نگهداری گاری یا صندوقه بار خروجی: 79
4-7-11 محوطه نگهداری باردانهای شرکتهای حمل و نقل: 79
4-7-12 محوطه ی توقفگاه هواپیمای باری: 79
4-8 اجزای پردازش بار ورودی پایانه: 80
4-8-1 محوطه ی نگهداری گاریها و صندوقه های ورودی: 80
4-8-2 محوطه بارریزی: ………………………………………………………………………………. 81
4-8-3 محوطه انبار بارهای فله ورودی: 81
4-8-4 محوطه انبار باردانهای ورودی شرکتهای حمل و نقل: 81
4-8-5 انبار صندوقه های خالی: 81
4-8-6 محوطه گمرک ورودی: ……………………………………………………………………………………82
4-8-7 محوطه تحویل بار: ………………………………………………………………………………………..82
5-بررسی نمونه های موردی: ………………………………………………………………………………….83
5-1 نمونه های داخلی: ……………………………………………………………………………………………83
5-1-1 فرودگاه امام خمینی: ……………………………………………………………………………………..83
5-1-1-1 تاریخچه فرودگاه امام: 83
5-1-1-2 پایانه مسافری فرودگاه (ترمینال): 84
5-1-1-2-1 تراز 8.00+ مسافرین خروجی (طبقه دوم ): 87
5-1-1-2-2 تراز 4.00+ مسافرین ورودی ( طبقه اول): 87
5-1-1-2-3 تراز 0.00 مسافرین ورودی ( همكف): 88
5-1-1-2-4 تراز 6.50- (زیرزمین): 89
5-1-1-3 پاركینگ فرودگاه: ……………………………………………………………………………………..90
5-1-1-4 موتور خانه پایانه مسافری : 90
5-1-1-5 اطفاء حریق پایانه مسافری: 90
5-1-1-6 فضاهای تشكیل دهنده پایانه: 90
5-1-1-6-1 فضاهای مربوط به مسافرین خروجی بین المللی: 91
5-1-1-6-2 فضاهای مربوط به مسافران خروجی داخلی: 93
5-1-1-7 برج مراقبت: ……………………………………………………………………………………………94
5-1-2 فرودگاه بین المللی شهیــد آیت اله دستغیب شیراز: 95
5-1-2-1 پتانسیلهای فرودگاه شهیــد دستغیب در امر گردشگری: 96
5-1-2-1-1 جایگاه تشریفات اختصاصی مسافران در فرودگاه شیراز: 96
5-1-2-1-2 تعدد و تنوع پروازی در فرودگاه شیراز: 96
5-1-2-1-3 امكانات و تسهیلات مسافری: 96
5-1-2-2 ترمینال ورود پروازهای خارجی: 97
5-1-2-4 سالن گمرک با مساحت حدود 750 متر مربع: 98
5-1-2-5 سالن عمومی مستقبلین و مشایعین: 98
5-1-2-6 مشخصات ترمینال خروج پروازهای خارجی: 98
5-1-2-6-1 سالن عمومی و سالن بدرقه کنندگان: 99
5-1-2-6-2 سالن ترانزیت و تشریفات پروازی: 99
5-1-2-6-3 سالن ترانزیت مرزی: 100
5-1-2-6-4 غرفه اطلاع رسانی در بخش گردشگری: 100
5-1-2-7 صدور ویزا در فرودگاه شیراز: 100
5-1-2-8 ظرفیت پذیرش مسافر در فرودگاه شیراز: 100
5-1-2-9 به روز بودن امکانات فرودگاهی و ناوبری فرودگاه شیراز: 101
5-2 نمونه های خارجی: ………………………………………………………………………………. 101
5-2-1 فرودگاه کانسای ژاپن: …………………………………………………………………………………..101
5-2-1-1 تاریخچه ی فرودگاه: ………………………………………………………………………………. 101
5-2-1-2 جزیره ی فرودگاه: ………………………………………………………………………………. 102
5-2-1-3 پل ارتباطی جزیره ی فرودگاه: 103
5-2-1-4 ظرفیت فرودگاه: ……………………………………………………………………………………..104
5-2-1-5 ترمینال فرودگاه: …………………………………………………………………………………….104
5-2-1-6 سازه ی فرودگاه: ……………………………………………………………………………………..106
5-2-2 فرودگاه سوندیاک (RAVA، بیلبائو-اسپانیا): 107
5-2-2-1 ایده طرح: ……………………………………………………………………………………………107
5-2-2-2 معماری فرودگاه: ……………………………………………………………………………………. 108
5-2-2-3 پارکینگ فرودگاه: ………………………………………………………………………………. 110
5-2-2-4 سازه فرودگاه: ………………………………………………………………………………. 110
5-2-3 فرودگاه بین المللی کوالالامپور (مالزی): 111
5-2-3-1 معماری فرودگاه: …………………………………………………………………………………….111
5-2-3-2 ترمینال فرودگاه: …………………………………………………………………………………….112
5-2-3-3 سازه ی فرودگاه: …………………………………………………………………………………….114
5-2-3-4 ساختمان ماهواره: ……………………………………………………………………………………115
5-2-3-5 سایت مجموعه: ………………………………………………………………………………………115
6-تعامل سازه و معماری: …………………………………………………………………………………….117
6-1 ……………………………………………………………………………………………………..117
6-2 تاثیر سازه بر معماری: ……………………………………………………………………………………..118
6-2-1 گسترش نقش سازه در معماری: 118
6-2-1-1 سازه ، فرم معماری و فن آوری ساخت: 119
6-2-2 سازه ، زیبایی و صداقت ( جریان انتقال نیرو): 120
6-3 جدایی معماری و سازه: ……………………………………………………………………………………122
6-4 ضرورت همسازی معماری و سازه: 124
6-5 سیر تغییر و تحول همسازی معماری و سازه: 125
6-5-1 سیر تغییر و تحول همسازی سازه و معماری در معماری جهان: 125
6-5-1-1 شروع همسازی معماری و سازه: 126
6-5-2 سیر تغییر و تحول همسازی سازه و معماری در معماری ایران: 127
6-5-2-1 معماری قدیم ایران: ………………………………………………………………………………. 127
6-5-2-2 معماری معاصر ایران: 128
6-6 بررسی نمونه های مطلوب همسازی معماری و سازه در ترمینال های فرودگاهی: 129
6-6-1 طراحی ترمینال های فرودگاهی: 130
6-6-2 فرودگاه بین المللی بانكوك: 131
6-6-2-1 سازه ترمینال اصلی: ………………………………………………………………………………. 132
6-6-2-2 سازه سالن های خروجی: 133
6-6-3 فرودگاه جدید باراخاس – مادرید: 133
6-6-3-1 سازه فولادی سقف: ………………………………………………………………………………. 134
6-6-3-2 نمای شیشه ای فرودگاه: 135
6-7 نتیجه گیری: ……………………………………………………………………………………………….135
7- نگاهی به تاریخ و جغرافیای استان فارس و شهر شیراز: 137
7-1استان فارس: ………………………………………………………………………………………………..137
7-1-1 موقعیت جغرافیایی و اقلیمی: 137
7-1-2 آب و هوا: ……………………………………………………………………………………………….138
7-1-2-1 درجه حرارت و میزان بارندگی: 138
7-1-2-2 باد: …………………………………………………………………………………………………..139
7-1-3 ویژگی های زمین شناسی: 139
7-1-5 پوشش گیاهی: ………………………………………………………………………………. 140
7-1-6 تقسیمات سیاسی: ………………………………………………………………………………………140
7-1-7 مکان های دیدنی و تاریخی: 141
7-1-8 صنایع و معادن: ………………………………………………………………………………. 142
7-1-8-1 صنایع: ……………………………………………………………………………………………….142
7-1-8-2 منابع معدنی: ………………………………………………………………………………. 142
7-1-9 منطقه ویژه اقتصادی شیراز: 142
7-1-10آموزش: ………………………………………………………………………………………………..143
7-1-11 ورزش و تفریح: ……………………………………………………………………………………….144
7-1-11-1 ورزشگاهها: ………………………………………………………………………………. 144
7-1-11-2 پیست اسکی: ………………………………………………………………………………. 144
7-1-12 شبکه ارتباطات: ………………………………………………………………………………. 145
7-1-12-1 فرودگاه: ………………………………………………………………………………. 145
7-1-12-2 راهآهن: ………………………………………………………………………………. 145
7-2شهر شیراز: ………………………………………………………………………………. 146
7-2-1 موقعیت جغرافیایی و اقلیمی: 146
7-2-2 آب و هوا: ………………………………………………………………………………. 147
7-2-3 مسائل کلی زمین شناسی: 148
7-2-4 زلزله: ………………………………………………………………………………. 148
7-2-5 صنایع و معادن: ………………………………………………………………………………. 149
7-2-6 گردشگری: ………………………………………………………………………………. 149
8-مکان یابی و تحلیل سایت: ………………………………………………………………………………. 151
8-1 انتخاب محل فرودگاه: ………………………………………………………………………………. 151
8-1-1 چگونگی توسعه ی فضای اطراف: 151
8-1-2 شرایط جوی و آب و هوایی: 152
8-1-3 دسترسی به سیستم حمل و نقل زمینی: 152
8-1-4 وجود زمین و امکان تأمین آن برای توسعه: 156
8-1-5 وجود سایر فرودگاهها و قابلیت دسترسی به فضای هوایی لازم: 157
8-1-6 موانع اطراف: ………………………………………………………………………………. 158
8-1-7 مسائل اقتصادی ساخت: 159
8-1-8 قابلیت دسترسی به خدمات تأسیساتی: 159
8-1-9 نزدیکی و مجاورت با محیط تقاضای سفر هوایی: 160
8-2 مکانیابی با استفاده از روش جایگشت (پرماتاسیون): 160
8-2-1 مقیاس اندازه گیری شاخص ها: 161
8-2-2 استفاده از مدل برای مکان یابی فرودگاه شیراز: 162
8-2-3 تعیین تعداد گزینه ها: ………………………………………………………………………………. 163
8-2-4 آماده کردن گزینه ها برای ورود به مدل: 163
8-2-5 محاسبه وزن شاخص ها: 165
8-2-6 نتیجه گیری های حاصل از بررسی های کمی: 166
8-2-7 جمع بندی: ………………………………………………………………………………. 168
9-تدوین برنامه ی فیزیکی: ………………………………………………………………………………. 169
9-1 ………………………………………………………………………………. 169
9-2 عملکرد و اجزاء اصلی متشکله ترمینال: 169
9-2-1 فضاهای واقع در مسیر مسافر پروازهای خروجی: 170
9-2-1-1 محوطه مقابل ترمینال: 170
9-2-1-2 محوطه کنترل امینتی: 171
9-2-1-3 سالن عمومی خروجی: 172
9-2-1-4 محوطه کنترل گمرکی: 172
9-2-1-5 محوطه کنترل و پذیرش بار و مسافر: 173
9-2-1-6 محوطه کنترل گذرنامه: 174
9-2-1-7 فضاهای مختص خطوط هوایی: 175
9-2-2 فضاهای مختص واحدهای کنترل کننده مسافر و بار: 178
9-2-2-1 واحد کنترل گمرکی واقع در مسیر مسافرین خروجی: 178
9-2-2-2 واحد کنترل گمرکی واقع در مسیر مسافرین ورودی: 179
9-2-2-3 واحد کنترل گمرکی واقع در مسیر خدمه هواپیما: 179
9-2-2-4 واحد کنترل گمرکی بارهای غیر مسافری: 179
9-2-2-5 واحد کنترل گذرنامه واقع در مسیر مسافرین خروجی.. 180
9-2-2-6 واحد کنترل امنیتی عمومی واقع در مسیر مسافرین خروجی.. 180
9-2-2-7 واحد کنترل بهداشتی واقع در مسیر مسافرین ورودی: 180
9-2-3 فضاهای مربوط به عملیات پشتیبانی: 181
9-2-3-1 واحد اطلاعات پرواز و هوانوردی: 181
9-2-3-2 واحد اطلاعات هواشناسی: 181
9-2-3-3 فضاهای رفاهی و خدماتی مسافرین، مستقبلین و مشایعین: 181
9-2-3-3-1 فضاهای واقع در اطراف سالن عمومی خروجی: 181
9-2-3-3-2 فضاهای واقع در اطراف سالن عمومی ورودی: 182
9-2-3-3-3 فضاهای واقع در اطراف سالن انتظار عمومی پرواز: 182
9-2-3-4 فضاهای مربوط به تاسیسات بهداشتی، مکانیکی و الکتریکی و سایر تسهیلات لازم: 182
9-2-3-5 فضاهای ارتباطی: ………………………………………………………………………………. 183
9-2-3-6 فضاهای رفاهی کارکنان: 183
9-2-3-7 پارکینگ ها: ………………………………………………………………………………. 183
9-2-3-8 نتیجه گیری: ………………………………………………………………………………. 183
9-3 برنامه ریزی فیزیکی: ………………………………………………………………………………. 184
9-3-1 پیش بینی میزان حمل و نقل هوایی: 184
9-3-2روش های پیش بینی ترافیک هوایی : 185
9-3-2-1 پیش بینی به روش اکستراپولاسیون: 185
9-3-2-2 پیش بینی به روشی تحلیلی مارکت: 186
9-3-2-3 مدل تعریف مارکت: ………………………………………………………………………………. 186
9-3-2-4 مدل اقتصادسنجی: ………………………………………………………………………………. 187
9-3-2-5 پیش بینی به روش قضاوت مهندسی : 187
9-3-3 محاسبه مسافر ساعت اوج : 187
9-3-4 بررسی فضاها و تعیین ظرفیت عوامل مختلف: 190
9-3-4-1 تعیین زیربنای تقریبی ترمینال: 190
9-3-4-1-1 تفكیك تقریبی فضای ترمینال فرودگاه بر حسب عملكرد: 191
9-3-4-2 محاسبه فضاهای واقع در مسیر مسافر پروازهای خروجی : 192
9-3-4-2-1 طول و سطح پیاده روی مقابل ترمینال : 192
9-3-4-2-2 محوطه كنترل امنیت عمومی : 193
9-3-4-2-3 سطح سالن عمومی خروجی: 195
9-3-4-2-4 محوطه كنترل و پذیرش بار و مسافر: 196
9-3-4-2-5 محوطه كنترل كارت پرواز و بلیط مسافرین: 198
9-3-4-2-6 سطح سالن عمومی انتظار (سالن ترانزیت): 199
9-3-4-2-7 سطح محوطه كنترل امنیتی پرواز واقع در مدخل سالن انتظار پرواز: 199
9-3-4-2-8 سطح كریدور: ………………………………………………………………………………. 201
9-3-4-3 محاسبه فضاهای واقع در مسیر مسافرین پروازهای ورودی: 202
9-3-4-3-1 سطح محوطه كنترل بهداشتی: 202
9-3-4-3-2 سطح محوطه كنترل گذرنامه: 203
9-3-4-3-3 سطح دریافت بار : 204
9-3-4-3-4 سطح محوطه كنترل گمركی : 206
9-3-4-3-5 سطح سالن عمومی ورودی : 207
9-3-4-3-6 محاسبه فضاهای واقع در مسیر بار: 208
9-3-4-3-6-1 سطح سالن بار (تفكیك و تجمیع بارهای خروجی به روش دستی): 209
10-برایند مطالعات در قالب ارائه طراحی: 211
10-1 ایده های طراحی: …………………………………………………………………………..211
10-1-1 خوانایی فضایی: ……………………………………………………………………211
10-2 سازه: ………………………………………………………………………..211
10-3 تاسیسات: ……………………………………………………………………………211
10-4 دیاگرام های طرح: ………………………………………………………………………………214
10-5 معرفی طرح: …………………………………………………………………………………………..215