یکی از جنبه­های مهم علم بیماری­شناسی گیاهی شناسایی عوامل بیماریزای گیاهان از جمله قارچ­ها می­باشد که روی محصولات زراعی، باغی، سبزیجات، گیاهان زینتی، جنگل­ها و مراتع خسارت­های زیادی ایجاد می­کنند. اولین قدم جهت کنترل عوامل بیماریزا شناسایی دقیق آن­ها است. در این تحقیق قارچ­هایی از یک گروه نسبتاً بزرگ تحت عنوان cercosporoid hyphomycetes مورد مطالعه قرار گرفتند که
مجموعه­ای مشتمل بر بیش از 30 جنس مختلف قارچی با خصوصیات ظاهری کم و بیش مشابه هستند (Crous and Braun, 2003).

این قارچ­ها عمدتاً مولد لکه­برگی در گیاهان می­باشند. تعدادی از قارچ­های این گروه هیپرپارازیت سایر قارچ­های پاتوژن گیاهی هستند (Khodaparast and Braun, 2005). برخی از آن­ها نیز به عنوان عوامل کنترل بیولوژیکی علف­های هرز معرفی شده­اند (Berner et al., 2005).

بیشترین تعداد گونه­ها مربوط به جنس .Cercospora Fresen است. این جنس با داشتن کنیدیوفورهای رنگی، ایستاده، زانویی تا موجدار، دارای بند یا فاقد آن، وجود یک یا چند محل برای تولید کنیدیوم و کنیدیوم­های شفاف واژچماقی تا سوزنی شکل، راست یا خمیده با بندهای متعدد از سایر جنس­های مشابه متمایز می­شود.

در منوگراف Chupp (1954) نام 1800 گونه از جنس Cercospora آمده است.
Deighton (1967, 1976, 1987) با مطالعه مرفولوژیکی ضمن معرفی جنس­های جدید، برخی گونه­های معرفی شده در جنس Cercospora را در جنس­های دیگر ترکیب کرد. تعداد نام­های معرفی شده در جنس Cercospora تا سال 1987 به بیش از 3000 نام افزایش یافت (Pollack, 1987). مجموعه­ای از خصوصیات مرفولوژیک شامل ساختار کنیدیوماتا (استروماتا یا سینماتا)، کنیدیوفورها (کنیدیوفورهای منفرد، دسته­ای یا به صورت سینماتا، وجود یا عدم وجود انشعاب، وجود یا عدم وجود رنگدانه و متعلقات)، یاخته کنیدیوم­زا (محل قرار گرفتن، نحوه توسعه، وجود یا عدم وجود زخم) و کنیدیوم (منفرد یا زنجیری بودن، شکل، ابعاد، وجود یا عدم وجود

 بند و تعداد آن، متعلقات و رنگ) برای تفکیک جنس­ها و گونه­ها استفاده شده­اند (Braun, 1995a, 1998; Crous and Braun, 2003).

فرم جنسی (تلئومورف) اغلب گونه­های جنس Cercospora و جنس­های مشابه، به Mycosphaerella Johanson تعلق دارد (Crous et al., 2000). بر اساس Crous et al., (2007) جنس Mycosphaerella از لحاظ فیلوژنتیکی هتروژن (نامتجانس) است که با بیش از 30 جنس از آنامورف­های هیفومیستی مرتبط است و گونه­های ساپروفیت یا پارازیت گیاهی را شامل می­شود که از لحاظ اکولوژیکی زیستگاه­های متفاوتی را اشغال می­کنند و در مناطق گرمسیری و نیمه­گرمسیری تا مناطق سرد گسترش دارند (Crous et al., 2000).

1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

علی­رغم اهمیت بالای این گروه از قارچ­ها به عنوان عوامل بیماریزا روی گیاهان با ارزش اقتصادی زیاد از جمله چغندر، لوبیا، سویا، باقلا، بادام زمینی، لوبیا چشم بلبلی، پنبه، کنف، گلرنگ، یونجه، شبدر، شنبلیله، کاهو، گلپر، شوید، رازیانه، جعفری، نعناع، گل گاوزبان، انجیر، انار، انگور، گیلاس، آلبالو، آلو، خرمالو، توت فرنگی، تمشک، اکالیپتوس و همیشه بهار و اهمیت تعدادی از جنس­ها در تولید فیتوتوکسین، تا کنون در ایران در ارتباط با شناسایی آن­ها مطالعات منسجم صورت نگرفته و از ترکیب دقیق جنس­ها و گونه­های موجود اطلاعاتی در دسترس نیست. همچنین پراکنش این قارچ­ها روی میزبان­های مختلف و در نقاط مختلف ایران به خصوص استان­های شمالی کشور نامشخص است.

اغلب گونه­های جنس Cercospora قادر به تولید فیتوتوکسین غیر اختصاصی میزبان به نام cercosporin هستند که باعث افزایش بیماریزایی این قارچ­ها می­شود (Fajola, 1978). این توکسین در حضور نور، آنیون سوپراکسید تولید می­کند که باعث پراکسیداسیون لیپیدها در یاخته­های گیاهی و ایجاد خسارت به آن­ها
می­شود (Mojdehi and Zamanizadeh, 2000).

جنس­ها و گونه­های جدید متعددی از این قارچ­ها توسط پژوهشگران گزارش شده­اند و با مطالعات مرفولوژیکی و داده­های جدید مولکولی در مفهوم جنس و گونه در این گروه با آنچه که در گذشته مورد قبول بوده تغییراتی حاصل شده است (Crous and Braun, 2003). لذا ضرورت دارد که نمونه­های ایران نیز با توجه به تغییرات جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند و از مجموعه صفات مرفولوژیک، صفات با ارزش بالای تاکسونومیک جهت شناسایی دقیق آرایه­ها مشخص شوند.

اگرچه Ershad (2009) در آخرین فهرست قارچ­های ایران نام­های قبلی آرایه­های معرفی شده در ایران را با توجه به اصلاحات پیشنهاد شده توسط Crous and Braun, (2003) و Braun (1995a, 1998) تغییر داده است، اما در فهرست مذکور نامی از گونه Cercospora apii نیامده است. این در حالی است که
Crous and Braun, (2003) نام خیلی از گونه­هایی که در منوگراف Chupp (1954) بر اساس میزبان تفکیک شده بودند را به عنوان مترادف گونه C. apii در نظر گرفته­اند. این گونه مجموعه بزرگی از آرایه­ها که از لحاظ مرفولوژیکی غیر قابل تفکیک بوده و دامنه میزبانی گسترده­ای دارند را شامل می­شود.

مطالعات جدید در ارتباط با این قارچ­ها در کشورهای دیگر منجر به تغییر حد و مرز جنس­ها و گونه­ها و معرفی جنس­ها و گونه­های جدید شده است (Crous and Braun, 2003). بنابراین ضرورت دارد که این قارچ­ها در ایران مورد بازبینی و بررسی دقیق قرار گیرند و با توجه به یافته­های جدید طبقه­بندی شوند.

این گروه از قارچ­ها به علت اینکه پارازیت نیمه­اجباری هستند در محیط­های کشت مصنوعی بسیار کند رشد و سخت اسپور­زا بوده و به ندرت اسپور تولید می­کنند. این یک محدودیت برای انجام مطالعات مولکولی محسوب می­شود.

این تحقیق با اهداف شناسایی جنس­ها و گونه‌­ها بر اساس مطالعه خصوصیات ریخت­شناسی، ارائه صفات مرفولوژیکی قابل اطمینان و کلید تشخیص برای شناسایی جنس­ها و گونه­ها، شناسایی و معرفی گونه‌ها و میزبان­های جدید برای ایران و جهان انجام شده است. همچنین تلاش شده تا اطلاعات منسجم و تکمیلی برای آغاز تحقیقات نوین در ارتباط با این قارچ­ها برای دیگر پژوهشگران فراهم شود.

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)