اصلی پژوهش و تشریح و بیان موضوع، ضرورت انجام تحقیق، فرضیه های تحقیق، اهداف اساسی از انجام تحقیق، روش تحقیق، روش های گردآوری اطلاعات، نمونه و جامعه آماری، روش نمونه گیری و روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته، و در پایان اصطلاحات و واژه های تخصصی مطرح می گردند.

 

• مسأله اصلی تحقیق

این امر مسلمی است که پژوهش های کاربردی، مساله مدار هستند. بدین معنی که تمام فرآیند پژوهش، از اولین گام های مشاهده تا آخرین مراحل استنتاج، می باید حول یک یا چند مساله یا مشکل دور بزند. بنابر این، روشن کردن مشکل یا مساله در یک تحقیق علمی و کاربردی، یکی از ضروری ترین و اولین گام های پژوهش است. اگر مساله خوب روشن یا تبیین نشود، تمام مراحل بعدی فرایند تحقیق از قبیل: جمع آوری اطلاعات و استنتاجات یا نتیجه گیری، دچار مشکلات و نواقصی خواهد شد که ناشی از خود آن مراحل نیست، بلکه ناشی از روشن نبودن و بیان نادرست مساله است. بنابر این شاید اغراق نباشد که بعضی از محققان معتقدند که خوب و درست روشن کردن مساله، معادل نیمی از فعالیت های پژوهشی است.

 

ابتدا لازم است تا مدل مفهومی تحقیق نمایش داده شود، تا سئوالات تحقیق از روی مسیر مربوطه مشخص گردند.

 

شکل 1-1) مدل مفهومی تحقیق

 

 

 

در این تحقیق با توجه به مدل مفهومی تحقیق سوالات زیر مطرح می گردند:

 

1. آیا میان اجزای سرمایه های معنوی،ارتباط معنادار ومثبتی وجود دارد ؟

 

• آیا بین سرمایه انسانی و سرمایه مشتری ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد ؟

 

• آیا بین سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد ؟

 

• آیا بین سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد ؟

2.آیا  اجزای سرمایه های فکری موجب بهبودعملكرد سازمانی  میشود؟

 

• آیا سرمایه مشتری موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود ؟

 

• آیا سرمایه ساختاری موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود؟

 

• آیا سرمایه انسانی موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود؟

  • تشریح و بیان موضوع

در یك تعریف ساده، سرمایه فکری،عبارتست از تفاوت بین ارزش بازاری و ارزش دفتری داراییهای یك شركت(Seetharaman et al.,2009). در تعریف دیگر، از سرمایه فکری به عنوان همه فرآیندهاو داراییهایی نام برده می شود كه معمولا در تراز نامه منعكس نمی شوند (Bontis et al.,2000). متاسفانه هیچ تعریف جهانشمولی از سرمایه های فکری وجود ندارد.خود این سرمایه های فکری هم دارای یكسری اجزایی هستند كه در یك طبقه بندی ساده شامل سه نوع سرمایه انسانی،سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری می باشد (Bontis et al.,2000).

 

سرمایه انسانی:شامل ذخیره دانش اعضای یك سازمان است كه شامل شایستگها و طرزفكرهای كاركنان است.

 

سرمایه ساختاری:شامل همه مخازن دانش غیر انسانی در یك سازمان است كه شامل پایگاه داده ها ،چارتهای سازمانی و فرآیندها و استراتژیها و … .است كه به سازمان ارزشی فراتر از مواد آن می دهد.

 

سرمایه مشتری:عبارتست از دانش گرفته شده در كانالهای بازاریابی و روابط مشتری یك سازمان است (Bontis et al.,2000).

 

طبقه بندیهای مختلفی از سرمایه های فکری ارایه شده است.(Seetharaman et al.,2002andPetty et al.,2000 and Chen et al.,2004).

 

بطور كلی باید گفت كه مهمترین جز اصلی و اساسی سرمایه فکری،سرمایه انسانی است و دو سرمایه دیگر تابعی از سرمایه انسانی است (Chen et al., 2004).

 

متاسفانه سازمانها به این سرمایه های فکری توجهی ندارند و از نقش آنها در تحقق اهداف خود،غافل هستند زیرا این سرمایه های فكری را نمی شناسند و قادر به انداره گیری آنها نیستند.

 

تحقیق حاضر در پی آن است كه ببیند:

 

1- آیا سرمایه های فکری موجب بهبود عملکرد سازمانی می شود یا نه؟

 

2- آیا این اجزا سرمایه های فکری با همدیگر ارتباطی دارند یا نه؟

 

 

 

• ضرورت و اهمیت انجام تحقیق

همانطوری كه قبلا اشاره شد امروزه قسمت اعظم داراییهای سازمانهارا داراییهای نامشهود تشكیل میدهند و روشهای حسابداری قادر به اندازه گیری آنها نیستند (Sullivan et al., 2000). از طرفی در این اقتصاد دانشی،موفقیت سازمانها به توانایی مدیریت این داراییها نامشهود بستگی دارد. مروهمكارانش دلایلی را برای توجه و اندازه گیری سرمایه های فکری برشمرده اند كه عبارتند از:

1-كمك به سازمانها برای تنظیم استراتژیهای آنها.

 

2-ارزیابی اجرای استراتژیها.

 

3-كمك به تصمیمات گسترش و تنوع.

 

4-استفاده از نتایج اندازه گیری سرمایه هایفكری به عنوان مبنایی برای جبران خدمات.

 

5-ابلاغ این داراییها به ذینفعان خارجی سازمانها (Marr,et al.2003).

 

 

 

6-ودلیل دیگر برای انجام اینكار این است كه اندازه گیری سرمایه فكری بطور كامل و دقیق، می تواند ارزش و عملكرد شركتها را اندازه گیری كند چونكه در یك جامعه مبتنی بر دانش،دانش بخش مهمی از ارزش یك كالا و نیز بخش مهمی از ثروت یك شركت را تشكیل می دهد (Kannan et al.,2004 and Chen et al.,2011).

 

اگر چه ما قادر به اندازه گیری دقیق این داراییها نیستیم ولی حداقل با توجه به آنها و اطلاع از نقش آنها در عملكرد سازمانی سازمانها،به اهمیتسرمایه گذاری بر روی این داراییها پی میبریم (San`chez et al.,2010).

 

• فرضیه‌های تحقیق

فرضیه‌های این تحقیق عبارتنداز:

 

1. سرمایه انسانی با سرمایه مشتری ارتباط معنادار و مثبتی دارد.

 

1. سرمایه انسانی با سرمایه ساختاری ارتباط معنادار و مثبتی دارد.

 

1. سرمایه ساختاری با سرمایه مشتری ارتباط معنادار و مثبتی دارد.

 

1. سرمایه مشتری موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود.

 

1. سرمایه ساختاری موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود.

 

1. سرمایه انسانی موجب بهبود عملكرد سازمانی می شود.

 

1. ضمناً سهم هریک از سرمایه های مشتری و ساختاری و انسانی در بهبود عملکرد سازمانی چه میزانی می باشد؟

   • اهداف انجام تحقیق

مهمترین اهداف انجام این تحقیق را می توان به صورت زیرخلاصه كرد:

 

1. شناخت انواع داراییهاینامشهود، طبقه بندیهای آنهاوروشهای اندازه گیری آنها.

 

1. بررسی ارتباط سرمایه های فکری با عملكرد سازمانی.

 

1. اطلاع از وضعیت( نسبی) این سرمایه های فکری.

 

1. ارایه راهكارها و پیشنهادات لازم برای بهبود سطح این سرمایه های فکری.

   • روش انجام تحقیق

نوع تحقیق بر اساس هدف، كاربردی توصیفی است و  روش آن بر اساس نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است

 

• روش های گردآوری اطلاعات

ابزار اصلی پرسشنامه است که جهت سنجش سرمایه های فکری بکار می رود و همچنین از اسناد و مدارك سازمانی و مالی نیز برای سنجش عملکرد سازمانی که به روش تحلیل پوششی داده ها محاسبه شده است، استفاده می شود.

 

• قلمرو تحقیق

1-8-1)قلمرو موضوعی تحقیق

 

حوزه نگرش این تحقیقتشریح داراییهای نامشهود و سرمایه های فکری و انواع طبقه بندیها وروشهای اندازه گیری سرمایه فکری وعملكرد سازمانی است.

 

1-8-2)قلمرو مكانی تحقیق

 

قلمرو مکانی این تحقیق کلیة شعب بانک رفاه کارگراندر استان فارس می‌باشند

 

1-8-3)قلمرو زمانی تحقیق

 

قلمرو زمانی این تحقیق از بهمن ماه 1392 تا اواخر مرداد ماه 1393 می باشد.

 

 

 

• جامعه و نمونه آماری

  • جامعه آماری

جامعه آماری شامل  کلیه مدیران شعب بانک رفاه کارگراناستان فارس می باشد.

 

• نمونه آماری

در این تحقیق از آن جایی که جامعه مورد نظر که همان شعب بانک رفاه کارگراناستان فارس به همراه مدیران شعب بانک رفاه کارگران است

 محدود در نظر گرفته شده است، بنابراین جهت محاسبة حجم نمونة مورد نیاز برای پژوهش از رابطه زیر استفاده گردیده است.دراین تحقیق برای تعیین حجم نمونه ازفرمول زیراستفاده شده است.

 

 

 

 

 

كه درآن

 

P: برآورد نسبت صفت متغیر؛ 5/0= P

 

Z: متغیر نرمال واحد متناظر باسطح اطمینان95 درصد؛ 96/1

 

: مقدار اشتباه مجاز؛ 05/0=

 

n = 227

 

• روش یا روش های نمونه گیری

در این تحقیق، به دلیل این كه تعداد جامعه آماری مشخص می باشد و هیچ گونه تفاوتی در انتخاب شعب بانک وجود ندارد و همگی بانکها در هنگام نمونه گیری از شانس یکسانی برای انتخاب برخوردار هستند لذا از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده می شود.

 

 

 

• روش های مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها

برای تجزیه تحلیل داده ها از روشهای مختلف توصیفی واستنباطی استفاده می شود و از نرم افزارSpss و خصوصا نرم افزار Lisrel برای برقراری روابط علی متغیر های مستقل با متغیرهای وابسته استفاده می شود. یكی از قوی ترین ومناسبترین روشهای تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و اجتماعی، تجزیه و تحلیل چند متغیره است، زیرا ماهیت این گونه موضوعات،چند متغیره بوده و نمی توان آنها را با شیوه دو متغیری حل نمود.تجزیه وتحلیل چند متغیره بهیكسریروشهای تجزیه و تحلیل اطلاق می شود كه ویژگیهای اصلی آن، تجزیه و تحلیل همزمان k متغیر مستقل و  n متغیر وابسته است. این روش یا متدولوژی، تركیب ریاضی و آماری پیچیده ای از تجزیه و تحلیل عاملی و رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر است كه در یك سیستم پیچیده گرد هم آمده تا پدیده پیچیده ای را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. همچنین برای بررسی نقاط قوت و ضعف سرمایه های فکری از آزمون دو جمله ای و فریدمن نیز استفاده می شود.

 

 

• تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق

 

• سرمایه فكری

در یك تعریف ساده ، سرمایه فكری ،عبارتست از تفاوت بین ارزش بازاری و ارزش دفتری داراییها یك شركت.در تعریف دیگر، از سرمایه فكری به عنوان همه فرآیند هاو داراییهایی نام برده می شود كه معمولا در تراز نامه منعكس نمی شوند.

 

• سرمایه انسانی

شامل ذخیره دانش اعضای یك سازمان است كه شامل شایستگها و طرزفكرهای كاركنان است.

 

• سرمایه ساختاری

شامل همه مخازن دانش غیر انسانی در یك سازمان است كه شامل پایگاه داده ها،چارتهای سازمانی و فرآیندها و استراتژیها و… .است كه به سازمان ارزشی فراتر از مواد آن می دهد.

 

• سرمایه مشتری

عبارتست از دانش گرفته شده در كانالهای بازار یابی و روابط مشتری یك سازمان است.(Bontis et al .,2000).

 

• عملكردسازمانی شعب بانک

در این تحقیق منظور از عملکرد سازمانی شعب بانک، کارآیی است. در واقع اندازه گیری عملکرد در سطح عملیاتی شعب بانک، همان کارآیی است. منظور از کارایی نسبت خروجیها به ورودیها است. خروجیها شامل حجم منابع جمع آوری شده ( حسابهای قرض الحسنه ، پس انداز، سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت ) و تسهیلات پرداختی و سود دریافتی و کارمزد دریافنی است و ورودیها شامل تعداد پرسنل ، سمت ، تحصیلات و سابقه کار و مطالبات معوقه و سود پرداختی به سپرده ها است.

 

[1]- Marr

خانواده مثل هر پدیده دیگری در مقطعی از زمان متولد می شود و در مقطع زمانی دیگر به پایان می رسد. چرخه زندگی خانواده به مراحل مختلف رشد و تحول خانواده ای اشاره دارد که معمولا با ازدواج دو بزرگسال غیر همجنس شروع و تا مرگ و جدایی دائمی آنها ادامه دارد.( زهراکار کیانوش، جعفری فروغ ،1389)

 

با تولد فرزند خانواده دستخوش تغییرات زیادی می شود و نقش های زوجین گسترده تر می گردد یعنی علاوه بر نقش همسر، باید نقش والدینی را نیز ایفا کنند. مهمترین نقش والدینی زوجین ، فرزند پروری و تربیت فرزند است .( زهراکار کیانوش، جعفری فروغ ،1389)

 

در واقع منظور از سبك‌های فرزندپروری سه روش مستبدانه، سهل گیر و مقتدرانه است كه در توانایی شناختی و اجتماعی كودكان اثرگذار است. در روش فرزندپروری مستبدانه باورهای والدین موجب می‌شود كه آنان سعی كنند رفتار و نگرش كودكان خود را مطابق معیارهای مطلق شكل داده، كنترل و ارزیابی كنند.در روش سهل گیر، والدین چشم‌پوشی می‌كنند و رفتارهای كودك را می‌پذیرند.

در روش فرزندپروری مقتدرانه، والدین از كودكان خود انتظار رفتار بالغانه داشته و قوانین و مقررات به طور ثابت اجرا می‌شود (بامریند ، 1991؛ نقل از كمیجانی ، 1386). كه والدین با توجه به وضعیت زندگی خود یكی از این سبكها را بر می گزینند و به تربیت فرزندان می پردازند. وجود فرزندان امری است که در هر خانواده موثر است هر یک از فرزندان در شیوه زندگی آنها موثر است فرزندان اول و دوم و آخر و همچنین تک فرزند شیوه و جو متفاوتی در زندگی دارند. وبستر- استون و داهل[1] (1995) معتقدند بخی از گرایش ها و روش های غلط والدین در تربیت اطفال با پیدایش رفتارهای غیر انطباقی کودکان رابطه دارد. آسیب روانی والدین، کودک آزاری، بی توجهی و مسامحه، غالباً سهم بزرگی در بروز اختلال رفتار دارد.آلفرد آدلر وانپزشک استرالیایی، هم عصر زیگموند فروید و کارل یونگ بود که بیان کره است ترتیب تولد بر روی شخصیت تاثیر گذار چی باشد و بدین ترتیب، بزرگتر و کوچکتر بودن از خواهر و برادر و قرار گرفتن در معرض نگرش ها متفاوت والدین شرایط کودکی متفاوتی را به وجود می آورد که به تعین شخصیت کمک می کنند (سالووی[2] ، 2001).

 

او عنوان کرده که ترتیب تولد تاثیر ثابتی بر شیوه زندگی (نحوه برخورد همیشگی یک فرد با تکالیف زندگی از جمله دوستی،شغل و عشق) دارد. از جمله نقاط مثبت فرزندان اول این است که ذاتاً فرمانده به دنیا می آید و همیشه حق اولویت هر کاری با آنهاست.

 

فرزندان اول به دو دسته تقسیم می شوند یا پرورش دهندگان افراد مطیعند و یا متحول کنندگان سلطه جو می باشند. معمولاً افراد ایرادگیر، مکل پسند، عاشق توجه به جزئیات وقت شناس،منظم و با کفایتند و از جمله نقاط منفی به بد اخلاقی، تررویی و بی احساس آنها می توان اشاره کرد که به خاطر فشاری که به سایرین می آورند تهدیدکننده و رعب آور نیز هستند.

 

فرزند وسط خانواده افرادی خانواده دوستند که دیگران از بودن با آنها لذت می برند شعار آنها آرامش به هر قیمتی است این افراد آرام و بی صدا می باشند و شنوندگان خوبی به شمار می روند. مهارت زیادی در حل مشکلات دارند و دوست دارند که همه خوشحال باشند.

 

فرزندان آخر افرادی شاد و سرزنده که این شادی و سرخوشی را با خود به همه جا می برند و دیگران نیز از آنها بهره مند می شوند. مهارت های مردمی آنها بسیار قوی است. عاشق این هستند که دیگران را با حرف ها و کارهایشان سرگرم کنند. افرادی برون گرا هستند که از وجود دیگران انرژی می گیرند و از ریسک کردن واهمه ندارند.زود خسته شدن، واهمه داشتن از طرد شدن و دید غیر واقعی شان به روابط که بایستی همیشه خوشی برقرار باشد از نقاط منفی آنهاست. با وجود مطالبی که بیان شده ادعای تاثیر ترتیب تولد بر شخصیت از حمایت های علمی چندانی برخوردار نیستند. چرا که دشواری در کنترل عوامل چون اندازه خانواده متغیر جمعیتی و اجتماعی از جمله عواملی می باشد که تاثیر ترتیب تولد را مورد سوال قرار می دهیم. (بلمونت[3] و مارولا[4] ، 1973).

 

همه خانواده ها مراحل چرخه زندگی خانواده را تجربه نمی کنند بلکه تعدادی از خانواده ها در مقطعی از چرخه زندگی خانوادگی به سمت فروپاشی و طلاق گام بر می دارند.

 

با توجه به اینکه آمار طلاق در سال ۱۳۶۵ در برابر هر ۳۴۰ هزار و ۳۴۲ ازدواج، ۳۵ هزار و ۲۱۱ طلاق در کشور ثبت شده است. این آمار در سال ۱۳۷5 به ۴۷۹هزار و ۲۶۳ ازدواج در برابر ۳۷ هزار و ۸۱۷ طلاق و در سال ۱۳۸۱ به ۶۵۰هزار و ۹۶۰ ازدواج در برابر ۶۷هزار و ۲۵۶ طلاق می رسد. اگر چه آمارهای مربوط به طلاق به دلایل مختلف از جمله ثبت نشدن در دفاتر، جاری کردن صیغه شرعی طلاق بدون درج محضری آن و…با کم شماری مواجه می شوند و چندان قابل استناد نیستند، ولی بررسی همین آمار و محاسبه شاخص هایی چون نسبت طلاق به ازدواج و یا نسبت طلاق به کل جمعیت نشان دهنده آن است که این آمار طی سال های مختلف با نوساناتی روبه رو بوده است.

 

بررسی رقم مطلق طلاق طی سال های ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۱ نشان دهنده افزایش آمار طلاق طی سال های مورد بررسی است اما محاسبه شاخص های آماری نشان می دهد در سال ۱۳۶۵ شاخص طلاق با افزایش روبه روست سپس طی سال های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۷ به تدریج کاهش می یابد و از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۱ این آمار مجدداً افزایش می یابد.

 

طلاق پدیده ای رو به افزایش است و موجب تجربه رنج و درد و صدمه روانی می گردد. طلاق یک فرایند فیزیکی هیجانی جدایی است که با افکار مداوم و جدی و نیز گفتگوی زوجین در مورد انحلال پیوند زناشویی شروع و سپس در سر تا سر حل مسایل هیجانی ، اقتصادی ، مذهبی ، خانواده گستر و جنبه های کاری اجتماعی ارتباطشان تداوم دارد. اگر زوجین دارای فرزند باشند باید در مورد موضوعات مربوط به تربیت فرزند و ملاقات با آن نیز تصمیم گیری شود و به فرزند در این باره توضیح داده شود.( زهراکار کیانوش، جعفری فروغ ،1389)

براد شاو (1995) می گوید طلاق واقعیت تلخ زندگی مدرن است. به این دلیل بسیاری از زوج ها راضی به طلاق نمی شوند و به رفتارهای نا مناسب در طول زندگی شان ادامه می دهند و بدین گونه امنیت روانی کودکانشان را به خطر می اندازند. البته دلیل اصلی اینکه کودکان نیاز به مراقبت روان شناختی در قبل ، خلال و بعد از طلاق والدینشان دارند ممکن است ناشی از قبح جنگ و جدال ، فریاد ، فریبکاری و دادخواهی باشد . ( محمد اسماعیلی الهه ، 1389 )

 

فرزندانی که مشکل هیجانی دارد ، از نظر رفتاری تفاوت معنا داری با کودک فاقد این مشکل ندارد . آنچه در این میان متفاوت است شدت ، فراوانی و میزان رفتار است. کودک دارای مشکل به شدت از عدم تعادل ، بی ارادگی ، احساس از دست دادن چیزی یا کسی ، عدم کنترل  ، عدم وابستگی و ارتباطات ضعیف رنج می برد . او قادر به یادگیری شیوه های مقابله وسازگاری مناسب در زمان روی دادن مشکلات عاطفی نیست و برای حمایت از خود، خود پنداره ضعیفی دارد ( محمد اسماعیلی الهه ، 1389 ).

 

با توجه با موارد نوشته شده بر آن شدیم که بررسی که ترتیب تولد و  شیوه فرزند پروری در کودکان طلاق موثر باشد یا خیر پاسخ به این سوال دلیل انجام این تحقیق است .

 

3-1- اهمیت و ضرورت پژوهش:

 

محیط خانوادگی و یا فضای خانواده به معنای درجه احساس امنیت وتعلق و پذیرش در خانواده است بطوری که کودک بتواند به راحتی مسایل و مشکلات خود را با والدین مطرح کند.محبت لازمه رشد عاطفی کودک است عدم وجود محبت در تعاملات والدینی با کودک باعث ایجاد مشکلات رفتاری ،هیجانی و اجتماعی می گردد(مجد1383).

 

کودکی که به دنیا می آید عالی ترین امکانات  صورت وجود شرایط لازم و کافی رشد را دراربست و درصورت وجود شرایط لازم و کافی برای رشد ،به برترین کمالات خود خواهد یافت.اما زندگی خانوادگی ،محیط بهداشتی ،آموزشی،اجتماعی و فرهنگی بسیاری از افراد چنان است که دستیابی به چنین مقصودی را دشوار می سازد و بسیاری از افراد چنان است که دستیابی به چنین مقصودی را دشوار می سازد و بسیاری از مشکلات هیجای-رفتاری کودک نتیجه ،اجتناب ناپذیری فقر،جهل ، بدرفتاری و نابسامانی های خانوادگی و کاستی های آموزشی

 ،پرورشی ،فرهنگی و اجتماعی است(محمد ،اسماعیل 1392).

 

بسیاری از والدین در زمان و فضای مشترک با کودکانشان به سر می برند اما احساسات و نیازهای کودک خود بیگانه اند.امروزه در جامعه ما والدین متعلق به تمامی سطوح اجتماعی –اقتصادی زیر فشار توقعات اقتصادی و اجتماعی سنگین و تعهدات مدت دار برای حفظ زندگی و شیوه زیست خود قرار دارند .این تعهدات والدین را به صورت جسمی و هیجانی از فرزندان دور ساخته و در نتیجه والدین فاقد مهارت های لازم برای تعامل کارآمد با فرزندان هستند.پدر و مادر بودن بسیار فراتر از رویدادهای زیستی است .فرزندان به زمان کافی برای مشارکت هیجانی با والدینشان نیاز دارند و پدر و مادرها باید بدانند که برقرار شدن ارتباط لازم ،چگونه باید به شیوه های ارآمد به تعامل با کودکان خود بپردازند(لندرث،1390).

 

با توجه به شیوع طلاق در ایران و همچنین وجود کودکان در این زمان در مسئله طلاق و داشتن ارتباط با این کودکان از سوی مادران و پدران که خانواده خود را از دست داده اند و به شکل جدا از همسر و یا با والدین زندگی میکنند ،اهمیت ارتباط بین این کودکان با والدین  و سبک فرزند پروری آنها به شیوه ای که در آن بتواند به شکل مناسبتر این اتفاق بیافتد برآن شدیدم که این پژوهش را انجام دهیم .

 

1-4  اهداف تحقیق

 

هدف کلی: بررسی  رابطه ترتیب تولد و سبک فرزند پروری  کودکان خانواده های آسیب دیده از طلاق شهر شاهرود

 

اهداف جزیی :

 

1- بررسی ترتیب تولد و سبک فرزند پروری الگوهای مقتدرانه خانواده های آسیب دیده از طلاق

 

2- بررسی ترتیب تولد و سبک فرزند الگوی آزاد گذارانه پروری خانواده های آسیب دیده از طلاق

 

3- بررسی ترتیب تولد و سبک فرزند پروری الگوی استبدادی  خانواده های آسیب دیده از طلاق

 

 

 

• فرضیه های پژوهش:

 

• بین ترتیب تولد و سبک فرزند پروری خانواده های آسیب دیده از طلاق رابطه معنی داری وجود دارد.

2-بین ترتیب تولد و سبک فرزند پروری الگوهای مقتدرانه خانواده های آسیب دیده از طلاق رابطه معنی داری وجود دارد.

 

3-بین ترتیب تولد و سبک فرزند الگوی آزاد گذارانه پروری خانواده های آسیب دیده از طلاق رابطه معنی داری وجود دارد.

 

4-بین ترتیب تولد و سبک فرزند پروری الگوی استبدادی  خانواده های آسیب دیده از طلاق رابطه معنی داری وجود دارد.

 

 

 

 

 

• متغیرها

متغیر ملاک :ترتیب تولد

 

متغیرپیش بین  : سبک فرزندپروری خانواده‌های آسیب دیده از طلاق

 

کنترل: سن فرزند / مدت طلاق  / جنسیت فرزند / وضعیت مالی و طبقه اجتماعی /نوع حضانت

 

تعریف متغیرها

 

تعاریف نظری:

 

ترتیب تولد: آدلر معتقد است ترتیب تولد عامل اجتماعی تاثیرگذاری و مهمی در کودکی است عاملی که سبک زندگی شخص را شکل می دهد. در واقع عامل مهم شکل دهی شخصیت فرد است. هر یک از کودکان شرایط روحی و روانی متفاوتی دارند.(سید محمدی 1390).

 

فرزند پروری : سبک فرزند پروری به عنوان مجموعه ای از نگرش ها نسبت به کودک در نظر گرفته می شود که منجر به ایجاد جو هیجانی می شود که رفتار های والدین در آن جو بروز می نماید. این رفتارها در بر گیرنده هم رفتارهای مشخص (رفتارهایی که در جهت هدف والدین است) که از طریق آن رفتار ها والدیت به وظایف والدینیشان عمل می کنند ( اشاره به تمرین های فرزند پروری دارد) و هم رفتارهای غیرمرتبط با هدف والدینی مانند ژست ها، تغییر در تن صدا یا بیان هیجان های غیر ارادی می باشد (دارلینگ و استنبرگ 3، 1993).

 

طلاق : به فرایندی گفته می شود که در زندگی زن و شوهر به این نتیجه میرسند که دیگر توانایی انجام مسئولیت های نقشی خود را به عنوان زن و شوهر ندارند از این رو با جدا شدن ازهم زندگی بهتری را خواهند داشت در این بین ممکن است کودکانی نیز وجود داشته باشند که حق و حضانتشان مورد بررسی قرار میگیرد(احمدی1390).

 

تعاریف عملیاتی:

 

سبک فرزند پروری :در این پژوهش منظور از سبک فرزند پروری الگوهای مقتدرانه ،آزاد گذارانه و استبدادی است که به وسیله پرسشنامه بامریند (1973) تعیین می گردد.

 

ترتیب تولد :منظور این است که فرد فر زند چندم خانواده است .

 

[1]. Webester- Statton & Dahl

 

[2]. Sulloway

 

[3]. Belmont

 

[4]. Marolla

 

[5]Darling & Steinberg

                                              

 

هر کسی شخصیتی دارد وشخصیت 1شما به مشخص کردن میزان موفقیت،خشنودی ،رضایت خاطردرزندگی شماکمک می کند،بدون اغراق باید بگوییم که شخصیت شما یکی از مهمترین نعمت های شماست. شخصیت به شما کمک کرده است تا ندگی خود را شکل دهید ودر آینده نیز همین کار راخواهد کرد(شولتز2005؛ترجمه سیدمحمدی،1391).

 

 

 

شخصیت عاملی تأثیرگذار درسازگاری وسلامت عمومی ومجموعه ای سازمان یافته واحد ومتشکل ازخصوصیات نسبتا پایداروثابت است که موجب تمایز افراد از یکدیگر می شود،نظریه های شخصیت ارتباط میان ویژگی های شخصیتی ورفتارهای نابهنجاراجتماعی راتایید کرده اند براساس این نظریه ها تعامل محیط ،شرایط ،عوامل فردی وشخصیتی وایجاد رفتارهای مجرمانه ونابهنجار تأثیرگذارهستند(آیزنک1989؛ترجمه شریفی،1386).

 

 

 

ویژگی های شخصیتی نیز به عنوان سازمان یافته واحدی متشکل ازخصوصیات نسبتا پایدار وثابت درافراد که بر روی هم،یک فرد را از فرد یا افراد دیگر متمایز می سازد،نیزمی تواندبراضطراب2 تأثیربگذارد(علی اکبری ،1379).

 

 

 

هرچیزی که تا به حال به دست آورده اید،هرچیزیکه انتظار دارید درشغل خود به دست آورید،خواه همسر یا والد خوبی بشوید، وحتی وضعیت سلامت کلی شماتحت تأثیر شخصیت شما وکسانی که با آن ها درتعامل هستید قرار دارند(شولتز2005؛ترجه سید محمدی،1391).

 

باتوجه به مشکلات وآسیب های که آدمی درفرایند رشد وزندگی خود تجربه می کند،توانایی غلبه بر شرایط سخت وداشتن واکنش های مناسب ،باحفظ تعادل روانی از اهمیت زیادی برخوردار است. چگونگی واکنش نسبت به رویدادهای استرس زا اساسا به نحوه ی تفسیر وارزیابی افراد از آن رویدادها بستگی دارد،افراد در همه ی سنین با استرس مواجه شده و آن را تجربه می کنند؛اضطراب،حالتی است دردناک که تحمل آن برای مدت طولانی نا ممکن است؛بنابراین،چگونه با چنین حالتی کنار می آییم وچرا اغلب اوقات مضطرب نمی شویم؟پاسخ به این سوال این است که افراد از مکانیسم های دفاعی3 برعلیه اضطراب استفاده می کنند انسان به طورناهشیار روشهایی برای تحریف واقعیت پیداکرده ،احساسات خود را از حیطه هشیاری دور نگه می دارد تا مضطرب نشود.

 

 

 

1-personality

 

2-Anxiety

 

3-defense   mechanisms

 

 

 

همان گونه که میکروب سبب ناراحتی می شود،احساس تقصیر گناه،ارضانشدن امیال ونیازها نیز فشار روانی به وجود می آوردوموجب کشش درونی رنج آور یا تنش می گردد که تا برقراری مجدد تعارض تسکین نمی یابد.این کیفیت وحالت روانی واکنشهای دفاعی شخصیت را بر می انگیزد ومکانیسم های دفاعی روان وارد کارزار می شوند، به گونه ای دیگر می توان گفت: من هسته ای اصلی شخصیت است وهرنوع تحقیر به ارزش وکفایت آن تهدیدی است به هسته مرکزی وجود شخص وبه این مناسبت مکانیسم های دفاعی گوناگونی به منظور حفظ من ازتحقیر واز هم پاشیدگی ترقی واستحکام آن تاحدامکان به وجودآمده است وزمانی که گزارش وتمامیت شخص مورد تهدید باشد به عرصه پیکار فراخوانده می شود تاسازهای بین انگیزه ها ومنازعات ضدونقیض برقرار کرده، کششها واضطراب های درونی راتشکیل دهد(احمدوند ،1382).

 

 

 

درنظریه روانکاوی 1، هدف غرایز رسیدن به ارضاء وکسب لذت وکاهش تنش فوری است،برخلاف حالت ترس که در آن منبع تنش شناخته شده است،درحالت اضطراب «شناور وآزاد»انسان نمی تواند حالت تنش خود را به شئی خارجی نسبت دهد. فروید دونظریه درمورد اضطراب دارد،درنظریه اوّل، اضطراب درنتیجه عدم تخلیه تکانه های جنسی به وجود می آید،یعنی وقتی نیروی زندگی سد می شود. درنظریه دوم اضطراب نشان دهنده هیجانی دردناک است که به صورت علامتی از خطرقریب الوقوع برای «خود2» عمل می کند.ددراینجا،اضطراب به صورت کنش «خود» خطر رابه «خود» گوشزد می کند تابتواند دست به عمل بزند.تفسیر نظریه روان کاوی این است که بعضی اوقات ارگانیسم، رویدادی راتجربه می کند که آسیب زاست وزیان باز است.

 

 

 

منبع اضطراب ممکن است درنهاد،فراخود یادرواقعیت نهفته باشد. وقتی نهادمنبع اضطراب است، فرد احساس گناه وخود-محکومی می کند.این احساس مثل این است که «نهاد3»بگویید«من آن را می خواهم» فراخود بگوید«چه وحشتناک» و«خود» بگوید«من نگرانم». به طور کلی اضطراب از تضاد بین فشار غرایز در نهاد وتهدید به تنبیه فراخود4 به وجود می آید که این موجب می شود افراد به طور ناهشیار ازمکانیسم های دفاعی برعلیه اضطراب استفاده کنند(پروین5،ترجمه سید محمدی ،1330).

در میان موجوداتی که روی کره زمین زندگی می کنند . انسان از ویژگی ها ی منحصر به فردی بر خوردار است . این ویژگی ها ، او را از سایر موجودات روی کره زمین جدا می سازد . احساسات ، عواطف ،  هیجان و توانایی قضاوت درباره رفتارهای خود و دیگران ، و تصمیم گیری بر اساس این قضاوت ها تنها بخشی از این ویژگی های خدادی است که باعث سنگین شدن مسئولیت انسان شده است .

 

انسان موجودی اجتماعی است و نیاز پیوستگی یکی از نیازهای مهمی است که او را به سمت ارتباط با دیگران سوق می دهد . برایند ارضای نیازهای گوناگون و متعدد زیستی ، روانی ، عاطفی و اجتماعی موجب تمایل به برداشتن اولین گامهای زندگی اجتماعی در انسان گردید ، یعنی زندگی در کنار و همراه با جنس مخالف به ذهن آوردن پیشینه تمایل به جنس مخلف و سوق دادن ذهن به انگیزه این رفتار موید آن است که انسان از ابتدا علاوه بر ارضای نیازهای فیزیولوژیایی در پی ارضای نیازهای ، روانی ، عاطفی و اجتماعی خود نیز بوده است .

دلبستگی به ارتباط عمیق و پایدار گفته می شود که بین که کودک و مراقبش در سال اول زندگی برقرار می شود. این مساله به طور عمیقی تمام جنبه های فرد ز قبیل ذهم، جسم، هیجانات، ارتباطات و ارزش های فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و بنای برای اعتماد و بی اعتمادی کودک به شمار آمده و چگونگی ارتباط کودک با دنیا را شکل داده است. (هین شاو و همکاران، 1999)

 

ریس (1997) معتقد است که احتمال بروز اختلال در سال اول زندگی بیشتر از هر زمانی دیگری است چنین فرض شده است که مراقبت نا درست و  بیماری زا بارز از کودک شیرخوار یا کودک کم سن، منجر به اختلال دلبستگی می شود.

 

ویلسون(2001) خاطرنشان کرده به موازات اینکه کودکی مورد محبت مراقبت کننده قرار گیرد و نیازهای بیولوژیکی او برآورده شود حس اعتماد و ایمنی به مراقبت ککنده پایه ریزی شده و بنیان دلبستگی سالم  صحیح گذاشته می شود او تاکید کرد که مراقبت کننده اولیه به عنوان یک منبع ایمنی برای اکتشاف کودک عمل می کند. هر اندازه، مراقبت کننده نیازهای کودک را بهتر برآورده کند کودک ایمنی بیشتری را تجربه خواهد کرد.

 

بالبی معتقد است بسیاری از اشکال روان آزردگی ها و اختلال های خصیت نتیجه محرومیت کودک از مراقبت مادرانه و یا عدم ثبات رابطه کودک با چهره دلبستگی است. وی به وضوح پیش بینی کره است که مختل شدن رابطه دلبستگی با ایجاد اضطراب منتشر و بی اعتمادی در کودک منجر به اختلال روان شناختی خواهد شد.

 

در همین رابطه تحقیقات لاروس، تاربالسی و برنیر[6] (2005) نشان می دهد ک کودکانی که فاقد الگوی دلبستگی می باشند اغلب عصبی، ستیزه جو و ضد اجتماع هستند و به عنوان والدینی رشد می یابند که قادر نیستند، رابطه صحیح و محکمی با فرندان خود داشته باشند.

 

کوپر[7] و همکاران (1998) نشان داده اند کودکانی که از طرف چهره دلبستگی طرد می شوند احساس تنهایی شدید می کنند، مضطرب و عصبانی هستند عزت نفس پایین دارند و بیشتر دچار اختلال جسمی، پارانو و یا افسردگی می شوند.

وبستر- استون و داهل[8] (1995) معتقدند بخی از گرایش ها و روش های غلط والدین در تربیت اطفال با پیدایش رفتارهای غیر انطباقی کودکان رابطه دارد. آسیب روانی والدین، کودک آزاری، بی توجهی و مسامحه، غالباً سهم بزرگی در بروز اختلال رفتار دارد.آلفرد آدلر

 وانپزشک استرالیایی، هم عصر زیگموند فروید و کارل یونگ بود که بیان کره است ترتیب تولد بر روی شخصیت تاثیر گذار چی باشد و بدین ترتیب، بزرگتر و کوچکتر بودن از خواهر و برادر و قرار گرفتن در معرض نگرش ها متفاوت والدین شرایط کودکی متفاوتی را به وجود می آورد که به تعین شخصیت کمک می کنند (سالووی[9] ، 2001).

 

اساس تشکیل خانواده ازدواج دو بزرگ سال با جنسیت های مخالف است . اولین وظیفه این دو سازگاری و تطابق با یکدیگر است . همانندی و تشابهات زن و شوهر آنها را به زندگی مشترکی بر انگیخته است با وجود این ، آنها در شخصیت متفاوت و منحصر به فرد هستبد که خلق و خو، عواطف  ، انگیزه ها و ارزش های ویژه ای دارند .( مینوچین ، سالواد) زن و شوهر برای سازگاری بخشی از ترجیحات و عقاید شخصی خود را به مرور زمان کنار گذاشته  و هر طرف بخشی از حقوق مستقل دیگری را بپذیرد . تفاوت بین افراد مختلفی که سالیان سال در زندگی زناشویی خود کامیاب هستند و کسانی که پیوسته با مشکل مواجه هستند چیست ؟ با آن که بیشتر زوج ها با آرزوهای طلایی زندگی زناشویی را آغاز می کنند به چه دلیل بعضی فقط چند سال زندگی شیرین را تجربه می کنند و برخی دیگر سالیا سال سالگرد ازدواج خود را با شور و شعف وصف ناپذیری جشن می گیرند؟

 

این ها پرسش هایی است که ذهن پژوهشگر را مشغول میکند که آیا سبک دلبستگی و رضایت زناشویی در در خانواده ها و زوجین دارای فرزند با بدون فرزند باهم رابطه ای  وجود دارد؟

 

ضرورت پژوهش:

 

جامعه امروز در زمینه علمی پیشرفت زیدی انجام داده است. اما موارد و مسائل انسانی و مرتبط با رفتارها و مردم پیچیدگی بیشتر و همچنین نقش افراد در زندگی دیگر بشر بسیار مورد علاقه روانشناسان قرار گرفته است. در جامعه ما امروز وجود یک فرد بجز شرایط حاصل برای خود زن زندگی دیگر افراد از جمله خانواده همسر و دوستان را تحت تاثیر قرار می دهد. انسان ها بنا به اینکه موجودی اجتماعی هستند تبادل با دیگران را از ابتدای زندگی دارند و این تبادل باعث به وجود آمدن نقش ها و شرایط زندگی می شود. سبک دلبستگی یک نوع از شیوه هاست با توجه به شرایط موجود در کودکی سال اول زندگی از سوی مادر باعث شکل دهی فرزند می شود. وجود فرزندان امری است که در هر خانواده موثر است هر یک از فرزندان در شیوه زندگی آنها موثر است فرزندان اول و دوم و آخر و همچنین تک فرزند شیوه و جو متفاوتی در زندگی دارند. در این پژوه بر آن« شدیم با توجه به مهم بودن سبک زندگی دلبستگی برسی کنیم که فرزند چندمین خانواده چه نوع سبک دلبستگی را دارند. از مسائل مهم و قابل بررسی در جامعه ما رضایت از زندگی است یکی از اساس اصلی این رضایت رضایت در روابط زناشویی است . یکی از فاکتورهی مهم در رضایت زناشویی فرزند و فرزند پروری است .با توجه به موارد ذکر شده به نظر پژوهشگر بر این شدیم که بررسی کنیم آیا سبک دلبستگی با رضایت زناشویی در خانواده ها و زوجین دارای فرزند با غیر فرزند تفاوتی وجو دارد یا خیر؟

 

 اهداف پژوهش:

 

بررسی رابطه رضایتمندی زناشویی سبک دلبستگی ایمن  در زوجین دارای فرزند

 

بررسی رضایتمندی زناشویی و  سبک دلبستگی ایمن در زوجین بدون  فرزند

 

بررسی رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی (اجتنابی) در زوجین دارای  فرزند

 

بررسی رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی (اجتنابی) در زوجین بدون  فرزند

 

بررسی رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی (اضطرابی ) در زوجین دارای فرزند

 

بررسی رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی (اضطرابی ) در زوجین بدون  فرزند

 

اهداف کلی:

 

بررسی رابطه بین سبک دلبستگی و رضایت زناشویی در زوجین دارای فرزند و بدون فرزند شهر شاهرود

 

فرضیه های پژوهشی:

 

بین رضایتمندی زناشویی سبک دلبستگی ایمن  در زوجین دارای فرزند رابطه وجود دارد

 

بین رضایتمندی زناشویی و  سبک دلبستگی ایمن در زوجین بدون  فرزند رابطه وجود دارد

 

بین رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی (اجتنابی) در زوجین دارای  فرزند رابطه وجود دارد

 

بین رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی (اجتنابی) در زوجین بدون  فرزند رابطه وجود دارد

 

بین رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی (اضطرابی ) در زوجین دارای فرزند رابطه وجود دارد

 

بین رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی (اضطرابی ) در زوجین بدون  فرزند رابطه وجود دارد

 

[1].Papila

 

[2]. Hinshow

 

[3]. Reiss

 

[4].Wilson

 

[5].Bowlby

 

[6]. Larose , Tarbulsya , Barnier

 

[7].Cooper

 

[8]. Webester- Statton & Dahl

 

[9]. Sulloway

دادگاه ها و مراجع قضایی در هر کشور،در راستای انجام وظایف قانونی خود باید به گونه ای رفتار نمایند که امنیت قضایی در جامعه حفظ گردد و به حقوق و آزادیهای افراد لطمه ای وارد نشود.بی گمان در فرهنگ سیاسی و فلسفی کمتر واژه ای به اندازه آزادی به بازی گرفته شده است.[1]بی گمان آزادی از والاترین ارزشهاست.با وجود این در برخورد و همزیستی با سایر ارزشها معنی محدود تری پیدا می کند و رنگ اجتماعی به خود می گیرد.قیدهای اجتماعی حتی بالاترین حقوق انسانی را در استخدام می گیرد،مشروط بر این که از حد متعارف تجاوز نکند و همچنان در قلمرو ارزشها باقی بماند.[2]

 

تاریخ قضایی کشورها نشان می دهد که در بسیاری موارد مامورین و مراجع تظلملات عمومی،برای رسیدن به هدف مطلوب استفاده از وسایل نامطلوب را برای خود توصیه نموده اند،تا جایی که در این راه ،چه بسا حرمت انسانها مورد تهدید قرار گرفته و امنیت افراد سلب شده است.بازداشت های بی مورد،مجازات های غیر متناسب و آزارهای روحی و جسمی نسبت به افراد بی گناه از سوابق تلخ قضایی به شمار می رود.البته این سوابق تلخ بدون بازتاب نمانده و موضع گیری علیه این گونه رفتار حکومت ها در متن نهضت ها و مبارزات آزادی خواهانه مشهود است.اعلامیه های حقوق بشر دوستانه دولتها را از به کار بردن وسایل مضر به حالات مادی و معنوی افراد بر حذر داشته است.قوانین داخلی از جمله قانون اساسی نیز به این مهم توجه نموده است.

 

در مواردی که بزه کاری افراد تحت تعقیب و مورد اتهام هنوز به اثبات نرسیده است و مقامات مسوول با تردید مواجه باشند،حکم بر محکومیت و اعمال مجازات نسبت به فردی که هنوز انتساب جرم به او محرز نشده دور از انصاف خواهد بود.این اصل که به اصل برائت معروف است در آموزه های دینی اسلام و سایر ادیان نیز مورد تاکید فراوان قرار گرفته است و از همین روست که برخی حقوق دانان اصل برائت را لازمه آزادی های اساسی در جامعه دانسته اند.[3]

 

[1] آیزایا برلین استاد روسی تبار دانشگاه آکسفورد،در کتاب چهار مقاله درباره آزادی می نویسد که نویسندگان تاریخ عقاید بیش از دویست معنی گوناگون برای آزادی ضبط کرده اند.(برلین،آیزایا،چهار مقاله درباره آزادی،ترجمه محمد علی موحد،نشر خوارزمی،1368،ص 236

 

[2] کاتوزیان،ناصر،مبانی حقوق عمومی،نشر میزان،چاپ دوم،پاییز 1383،ص398

 

[3] منتسکیو،شارل دو سکوندا،روح القوانین،ترجمه علی اکبر مهتدی،نشر امیر کبیر،چاچ هشتم،1362،ص 413