لایحه قانون اسلامی، سرانجام به تصویب نهایی رسیده است. این قانون که مشتمل بر ۷۳۷ ماده می باشد شامل سه بخش کلیات، حدود، قصاص و دیات می شود. در مطلب پیش رو، به مقایسه مواد عمومی قانون جدید التصویب با مواد عمومی قانون اسلامی سابق (مصوب سال ۱۳۷۰) پرداخته شده است.

گونه ای شگفت آور غیرقابل جبران باقی می ماند. افراد زیان دیده در مقابل هجوم سیل آسای عوامل ضرر و زیان که دست آورد صنعت بود بی پناه باقی مانده بودند و از سویی کارفرمایان و ما لکان صنعت و نیز بدون توجه به زیانهای وارده به اشخاص سودهای کلان به جیب می زدند. عدم وجود بیمه های اجتماعی، فقر و تنگ دستی مردم و وجود بازار ارزان کار و نیاز خانواده های فقیر و مهاجر به تأمین معاش خود آنها را وا می داشت که به مقدار کمی مزد هم بسنده کرده و زیانی که زیانی هم به آنها وارد می آمد بی پناه می ماندند و از جمله دیگر ضررهای وارده زیانهای جسمی ناشی از تصادفات رانندگی بود.

گاه در یک تصادف رانندگی بر اثر یک تقصیر کوچک وقتی گاهی قابل اغماض توسط راننده چنان فاجعه عظیمی رخ می داد که گاه چندین نفر فوت نموده یا به شدت مصدوم می شدند. در اینجا وقتی زیاندیده ها یا خانواده مصدومین و مقتولین به مقصر مراجعه می گردند در اکثریت قریت به اتفاق موارد با فرد بیچاره و بی بضاعت و گاهی مصدوم و حتی مقتول مواجه می شدند که هیچ دریچه و روزنه ای از امید برای جبران خسارت وجود نداشت که همین امر دولتها را بر آن داشت تا در راه جبران خسارت این عده تلاشهای صورت گیرد.

در ایران مسؤولیت صددرصدی شرکتهای بیمه پس از تصویب قانون بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در قبال اشخاص ثالث در سال 1347 روزانه امیدی در این مسیر بود که شرکتهای بیمه را ملزم می کرد در حوادث رانندگی خودرودهایی که واجد بیمه نامه شخص ثالث هستند در مرحله اول مسؤولیت از پرداخت خسارت به زیاندیدگان و یا خانواده فوت شدگان معاف باشد.

قانونی قبلی (مصوب 1347) دارای نواقص و ضعف هایی بود که پیشرفت علم و فناوری و صنعت لزوم تجدیدنظر در این قانون و تصویب قانون عام الشمول و دقیق و به روز را ایجاب می کرد. تا این که نهایتاً در سال 1387 قانون جدید تصویب گردید.

تحقیق حاضر تلاشی مختصر در بررسی و تطبیق مواد اصلی قانون قبلی و جدید است. امید است که مورد پذیرش واقع گردد.

بررسی مواد  دو قانون

ماده (1) قانون جدید:

ماده 1 قانون جدید: «کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی اعم از این که اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مکلفند وسایل نقلیه مذکور را در قبال خسارت بدنی و مالی که بر اثر حوادث وسایل نقلیه مزبور و یا یدک و تریلر متصل به آنها و یا محمولات آنها به اشخاص ثالث وارد می شود، حداقل به مقدار مندرج در ماده (4) این قانون، نزد یکی از شرکت های بیمه که مجوز فعالیت در این رشته را از بیمه مرکزی ایران داشته باشد، بیمه نمایند» ماده فوق دارای 6 تبصره می باشد که در صورت لزوم و اهمیت بحث خواهد شد.

با ورود به هزاره سوم میلادی ،دانش تجربی نو و پیشرفت های فن آوری این امكان را فراهم ساخته    است كه بازنمایی ذهنی انسان از كره زمین به « دهكده جهانی » و بزرگراه های اطلاعاتی بهبود یافته و ضرورت چاره جویی در مسائل اجتماعی،اقتصادی، فرهنگی و در مجموع بهره مندی از كیفیت بهزیستی و با هم زیستی بیش از پیش احساس می گردد(احقر1383).از آنجایی كه آموزش و پرورش در شكل دهی سرمایه انسانی و اجتماعی نقش تعیین كننده ای داشته است بنابراین؛انتظار می رود نسل امروز را برای زندگی در جامعه فردا آماده سـازد و با توجه به اهمیت علوم تجربی ،آگـاه بودن از وضعیت و ماهیت دانش علمی ،چگونگی خلق آن و وابستگی به آن ،نه تنها برای دانشمندان بلكه برای همه ما بخش عمده ای ازآموزش راتشكیل میدهد ( به نقل ازبی.آر.هرگهنام2001ترجمه سیف،علی اکبر).اگر بپذیریم كه علوم در تعیین جایگاه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی یك جامعه نقش مؤثری دارد آن گاه به اهمیت آموزش علوم و نیز لزوم همگانی كردن آن بیشتر پی می‌بریم.

آموزش علوم و فناوری یكی از پایه‌های اساسی آموزش و پرورش است كه تأثیر مستقیم آن در توسعه فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و افزایش سرمایه های مادی و معنوی یك جامعه به خوبی مشخص شده‌است. یکی از مشکلات مهم و اساسی در نظام آموزش و پرورش خصوصاٌ در کشور ما، به کار نگرفتن روش های تدریس نوین در آموزش است به همین سبب کیفیت آموزشی از سطح مطلوب برخوردار نیست و دانش آموزان علاقه زیادی به تحصیل نشان نمی دهند.یکی از دلائل آن عدم آشنایی معلمان با روش های نوین تدریس است.پیشرفت روز افزون علوم و تحقیقات گوناگون در حیطه های مختلف حاکی از آن است که اطلاعات بشر روز به روز افزایش می یابد و مطالب جدیدی به دست می آید.امروزه هر فردی ناچار به استفاده یافته های جدید است روش تدریس فعال ونوین که در آن مشارکت دانش آموز و معلم را می طلبد و به جای انتقال مطالب به دانش آموز ، به افزایش توانایی یادگیرنده در فرایند یادگیری عنایت دارد. به دلایل متعدد از جمله تاکید براصولی از کلیات نظام آموزش و پرورش کشور و اهداف دوره های تحصیلی ، نگرش های جهانی ، رشد روز افزون تحقیقات ، سرعت فن آوری و تکنولوژی ، ضرورت کار بست تدریس فعال را می طلبد(احمدی1386) .

ادیان و رهبران مصلح اجتماعی نیز تأکید بر نوعی فعال سازی ذهن و جلوگیری از تقلید کورکورانه در اصول و روشهای زندگی دارند، لذا آموزش و تدریس های متکی بر روشهای فعال گامی است در اشاعه و ترویج علم و پرورش انسان های آزاد و آگاه که می توانند در توسعه و فناوری مثمر ثمر باشند در روش تدریس فعال ،سعی بر این است که فراگیران خود در کسب مفهوم سهیم باشند و از طرق مختلف به فعالیتهای ذهی ، علمی، فردی و گروهی برخوردار گردند (مشایخ1386).

از مهمترین دستاوردهای آموزش علوم در مدارس، تربیت افرادی است كه دارای معلومات و آگاهی‌های لازم هستند تا بتوانند منطقی فكر كرده و آگاهانه تصمیم بگیرند (پرویزیان1384).در چند دهه اخیر، نگرش جهانیان در مورد فرایندهای یاددهی- یادگیری به طور كامل تغییر كرده‌است. در سالهای نه چندان دور، بسیاری اعتقاد داشتند كه ذهن دانش‌آموزان همانند ظرف های خالی است كه در انتظار پر شدن با دانش و معلومات است در دنیای کنونی پیشرفت وتوسعه هر جامعه رابیش ازهرچیز درگرو تربیت نیروهای انسانی کارآمدی می دانندکه بتوانند با اندیشه پویا وخلاق خودامکانات بالقوه موجود درآن جامعه رابه امکانات بالفعل وقابل استفاده تبدیل نمایند(میرشمشیری1390).درپژوهش های متعددی نشان داده شده است که آموزش درس علوم تجربی ،درسی عملی وآزمایشگاهی است امادر ایران بیشتر از روش های سنتی استفاده می شود ورویکرد معلم محوری خاصی بر آن حاکم است.فعالیت های تجربی در آموزش این درس در نظام آموزشی کشور جز در موارد اندک ،در بیشتر موارد به شیوه سنتی است ؛لذا دانش آموزان ممکن است به هدف های مورد نظر این درس نائل نشوند.درچنین وضعیتی آموزش درس علوم تجربی به شیوه سنتی وحافظه مدار وسخنرانی هرگز دانش آموزان را برای مواجهه با مسایل در هم تنیده دنیای امروز وفردا آماده نخواهد کرد. (یوسفی،قاسمی،1388).

دورین وکرب (2009).درتحقیق خود به این نتیجه رسیدکه درآموزش به شیوه سنتی دانش آموزان نتوانسنه اند ازعلومی که یادگرفته انددرزندگی روزمره خود استفاده کنند. شمار کج فهمی های دانش آموزان بسیار زیاد بوده است وبالغ بر90/. ازفارغ التحصیلان سوادعلمی را به دست نمی آورندوحتی ازمهم ترین هدف های مفروض درآموزش نیز مهجور مانده اند.وی معتقداست که برای داشتن نظام آموزشی سازنده ،نظام سنتی باید متحول شودوبه سوی آموزش خلاق هدایت گردد.

موالم(2010).درتحقیق خود بیان داشته است که دانش آموزن اغلب نمی توانند از دانش خود برای توضیح وپیش بینی پدیده ها استفاده کنندودر حل مسایل جدید ناتوان هستند،این مشکل ناشی از این واقعیت است که آموزش های داده شده فاقدراهبردهای کیفی مورد نیاز یرای استدلال آنها می باشد(امام قلی وند،1385).

سازه انگیزه تحصیلی درمحیط های آموزشی به رفتارهایی که به یادگیری وپیشرفت مربوط است اطلاق می -شود(کاستلو2008). انگیزه تحصیلی راتمایل یادگیرنده به مشغول ودرگیر شدن در فعالیت های یادگیری وتلاش مستمر در انجام دادن وپایان رساندن آن فعالیت می دانند.(بریانت2010).

پ‍ژوهش ها نشان می دهد كه یادگیری مفاهیم ،در شرایطی رخ می دهد كه دانش آموزان انگیزه پیدا كرده و به طرف مطلب جدید جذب شوند . شیوه های نوین تدربس در آموزش و پرورش كمك می كند كه دانش آموزان به كارهای نو دست بزنند و با هر موضوعی خلاقانه برخورد كنند.در نظامهای آموزشی نیز تاكید عمده بر پرورش خلاقیّت دانش آموزان است . خلاقیّت برای بقای هر جامعه ای لازم است و برای ایجاد و تداوم آن در افراد ،بایستی عادت به تفكر را در آنها ایجاد كرد چرا كه خلاقیّت با تفكر به وجود می آید.

یكی از هدف های مهم در محیط پرتلاطم و متغیر كنونی، آموختن شیوه های خلاقیّت و نوآوری است ویكی از الگوهای تدریس كه باعث پرورش ظرفیت مشكل گشایی دانش آموزان و هدایت آنها به بیان خلاق می شودالگوی بدیعه پردازی است.روش تدریس بدیعه پردازی ازجمله روش های پرورش خلاقیت محسوب می شود که به وسیله ویلیام جی .جی .گوردون وهمکارانش(1961).ابداع گردید.

گوردون مطالعه موردی بر روی افرادی راآغاز کرد که به طور همزمان درپروژه مربوط به خلاقیت وروانکاوی درگیربودند.نتایج مصاحبه ها ،گویای علاقه فزاینده به تشابهات خلاق درعلوم بود واین تشابهات رویکرد خلاقیت رابرای هر دوی دانشمندان وهنرمندان آسان می کرد..

پرداختن به فعالیت های استعاری در روش بدیعه پردازی ساختی را به وجود می آورد تا اشخاص به وسیله آن بتوانند خود رابرای تخیل وایجادبصیرت درفعالیت های روزانه رهاسازند .گوردون به این شیوه “آشنایی سازی”می گوید،یعنی فرد تلاش می کند تا بادیدی تازه به چیزهای آشنا بنگرد.اساس تفکربدیعه پردازی فعالیت استعاری وتمثیلی است که براساس شباهت امور ومقایسه آن بایک چیز یایک فکربه جای یک چیز یافکر دیگرساخته می شود(حسینی وهمکاران،1387).

اوجی نژاد(1386).آلان وریچارد(2006).بیان داشته اند،هنگامی که دانش آموزان برخی چیزها رادر مورد توضیحات متوجه نمی شوند با این که بعضی از اطلاعات در توضیحات آن ها وبعضی ازمعلومات فرضی وجود نداردوهمچنین درمواردی که مفهوم خارج از تجربه دانش آموزان باشد راه مناسب استفاده ازیک قیاس بامدل است (شریفی،داوری1387).تأثیر الگوی بدیعه پردازی رابر پیشرفت تحصیلی در درس انشا وعلوم تجربی مورد تأیید قرار داده اند.روش بدیعه پردازی درپژوهش نوبی(2009).افزایش خلاقیت وحل مشکلات رابه دنبال می آورد.

اکنون پرسش اصلی این پژوهش آن است که تاچه حد تدریس به شیوه بدیعه پردازی که امروزه به عنوان یکی از روش های فعال معرفی شده است در مقایسه با روش آموزش رایج(سنتی) ،باعث افزایش انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پایه ششم مدارس شهرستان سرپل ذهاب می شود؟

با ظهور و توسعه پدیده فناوری اطلاعات روند تحولات جهانی، با شتابی بیشتر با محوریت عنصر اطلاعات و دانایی در حال گسترش است . این پدیده هرچند از محیطهای نظامی آغاز و به مراكز دانشگاهی منتقل شد، اما دیری نپایید كه عرصه های اقتصادی، تجاری و حتی سیاسی كشورها را نیز با توسعه تجارت الكترونیك و ایجاد دولت الكترونیك متأثر ساخت . اینك بیش از یك دهه است كه در عرصه تعلیم و تربیت پا نهاده و نظام آموزشی و محیطهای تحصیلی را نیز به چالش فراخوانده است . با توجه به سرعت، گستردگی و عمق تحولات ناشی از فناوری اطلاعات، شناخت مختصات این پدیده و مدیریت آگاهانه و هوشمندانه آن می تواند یكی از مهمترین راهبردهای دست اندركاران آموزش در كشور باشد و به منزلة فرصتی برای بازسازی نظام آموزش و پرورش و تحول در فرآیند یاددهی – یادگیری استفاده شود. (بهروش، 1387،ص147)

مهمترین ویژگی فناوری اطلاعات تكیه بر تولید، اشاعه و پردازش اطلاعات، در دسترس قراردادن آن برای همگان دركمترین زمان ممكن، با

 حداقل هزینه، در همه زمانها و مكانهاست. امروزه دستگاههای جدید انتقال اطلاعات نظیر تلفن، تلگراف، دورنگار، ظهور شبكه های رایانه ای محلی، ملی، منطقه ای و بین المللی نظیر اینترنت و ابزارهای ذخیره سازی نظیر لوحهای فشرده نوری، از محمل های مهم برای تولید و اشاعه و انتقال اطلاعات هستند . همة ابزارهای ذكر شده كه در گردآوری، سازماندهی، ذخیره، تولید، اشاعه و انتقال اطلاعات از آنها استفاده می شود، فناوری اطلاعات نامیده می شوند. به بیا ن ساده، هر نوع فناوری و هر روش و ابزار كه در تولید و انتقال اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرد، فناوری اطلاعات است. (همان منبع ،ص123)

عطاران و وان لار (2001) معتقدند كه استفاده از این فناوریها برای دانش آموزان فرصتهای یادگیری انفرادی را به این ترتیب ایجاد می كند:

1-كاربرد رایانه به دانش آموزان در تأمین نیازهای اساسی آموزشی كمك می كند. تحقیقات نشان داده است، وقتی كه دانش آموزان از رایانه استفاده می كنند، بهتر یاد می گیرند.

2- رایانه ها همچنین محیط یادگیری مشاركتی پویایی را ایجاد می كنند . به عنوان مثال برنامه های واژه پرداز به دانش آموزان اجازه می دهند كه ناشران ایده ها و اندیشه های خود باشند.

3- اینترنت ملموس ترین كاربرد فناوری در مدارس است كه به دانش آموزان اجازه می دهد، به میزان بسیار وسیعی از اطلاعات دست یابند . آنها می توانند در طول ساعات مدرسه با اینترنت

به عنوان ابزاری قابل دسترس، در حوزه های مورد علاقه خود به پژوهش بپرازند و همین كار سبب پرورش عادت به تفكركردن در آنها می شود. از آنجا كه نهاد آموزش و پرورش یكی از بزرگترین تولید كنندگان اطلاعات و بی تردید مهمترین مصرف كننده و ذخیره كنندة اطلاعات و دانایی محسوب می شود، لذا تولید دانش وكاربرد بهینه آن در فرآیند تعلیم و تربیت، موجب افزایش دانایی و توانایی دانش آموزان و معلمان می شود و آموزش و پرورش در مهمترین مأموریت خود، یعنی تربیت نیروی انسانی توانمند و كارآمد، بیش از گذشته موفق خواهد شد. گسترش فناوری اطلاعات و استفاده از ابزارها و مفاهیم نوین، موجبات بسط اطلاعات و دسترسی آسان و كم هزینه را برای فر اگیران اعم از دانش آموزان، دانشجویان و معلمان به روش پیوسته فراهم می كند و زمینه تبادل سریع اطلاعات و تعاملات فرهنگی را میسر می سازد .

بی شك دانش آموزان زمانی از فرصتهای آموزشی، اقتصادی و اجتماعی بهتر برخوردار خواهند شد كه به رایانه و فناوریهای اطلاعاتی دسترسی داشته باشند. اكنون روزانه به تعداد مدارسی كه به اینترنت متصل می گردند، افزوده می شود و طیفی وسیع از مواد درسی و آموزشی به صورت الواح فشرده در اختیار مدارس قرار می گیرد . بنابراین، محققان به بررسی دامنه وسیعی از مسائل، از چگونگی استفاده دانش آموزان از فناوریهای اطلاعاتی و كاربرد آن تا تحولانی كه فناوریهای اطلاعاتی می تواند در برنامه های درسی ایجاد كند، پرداخته اند (برایان ویلیلم ،1999 ،ص 136)

بیل گیتس (رئیس شركت مایكروسافت ) درباره كاربرد فناوریهای اطلاعات و ارتباطات دیدگاهی متفاوت دارد؛ وی بیان می دارد: “دانش آموزان می توانند نمرات خود را ببینند یا حتی تكالیف خود را با استفاده از شبكه ارائه نمایند . دانش آموزان به همان شكلی كه تلفن می كنند، می توانند به دوستان یا خانوادة خود نامة الكترونیكی بفرستند . دانش آموزان فعالان نهایی دانش اند كه كار آنها یادگیری، اكتشاف و پیداكردن روابط غیرمنتظره میان پدیده هاست ” (هدایتی،1383،ص155)

الف) توضیح موضوع

امروزه پیشرفته بودن هر كشور را با شاخص های آموزشی و بهداشتی و درمانی آن می‌سنجند، هر قدر امكانات آموزشی و بهداشتی و درمانی برای مردم كشور بیشتر فراهم باشد به همان نسبت آن كشور از جایگاه و موقعیت بهتری در جامعة جهانی برخوردار است. در حال حاضر توجه به بهداشت بیش از درمان مورد نظر است و در این مورد سیاست هایی به منظور پیشگیری از شیوع بسیاری از بیماری ها صورت می‌گیرد كه هنوز هم این اقدامات كافی به نظر نمی‌رسد.

بالا بودن هزینه های دارو و درمان، كمبود بیمارستان های مجهز در بسیاری از شهرها، كمبود پزشك متخصص در بسیاری از نقاط كشور و كبود دارو و… از جمله مسائل موجود در بخش بهداشت و درمان است كه برای برخورد با این مسائل باید تدابیر جدیدتر و مؤثرتری را اتخاذ نمود.

از طرفی دیگر از عوامل كارایی انسانی، بسته به تأمین غذای سالم و كافی است، به همین جهت تولید و نگهداری مواد غذایی طبق اصول بهداشتی و فنی از پایه های بهداشت عمومی‌و پیشگیری از بیماری های مختلف است.

گسترش شهرنشینی و نتایج آن افزون طلبی،‌ تحوّل سیستم های تولید، ازدیاد روزافزون نیازهای عمومی‌و مصرفی جامعه در زمینه مواد غذایی و دارویی، عدم توانایی نظارت بر مراكز درمانی و واحدهای تولیدی مواد خوردنی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی و… شرایط را برای بروز بعضی از تخلّفات آماده نموده است. افزایش شمار سریع مراكز تولید مواد خوردنی، آشامیدنی و آرایشی،‌‌ بهداشتی و كارخانه های ساخت فرآورده های دارویی، تأمین بهداشت و جلوگیری از آلودگی این مواد را، در دنیای امروز غیرقابل اجتناب نموده است. زیرا با كوچكترین آلودگی، بیماری‌ها و مسمومیت های مختلفی در قشر وسیعی از جامعه بروز می‌كند لذا این گونه مراكز به منظور بهبود فرآورده های خود نیاز به رعایت امور بهداشتی دارند و به همین جهت هر سال بخش مهمی‌از مخارج این كارخانه ها را امور مربوط به تحقیقات بهداشتی تشكیل می‌دهد.

با توجه به مشكلات موجود، عده ای به منظور سودجویی از موقعیت های به دست آمده، با ارتكاب تخلفاتی در این رابطه معضلات جامعه را تشدید می‌نمایند و از همین جاست كه پدیده ای تحت عنوان جرایم و تخلفات بهداشتی، درمانی و دارویی مطرح شده و نظر همة صاحب نظران به ویژه قانونگذاران را به خود جلب كرده است بر این اساس منظور از جرایم بهداشتی، درمانی و دارویی كلیة جرایمی‌است كه در رابطه با امر بهداشت و درمان و نیز در رابطه با امور دارویی به وقوع می‌پیوندد. بررسی ماهیت، مصایق و مجازات این جرایم بالاخص در قانون تعزیرات حكومتی موضوع این نوشتار است.

ب) اهمیت و ضرورت موضوع جرایم بهداشتی، درمانی و دارویی

جرایم بهداشتی، درمانی و دارویی از آنجا كه غالباً به تمامیت جسمانی انسان ها آسیب می‌رساند از اهمیت به سزایی برخوردار است این گونه جرایم از سالیان سال مورد ارتكاب متصدیان این امور بوده و امروزه به صورت شایع ترین و در عین حال خطرناكترین نوع بزهكاری جان انسان ها را تهدید می‌كند و به لحاظ حساسیت موضوع و رشد فزایندة آن، ذهن مقامات قضایی و اجرایی و قانونگذار را به خود مشغول داشته است . لذا ضرورت آشنایی بیشتر با این پدیدة ضداخلاقی و ضدانسانی برای متصدیان امر قضا ، وكلای دادگستری، دانشجویان حقوق و همة كسانی كه به نوعی با مسئلة‌ مذكور مرتبط اند امری اجتناب ناپذیر است. علاوه بر این گوناگونی، تعدد و تنوع جرایم بهداشتی، درمانی و دارویی، پراكندگی آنها در قوانین مختلف، وجود مراجع مختلف برای رسیدگی این جرایم و در نتیجه بروز اختلاف در صلاحیت در موارد مختلف و سایر مباحثی كه در مورد این جرایم وجود دارد ضرورت تحقیق و پژوهش پیرامون این موضوع را روشن می‌سازد.

در حال حاضر بیش از بیست سال است که فن آوری رایانه در مدارس مورد بهره برداری قرار می گیرد. امروزه، دیگر فن آوری اطلاعات وارتباطات به عنوان یک ابزار تدریس یا به عنوان یکی از موضوعات درسی محسوب نمی گردد. اما چیزی که مسلم است این است که فن آوری اطلاعات وارتباطات در حال ایجاد تغییر شکل ودگرگون سازی کل نظام آموزش وپرورش است(کونانی،1390). استفاده از فن آوری ها به دلیل تخصصی بودن حوزه کاری،تعیین کننده موفقیت در رسیدن به اهداف آموزش وپرورش است.روش های آموزشی نیز نیازمند بازنگری است تا با استفاده از یافته های نوین پژوهشی،بتواند بیشترین بازده را برای دانش آموزان داشته باشد(جهاندیده،1390).

در حال حاضر، استفاده از رسانه های آموزشی دیداری وشنیداری متمرکز شده است ونشان داده است رسانه های آموزشی خصوصأ رسانه های دیداری یک روش آموزشی مؤثر برای آموزش چنین دانش آموزانی مناسب می باشد. رفتار اجتماعی پایه واساس زندگی فرد را تشکیل می دهد ورشد اجتماعی نیز سبب شکوفایی رشد عقلانی فرد می شود، منظور از رشد اجتماعی ،تکامل فرد در روابط اجتماعی است به طوری که فرد بتواند با افراد جامعه اش هماهنگ وسازگار باشد(جعفری ندوشن،1390). دانش آموزان با مهارت سطح اجتماعی بالاتر ،تعامل بیشتری با همسالان خود دارند. با این حال بعضی از دانش آموزان ،مهارت اجتماعی پایین تری نسبت به همسالان خود دارند که با بهره گیری از راهکارهای مناسب به خصوص مدرسه ،کمبود مهارت های اجتماعی آنان بارزتر می شود(هاشمی،1390).

اجتماعی شدن فرایندی است که در آن هنجارها، مهارت‌ها، انگیزه‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای فرد شکل می‌گیرد تا ایفای نقش کنونی یا آتی او در جامعه مناسب و مطلوب شناخته شود.

در این فرایند، اکتساب و به کارگیری مهارت‌های اجتماعی و چگونگی برقراری ارتباط و تعامل با دیگران، یکی از مولفه‌های اصلی رشد اجتماعی بخصوص در بین کودکان و نوجوانان محسوب می‌شود.
در این راستا، رفتار اجتماعی بر تمامی جنبه‌های زندگی کودکان و نوجوانان سایه می‌افکند و بر سلامت روانی، سازگاری و شادکامی بعدی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. توانایی فرد از نظر کنار آمدن با دیگران و انجام رفتارهای اجتماعی مطلوب، میزان محبوبیت او را میان همسالان و نزد معلمان، والدین و دیگر بزرگسالان مشخص می‌کند. میزان توانایی فرد در مهارت‌های اجتماعی به طور مستقیم به رشد اجتماعی فرد و کمیت و کیفیت رفتارهای اجتماعی مطلوبی که از خود نشان می‌دهد، مربوط می‌شود (حیدری، 1384).بیشتر روان شناسان معتقدند که مهارت های اجتماعی مجموعه رفتارهای فراگرفته وقابل قبولی هستند که مه فرد را قادر می سازند با دیگران ارتباط برقرار سازد واز عکس العمل های نامعقول اجتماعی خودداری کند. همکاری ،مشارکت با دیگران،کمک کردن،آغازگر برقراری رابطه،تقاضای کمک کردن،تعریف وتمجید از دیگران، مثال هایی از مهارت های اجتماعی به شمار می آیند(گوپال،2009).کودکانی که مهارت های اجتماعی کسب کرده اند در ایجاد ارتباط با دیگران موفق تر از کودکانی هستند که فاقد این مهارت هستند(کاویوچای،2009). از این رو در سال های اخیر توجه بسیاری به آموزش مهارت های اجتماعی از طرق مختلف شده است.مطالعات بسیاری نشان می دهد که رسانه های دیداری وشنیداری فرصت مناسبی برای ایجاد ورشد مهارت های اجتماعی فراهم می آورند(موالم،2010).

ساک،2010) نشان داده اند که رسانه های دیداری –شنیداری بهتر از رسانه های شنیداری انگیزش فراگیران را منفعل ساخته وآنها را قادر می سازند که با موقعیت های چالش برانگیزی و روبرو شوند وبه فعالیت بپردازند(دورین وکرد2009)مطالعه ای روی الگوی تعامل مشاهده شده20دانش آموز انجام دادند، نتایج این مطالعه حاکی از آن بود مهارت های کلامی وزبانی دانش آموزان با آموزش رسانه ای به افزایش علاقه منتج می شود. (آسیش2010). در پژوهش خود با عنوان گسترش انتقال رفتار در دانش آموزان از طریق نرم افزار های آموزشی طراحی کرده است. در نهایت این برنامه،باعث افزایش علاقه وانگیزه دانش آموزان و کسب اعتماد به نفس بالا در آنان وحتی عدم غیبت آنها در مدرسه شده است.چنگ وی(2010) مطالعه ای روی محیط یادگیری مجازی برای کمک به رقابت اجتماعی انجام داد.نتایج این مطالعه نشان داد که محیط یادگیری مجازی برای کمک به افزایش رقابت وتعامل اجتماعی افرادمؤثر است به عبارت دیگر محیط یادگیری مجازی تأثیر مثبت ومعناداری بر رقابت وتعامل اجتماعی افراد داشته است.

اینگرسول و واینر(2010)، مطالعه ای تحت عنوان تأثیر استفاده از فن آوری های رایانه های برای تدریس مهارت های اجتماعی انجام دادند. آنها در این پژوهش نشان دادند که استفاده از فناوری های رایانه ای مانند برنامه آموزشی دیداری وشنیداری ومحیط های واقعی مجازی می تواند در بهبود وتوسعه مهارت های اجتماعی موثر باشد.

ماتسون وهمکاران(2000)مهارت های اجتماعی را به عنوان رفتارهای قابل مشاهده وقابل اندازه گیری تعریف کردند که به شدت تحت تأثیر سازه های روان شناختی وویژگی های اساسی مانند رفتارهای مناسب،دوری از رفتارهای اجتماعی وپرخاشگری وبرتری طلبی وارتباط با همسالان قرار دارد(سبحانی نژادوهمکاران ،1385). از نتایج پژوهش حاضرمی‌توان در دوره های ضمن خدمت آموزش معلمان ، درتدریس درس روش و فنون تدریس در دانشگاه ها و مراکزتربیت معلم استفاده نمود . به کارگیری این روش ها حتی به صورت کارگاهی در آموزش معلمان منجر به بهبود کیفیت تدریس می شود.بنابراین،این تحقیق ضمن مشخص کردن یادگیری دانش آموزان کوشش می‌نمایند تا شرایط فیزیکی و روانی انجام چنین روش هایی را تبیین کند تا معلمین بتوانند با استفاده مناسب از انواع روش تدریس فعال موجب رشد قوه تفکر ، خلاقیت ، اعتماد به نفس ، وآرامش ذهنی دانش‌آموز شوند و باتأکیدبر رویکردهای مبتنی برآموزش مناسب در راستای تحقق

 اهداف کلیدی این درس، گام های موثرتری بردارند وبا اطلاع رسانی به افرادآنهارا رااز رسانه های آموزشی آگاه سازند واز این طریق بتوان زمینه تدوین برنامه های ارتقای كیفیت خدمات آموزشی درسطح مدارس ودانشگاه ها را فراهم نمود.لذاپرسش اصلی این پژوهش آن است که چه اندازه تدریس به شیوه آموزش دیداری وشنیداری بر میزان یادگیری مهارت های اجتماعی دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی شهر سرپل ذهاب مؤثر است؟

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق:

سنجش میزان استفاده از رسانه های دیداری وشنیداری از جنبه نظری و کاربردی دارای اهمیت می باشد.یعنی هم تحقیقی بنیادی است و موجب شناخت این رسانه ها در جامعه می شود هم تحقیقی کاربردی است و می توان با شناخت متغیر های موثر بر رسانه های دیداری وشنیداری و تاثیر آن بر مهارت های اجتماعی در برنامه ریزی و سیاست گذاری از نتایج آن استفاده کرد.

در این راستا می توان گفت به طورکلی اهمیت استفاده از رسانه های دیداری وشنیداری و پرداختن به این موضوع که منجر به تأثیر برمهارت اجتماعی می شود از این بابت است که ما امروزه در دنیایی زندگی می کنیم که از هر سو در احاطه وسایل و رسانه های جمعی غول پیکر و فراگیر از جمله ماهواره،تلویزیون،رادیو،مطبوعات و … می باشیم که در اکثر موارد ذهن و درک مارا مورد حملات فکری ،تبلیغاتی و ذهنی قرار می دهند و از این طریق فکر افراد را به سوی اهداف از پیش تعیین شده از سوی دولت ،نهاد ها،سازمان ها سمت و سوی می دهند.جهان امروز را عصر ارتباطات ،عصر اطلاعات الکترونیک نامیده اند.در چنین فضایی رشد افزار های انتقال اطلاعات و مبادله افکار و عقایداز قبیل روزنامه ،رادیو،تلویزیون و… از شتاب و گسترش چشمگیری برخوردار است .این ابزار ها در راه پیشرفت زندگی اجتماعی ،سیاسی،فرهنگی نقش بسیار تاثیرگذاری ایفا می کنند (پورکریمی،1388).

هرگونه بحثی درباره رسانه های دیداری وشنیداری منوط به شناسایی و قبول این نکته است که ما به طرز عمیقی به حضور ومحتوای برنامه های آنها وابسته هستیم (هاشمی،1390).

اهمیت و پرداختن به رسانه های دیداری وشنیداری در جامعه دارای بعد های مختلفی از جمله بعد اجتماعی و فردی است در سطح اجتماعی رسانه ها جزء جدایی ناپذیر نهادهای اجتماعی ،اقتصادی ،سیاسی ،آموزشی ،مذهبی خانوادگی ما محسوب می شود.آنها هزاران شغل برای کارکنان صنایع رسانه ای فراهم می کنند و به صورت غیر مستقیم برای چندمیلیون خانواده دیگر شرایطی فراهم می آورند که زندگی خود را از طریق فعالیت های مربوط به رسانه ها تأمین کنند.رسانه ها به صورت بخش مرکزی و اصلی صحنه سیاسی در آمده اند حتی گروه های فعال در مسائل آموزشی و مذهبی به گونه گسترده از رسانه ها استفاده می کنند.خانواده ها برای تمدد اعصاب و تفریح و شادی به رسانه ها وابسته اند(قوشلی،1384).

توجه و انجام تحقیق در مورد رسانه های دیداری وشنیداری باعث پیشبرد و تحقق اهداف جامعه به طور هدفمند و برنامه ریزی شده می شود و سنگ بنای توسعه و پیشرفت جامعه را به دنبال خواهد داشت.رسانه ها با توجه به قدرت و نفوذی که بر افراد یک جامعه می توانند داشته باشند می توان اعتماد به خصوص اعتماد اجتماعی را در سطح جامعه نسبت به دولت ،ارگانها،سازمانها،اداره ها،و سایر بخش های یک جامعه گسترش دهند.رسانه ها در صورتی که موجب افزایش اعتماد در بین جامعه شوند باعث پیشرفت اجزای جامعه ،مشارکت افراد جامعه در سطح سیاسی،اقتصادی ،فرهنگی ،اجتماعی و… می شوند.

مسلماً جامعه ای که قصد توسعه و آبادانی را در همه زمینه ها چه در سطح منطقه ای و چه در سطح بین المللی را دارد نباید به رسانه های دیداری وشنیداری که به عنوان یکی از عوامل پیشرفت جامعه شناخته می شود بی تفاوت عمل نماید چرا که عدم توجه به رسانه ها باعث و زمینه ساز بی اعتمادی ،عدم مشارکت ،عدم توسعه همه جانبه و در کل عقب افتادگی و وابستگی هرچه بیشتر جامعه می باشد.(مام احمدی،صص 29-28). جامعه امروزی مانیز جامعه ای در حال توسعه است که محتمل بحران ها و بی نظمی های اجتماعی ،سیاسی اقتصادی می باشد.بررسی تاثیر رسانه های دیداری وشنیداری برمهارت های اجتماعی به عنوان ارتباط میان مردم ،نهادها سازمانها و… که یکی از عناصر اصلی جامعه را تشکیل می دهد وضعیت موجود جامعه را مورد استفاده از رسانه ها برای سیاستمداران و برنامه ریزان کشور در تمامی سطوح روشن نموده تا بتوانند در جهتی برنامه ریزی کنند موجب افزایش اعتماد اجتماعی در سطح جامعه شوند.انجام چنین پژوهش هایی و وضعیت اجتماعی موجود و همچنین نقش رسانه ها را برای سیاستمداران و برنامه ریزان کشور در تمامی سطوح روشن نموده تا بتوانند در جهتی برنامه ریزی کنند که موجب افزایش سطح مهارت اجتماعی در نظام اجتماعی شود. انجام این پژوهش می تواند مورد استفاده برنامه ریزان و مسئولینی قرار بگیرد که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با این رسانه نقش دارند چرا که این رسانه آن چنان تأثیر عمیق بر مردم می تواند داشته باشد حتی فرهنگ یک جامعه را تغییر دهد و می توان پل ارتباطی بین مردم و این افراد باشد که می تواند اعتماد سازی کند یا بی اعتمادی را در جامعه رواج دهد پس رسانه ها باید نقش خود را طوری ایفا کنند که مردم را به مسئولین ربط دهد. و بین آنها اعتماد ایجاد کند یعنی به نوعی اعتماد سازی کند.شایان ذکر است که اجرای این گونه تحقیقات از اهمیت خاصی برخوردار است و نتایج به دست آمده می تواند راهکارها و شیوه های آموزش درست را به روان شناسان، مشاوران، و دست اندرکاران آموزش و پرورش ارائه کند. در مجموع می توان گفت شرایط امروزین جامعه ما به خصوص شهرستان سرپل ذهاب با توجه به گسترش شهر نشینی تغییرات جمعیتی شدید ،دگرگونی ساختاری،طبقاتی و تغییرات اقتصادی اجتماعی وسیع نیاز به پرداختن به رسانه ها و نیز لزوم اعتماد به آنها را هرچه بیشتر ضروری و لازم شناخته است.

[1]- Striker، Susan

[2]- Grsham and Elliott