شناخت میزان نقش عوامل درون سازمانی اتاق خبربر کمیت و کیفیت اخبار تلویزیون |
اگر خبر را اطلاعرسانی در بارهی موضوعی بدانیم كه میتواند برای گروه زیادی از مردم جالب و تازه باشد و یا به قول «لورد نورث كلیف» خبر مردم است(توكلی، 1389، ص 26). تازگی و نو بودن، نقطه آغاز چینش مناسب خبر است. و یا به قول «نیكلاس داگلاس» اگر توانستید توجه مخاطب را در اولین جمله در هشت ثانیه اول جلب كنید به هدف رسیدهاید در غیر اینصورت خواننده وقت خود را برای ادامه تلف نخواهد كرد» (همان، ص46). مخاطبان در مواجهه با بسته، بخش، بولتن و یا مجموعه خبری كه حاصل دستپخت سردبیران خبر است با مجموعهای از اخبار متفاوت مواجه هستند و بطور طبیعی قضاوتهای متفاوتی خواهند داشت. به عبارتی بخش خبری شامل تعدادی خبر است كه با وجود متفاوتبودن همجهت است و در نهایت قرار است مخاطب را برای رسیدن به یك ذهنیت از پیش تعیینشده رهنمون نماید. در این راستا یكی از مباحث مطرح در حوزه خبر، مدیریت اتاق خبر است. مدیریت اتاق خبر، فرایند تولید خبر و پخش آن را برعهده دارد. اما خود متاثر از عاملهای درونسازمانی و برونسازمانی است.
بیش از یک دهه از دوره گذار از سیستم آنالوگ به دیجیتال در کشور میگذرد. این تغییر با فراز و نشیبهای فراوانی روبرو بودهاست. تحریم اقتصادی، ضعف سرمایهگذاری، توجهنکردن به ساختارهای نوین رسانهای و اصرار بر بومیکردن صنایع و تولیدات تا سرحد امکان باعث شده است پروژههای بزرگی چون دیجیتالی شدن تلویزیون در کشور با تعلل و مشکلاتی اجرا شود. «درسالهای 1383تا1385 زمانی که طرح «اتوماسیون» رادیویی کشور برای اولینبار به عنوان پایلوت در رادیو گیلان اجرا شد مسائل مالی، نبود تجربه قبلی، وجود ضعفهای ساختاری در نرمافزارها و سختافزارها، تعدد مراکز تصمیمگیری، مقاومت افرادی که به خاطر ترس از مخاطرات احتمالی با اجرای طرح مخالفت میکردند، همچنین تمارض باطنی تعدادی از کارکنان با این تغییرات، آموزشناپذیری بعضی از افراد بخصوص نیروهای قدیمی، باعث شد طرح با مسائل عدیدهای مواجه و اجرای آن طولانی شود. درسال 1386 اجرای طرح نیوزروم در تلویزیون مرکز گیلان به عنوان دهمین مرکز کشور آغاز گردید و به دلیل تنگناهای مالی تجهیزات آن به مرور خریداری و یکی پس از دیگری نصب شد»(مشاهدات عینی محقق). درحال حاضر بسیاری از شبکههای استانی و سراسری بین 50 تا 100 درصد از امکانات نیوزروم برخوردار هستند. شبکه العالم از ابتدای تاسیس از اتاق خبر دیجیتال یکپارچه استفاده کرد، شبکههای یک، خبر ، «پرس تی وی» و «هیسپان تی وی» از بهترین امکانات و تجهیزات روز دنیا برای تولید و ارایه اخبار بهرهمند هستند.با این وجود علیرغم موفقیتهای نسبی در تولید و ارایه اخبار، انتقاداتی به عملکرد این شبکهها وارد است. بهعبارتی در سپهر رقابتی جدید که غولهای رسانهای چون سی ان ان، بی بی سی، فرانس24 ، الجزیره و…مخاطبان را در معرض انبوهی از اطلاعات قرار دادهاند، سازمان صداوسیما تلاش نموده است با برنامهریزی و اتخاذ استراتژی مناسب،صرف هزینههای کلان برای توسعه شبکههای رادیویی و تلویزیونی داخلی و خارجی، تجهیز شبکهها به تجهیزات مدرن و جذب نیروی انسانی کارآمد پاسخگوی نیازهای خبری و اطلاعاتی مخاطبان داخل و خارج از کشور باشد.
اکنون این سوال مطرح است چرا با وجود بکارگیری امکانات وتجهیزات وسیع و اجرای صدها طرح تحقیقاتی در حوزه اخبار و نظرسنجیهای مستمر، برخی اشکالات شکلی و محتوایی کماکان در پخش اخبار به چشم میخورد.
به اعتقاد محقق اقدامات سازمان بیشتر با رشد حوزههای مختلف همراه بوده است و برای دستیابی به توسعه نیازمند بررسی همه عوامل و مشخص کردن نقاط قوت و ضعف و سهم هر یک در افزایش و یا کاهش کمیت و کیفیت اخبار هستیم. تحقیق حاضر بنا بر ماهیت خود سعی دارد نقش عوامل درونسازمانی اتاق خبر را بر کمیت و کیفیت اخبار تلویزیونی بررسی نماید. منظور ما از عوامل درونسازمانی در این تحقیق مقولههای منابع انسانی، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، ابزار مادی و سرمایهای است که بهعنوان متغیرهای مستقل پژوهش بهشمار میروند . متغیرهای وابسته تحقیق همانگونه که در موضوع مطرح شده است دو مقوله کمیت و کیفیت اخبار هستند. مسئله و دغدغه محقق از طرح مقولات فوق بررسی و کشف این واقعیت است که با توجه به احتمال وقوع برخی اشکالهای مختلف در پخش اخبار، عوامل درونسازمانی بهطور خاص و هریک این عوامل (منابع انسانی، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، ابزار مادی و سرمایهای) چه سهمی در کاهش یا افزایش کمیت و کیفت اخبار دارند.
1-3اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
«مهمتر از همه قضیه اخبار است. این جمله را «امام خمینی »رهبر فقید انقلاب اسلامی در سال 1359 در دیدار با مدیر عامل وقت صدا و سیما بیان فرمودند تا توجه خاص خود به مقوله حساس اطلاعرسانی و ظرافتهای موجود در آن را نشان دهند. مواد 16، 17 و 18 اصل 175 قانون اساسی (مسایل خبری) بیان می کند که صدا و سیما با حضور دایمی خود در جامعه باید همواره منعکس کننده صدیق وقایع و رویدادهای مهم اجتماعی باشد و واقعیتها را به اطلاع مردم برساند. صدا و سیما باید رویدادها، فعالیتها و مسایل سراسر کشور را با توجه به اولویتهای منطقهای بطور عادلانه در برنامه سراسری منعکس نماید. صدا و سیما موظف است آخرین اخبار و اطلاعات صحیح و مهم کشور و جهان را که مفید و مورد نظر اکثریت مردم باشد، به صورتی کوتاه و گویا منتشر نماید»( مسرور،1388، ص14). آگاه شدن و دسترسی مردم به اطلاعات از این جهت اهمیت دارد که قرن حاضر و جهان امروز با دانایی و اطلاعات، و ارتباطات همراه با تکنولوژی به پیش میرود و سرعت چنان شتابان است که ایستایی در مقابل آن غیر قابل تصور و حتی غیرممکن است و چنانچه در مقابل آن قرار بگیریم درهم شکسته و در صورت عدم هماهنگی با آن، عقب مانده و از قافله جهانی دور خواهیم ماند. به قول مک لوهان که درباره مقاومت در برابر تکنولوژی میگوید، «اگر بخواهیم در برابر کارکردهای جدید تکنولوژی، گرایشهای سنتی خود را حفظ کنیم، فرهنگ سنتی ما همانند اسکولاستیکدر نهایت از میان خواهد رفت.» (دادگران،1379، ص 91).
توجه به موارد فوق و اهمیت یافتن روزافزون دسترسی به خبر که امروزه تبدیل به نیازی اساسی برای تصمیم گیری برای امور روزمره آحاد جامعه شده است، ضرورت بررسی چگونگی انتقال اطلاعات و اخبار به مخاطبین بیشتر نمایان میشود. در این بین رسانههای جمعی به دلیل خیل انبوه مخاطبان، بیشترین توجه را به خود معطوف کردهاند. از سوی دیگر«رسانههای جدید از تفاوت میان رسانههای گوناگون کاسته و فعالیتهای ارتباطجمعی و خصوصی را به هم نزدیک کردهاند»(مککوایل،1388 ، ص10). با توجه به مطالعات سایر محققان و مشاهدات کارشناسان در شرایط حاضر بسیاری از اشکالات ساختاری و محتوایی خبر را باید درحوزه درونسازمانی بهویژه در منابع انسانی جستجو کرد، حوزهای که کمتر مورد توجه عمیق و نگاه ژرف پژوهشگران قرار گرفته است. لذا در شرایطی که مخاطبان روز بهروز در گزینش اخبار حرفهایتر عمل میکنند و از فرصت انتخاب بسیار بالایی برخوردار هستند، ضرورت اجرای چنین پژوهشهایی بیش از پیش احساس میشود. بطور قطع یافتههای این تحقیق با رمزگشایی دقیق از سهم هر یک از عوامل درون سازمانی در کاهش یا افزایش کمیت و کیفیت اخبار میتواند چشم انداز مناسبی را برای مدیران و تصمیمگیران حوزه خبر بهویژه فعالان نیوزروم فراهم کند. این تحقیق به روش پیمایشی اجراء میشود و در صورت لزوم، علاوه بر ابزار پرسشنامه از مصاحبه عمیق هم استفاده میشود. تحقیق حاضر از این جهت که نقش همه عوامل درونسازمانی اتاق خبر را بر کمیت و کیفیت اخبار بطور همزمان بررسی میکند بر تحقیقات پیشین رجحان دارد. پژوهش حاضر در حد بضاعت خود محورهای اساسی موجود در سازمان اتاق خبر را مورد تدقیق قرار خواهد داد. نظر به اهمیت پیش گفته، رسانهها و نقش کلیدی این رسانهها در زندگی روزمره، تحقیق حاضر بر آن است میزان تاثیر عوامل درونسازمانی اتاق خبر بر کمیت و کیفیت اخبار را از منظر کارشناسان بررسی و توصیف نماید.
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1399-11-22] [ 06:17:00 ق.ظ ]
|