طراحی شبکه باران سنج در ایران مرکزی با استفاده از روش زمین آمار |
برآورد دقیق میانگین بارندگی در هر منطقه در طراحی پروژههای آبی، از اهمیت زیادی برخوردار است که بدین منظور از اطلاعات شبکههای بارانسنجی استفاده میشود.
بارندگی، ورودی سیکل هیدرولوژی در یک ناحیه است و بنابراین از مهمترین متغیرهایی است که باید مورد مطالعه دقیق قرار گیرد.
وجود دادههای بارش دربسیاری ازمطالعات هیدرولوژی، هواشناسی، اقلیمی و طراحی پروژههای مهندسی، ضروری است. معمولاً از آنجایی که اندازهگیری تمام بارشی که روی یک حوضه میبارد امکانپذیر نیست، به اندازهگیری نمونهای آن در نقاط مختلف حوضه اکتفا میشود و نتایج حاصل از این ایستگاهها، برای کل منطقه تعمیم داده میشود. بررسی آمار طولانیمدت بارندگی ایستگاهها نشان میدهد که پراکندگی ایستگاهها، دارای نوسان و دوره آماری، دارای نواقصی است که با توجه به صرف هزینههای اقتصادی، منجر به بروز ناهمگنی در کیفیت آمار میگردد؛ لذا در یک حوضه باید در انتخاب محل و تعداد ایستگاهها، نحوه اندازهگیری، ثبت و تحلیل دادهها، دقت کافی به عمل آید. تعداد بارانسنجهای یک منطقه، به تغییرات منطقهای بارش و اهداف مرتبط با میزان بارش بستگی دارد. تراکم ایستگاهها در تعدادی از حوضهها، بسیار زیاد و در تعدادی از آنها، ایستگاه کافی برای دستیابی به دقت کافی در برآورد بارش وجود ندارد. کشور ایران در شمار مناطق
خشک و نیمه خشک قرار دارد و همواره با مشکل کمبود آب روبروست و نزولات جوی بهویژه بارندگی، یکی از فرآیندهای مهم چرخهی هیدرولوژیکی است (بافکار و همکاران، 1386). یکی از مشکلات عمده در آمارها و تجزیه و تحلیل بارش، تخمین بارش در نقاط فاقد ایستگاههای بارانسنجی بهویژه ارتفاعات صعبالعبور است، بهطوری که مقادیر تخمینی ممکن است نتایج بسیار نامعقولی داشته و خطای بسیار زیادی در محاسبات و نتایج پروژه ایجاد نماید (خلیلی و همکاران، 1386).
با توجه به اینکه ایستگاههای هواشناسی و آمار و اطلاعات مربوط به آنها به عنوان مبنای مطالعات و تصمیمگیریهای منابع آب منطقهی مورد نظر به شمار میآیند، بنابراین قبل از بهروزکردن لوازم و وسایل ایستگاه، تصمیمگیری در مورد محل استقرار ایستگاه مهمتر بهنظر میرسد. چه بسیار مشاهده شده است که در مناطقی بهدلیل تغییرات ارتفاعی کم، اطلاعات حاصل از یک ایستگاه کافی است، ولی در مناطق دیگر با وجود ایستگاههای متعدد بنا شده، بهدلیل تغییرات شدید ارتفاعی و اقلیمی در یک شعاع وسیع و بهدلیل عدم وجود ایستگاه و یا عدم کفایت ایستگاه موجود برای انجام پروژههای آبی و غیره باید تطبیق دادههای ایستگاههای مجاور، آن هم با درصد خطاهای بسیار بالا صورت گیرد. بنابراین اطلاع از محل دقیق ایستگاههای بارندگی، لازم و ضروری است. برآورد دقیق و نزدیک به واقعیت میزان بارش به صورت نقطهای و منطقهای و طراحی یک شبکهی بارانسنجی، بهگونهای که اطمینان در اندازهگیریها و هزینهی ساخت کمینه گردد، نیازمند یافتن موقعیت بهینهی ایستگاهها است که در این پژوهش، استفاده از روشهای زمینآماری برای دستیابی به این مهم مد نظر است.
1–3-هدف و ضرورت انجام پژوهش
ایستگاههای بارانسنجی، معمولاً با هدف اندازهگیری توزیع مکانی و زمانی بارش احداث میگردند. بنابراین نیازمند یک طراحی دقیق و اصولی هستند. هدف از انجام این پژوهش با توجه به تغییرات بارش در مناطق دشتی و کوهستانی، تعیین ایستگاههای مورد نیاز بارانسنجی با پراکنش مناسب در سطح منطقهی مورد مطالعه است. بدیهی است با افزایش تعداد ایستگاهها با پراکندگی کمتر و آمار دقیقتر میتوان گامی اساسی در جهت برنامهریزی، تصمیمگیری و مدیریت دقیق و اصولی در زمینههای مختلف برداشت.
[1]) Knapp and Smith, 2001
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1399-11-22] [ 01:45:00 ق.ظ ]
|