هوش هیجانی با آگاه ساختن انسان از هیجانات گوناگون موجب میشود كه او به یاری هیجانات نیرومند و فعال سازی آنها ، به شرایط تحمیل شده و یا موقعیت های اجباری و استرس آمیز ، پاسخ های جرأت آمیز داده، از ساخت وجودی خود دفاع كند . (گلمن[1]، 1995) .

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی ، یائسگی یا منوپوز به معنی قطع واقعی قاعدگی به مدت حداقل 12 ماه است كه به علت از دست رفتن فولیكولهای تخمدانی اتفاق می افتد.

 

در مورد ارتباط بین كیفیت زندگی و یا ئسگی محققین اختلاف نظر دارند، برخی از مطالعات نشان داده است كه ارتباط مثبتی بین كیفیت زندگی و مراحل مختلف یائسگی وجود دارد. یعنی زنانی كه فراوانی و شدت علائم در آنها بیشتر است كیفیت زندگی پایین تری دارند.(عابد زاده،1388).

 

برای داشتن زندگی سالم به آگاهیهایی نیاز است ـ زندگی سالم فقط به سلامت جسمانی ختم نمیشود، بلكه داشتن سلامت روانی و روابط مثبت انسانی هم ضروری است . سلامت جسم شامل تغذیه مناسب، فعالیتهای بدنی و ورزش ، ترك سیگار و هورمون درمانی است . همچنین در دوران یائسگی لازم است برای اطمینان از سلامت پستانها، توسط پزشك معاینه صورت گیرد و نیز برای كاهش مشكلات ایجاد شده در دوران یائسگی نیاز به مشاوره با پزشك است.

در مورد سلامت روانی، برداشت مثبت از زندگی، موضوع اصلی در سلامت روانی است . همچنین داشتن روابط انسانی ،‌ایجاد شرایط مناسب بین فعالیتهای كاری و شخصی ، كنترل شخصی و كنترل هیجانات ، انجام تمرینات آرامش بخش و ایجاد توازن بین كارهای روزمره دارای اهمیت زیادی است.

كیفیت زندگی مفهومی كلی می باشدکه نه تنها شامل همه جنبه های زندگی مانند اجتماعی فیزیكی، عاطفی و معنوی است (دونگان و پاتز، 1990 به نقل از گلمن، 2001) ، به علاوه بر نیازهای فردی از قبیل امیال و آرزوها، هنجارهای فرهنگی و اجتماعی نیز توجه دارد. منشأ اندازه گیری كیفیت زندگی را میتوان در كار ثرندایك (1939) ملاحظه نمود. در ابتدا رویكرد شاخصهای اجتماعی با این فرض كه تأثیر معنی داری بر كیفیت زندگی افراد دارد مورد پذیرش بوده (کمپل،1976نقل ازیئو[2] ، 2004) . اما بعدها ثابت شد كه شاخصهای اجتماعی برای اندازه گیری كیفیت زندگی كافی نمی باشد و اعتقاد روزافزون بر آن شد كه اكثر تأمین كننده های كیفیت زندگی، بیشتر جنبه روانشناختی دارند تا اقتصادی و جمعیت شناختی( یئو،  2004) پس از آن رویكرد ، دو جریان ظهور نمود (باكرو اینتا گلیاتا1981،به نقل از جاکوب[3]،2000) جریان اول ارزیابی كلی از بهزیستی ، مسرور بودن یا رضایتمندی را به عنوان معیار كیفیت زندگی موردنظر قرار دادند.

 

جریان دوم به طور تجربی، زمینه های خاص زندگی را شناسایی كرده و واكنش فرد را نسبت به این زمینه ها ارزیابی می کند.(جاکوب، 2000)

 

به اعتقاد آرجیل[4] و همكاران( 1991) شادكامی سه جزء اساسی دارد. هیجان مثبت، رضایت از زندگی و نبود هیجانات منفی از جمله افسردگی و اضطراب . آرجیل و همكارانش(1991) دریافتند كه روابط مثبت با دیگران، هدفمند بودن زندگی، رشد شخصیتی ، دوست داشتن دیگران و زندگی از اجزاء شادكامی هستند. شوارتز[5]  (1990) معتقد است  كه افراد شادكام كسانی هستند كه در پردازش اطلاعات در جهت خوشبینی و خوشحالی سوگیری دارند. یعنی اطلاعات را به گونه ای پردازش و تفسیر می كنند كه به خوشحالی آنها منجر میشود.

 

با توجه به موارد فوق مشخص میشود كه بسیاری از متغیرهای روان شناختی كه ارتباط آنها با عملكرد نظام ایمنی روشن شده است جزئی از شادكامی تلقی می شوند. و نیز پژوهشها ارتباط معنی دار شادكامی با سلامت جسمانی را نشان داده اند پس به طور منطقی میتوان استدلال كرد كه افرادی كه به سلامت جسمی خود اهمیت میدهند و در اقدامات مرتبط با مصون سازی كوشا هستند از شادكامی بیشتری برخوردارند.

 

لذا محقق در این تحقیق به بررسی اثر بخشی آموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس بر كیفیت زندگی زنان یائسه پرداخته است.  بدین سبب به طرح سوالهای كلی وفرعی به شرح ذیل برآمده است:

 

 

 

سوالات تحقیق:

 

سوال کلی اول

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

سوال های فرعی

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

سوالهای مربوط به شاخصهای كیفیت زندگی

 

سوال کلی شاخص اول (بعد روانشناختی):

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله بااسترس موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی   زنان یائسه می شود؟

 

سوالات فرعی

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

سوال کلی شاخص دوم (روابط اجتماعی):

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه  می شود؟

 

سوالات فرعی:

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟

 

سوال کلی شاخص سوم (حیطه محیط و وضعیت زندگی):

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه  می شود؟

 

سوالات فرعی

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه
 می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 

 سوال کلی دوم

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟

 

سوالهای فرعی

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟

 

سوالات مربوط به شاخصهای شادكامی

 

سوال کلی شاخص اول (رضایت از زندگی):

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه  می شود؟

 

سوال های فرعی

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟

 

 

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟

 

سوال کلی شاخص دوم (حرمت خود):

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه
 می شود؟

 

سوال های فرعی

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟

 

سوال کلی شاخص سوم (بهزیستی فاعلی):

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟

 

سوال های فرعی

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟

 

سوال کلی شاخص چهارم (رضایت خاطر):

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه
 می شود؟

 

سوال های فرعی

 

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه می شود؟

 

سوال کلی شاخص پنجم (خلق مثبت):

 

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش خلق مثبت زنان یائسه
 می شود؟

 

سوال های فرعی

 

الف -آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش خلق مثبت زنان یائسه می شود؟

 

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش خلق مثبت زنان یائسه می شود؟

 

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش خلق مثبت زنان یائسه می شود؟

 

[1]-Goleman

 

[2] Yeo,J

 

[3] Jacob

 

[4]-Argyle

 

[5]-Schwartz

 

[1]- Costa

 

[2] – Freedman

 

[3] – Andrews & Mc kanneell

 

[4] – Diener , E .

 

[5] -Sligman

 

[6]-Chanj

 

[7] Utian WH

 

[8] Blumel