مطالعه رابطه بین شاخصهای اندازهگیری نقدشوندگی با بازده سهامشرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران |
یكی از موضوعهای اساسی در سرمایهگذاری میزان نقدشوندگی داراییهاست. نقش عامل نقدشوندگی در ارزشگذاری داراییها بسیار مهم است. زیرا سرمایهگذاران به این موضوع توجه دارند كه، اگر بخواهند دارایی خود را به فروش برسانند، آیا بازار مناسبی برای آنها وجود دارد یا خیر؟ در هر بازار مالی با توجه به گستردگی و عمق بازار، ابزارهای متنوعی جهت سرمایهگذاری وجود دارند و سرمایهگذاران با عنایت به بازده و ریسك سرمایهگذاری داراییهای مورد نظر خود را برمیگزینند. نرخ بازده مورد انتظار[2] هر دارایی، نشانگر بازده از دست رفته تحت شرایط ریسك[3] مساوی ناشی از تحصیل آن دارایی است. یكی از عوامل مؤثر بر ریسك داراییها، قابلیت نقدشوندگی آنها است. نقش عامل نقدشوندگی در ارزشگذاری داراییها ناشی از تبلور مفهوم ریسك عدم نقدشوندگی دارایی در ذهن خریدار است كه میتواند باعث انصراف سرمایهگذار از سرمایهگذاری شود. هر چه ریسك ناشی از یك دارایی افزایش یابد، سرمایهگذار انتظار دریافت بازده بیشتری خواهد داشت و یكی از عوامل مؤثر بر ریسك دارایی، قابلیت نقدشوندگی آن است. با آنكه این عامل در تصمیمگیریها نقش مهمی را ایفا میكند، ولی با وجود این تبدیل آن به عاملی عینی و كمی و اندازهگیری آن قدمت چندانی ندارد. موضوع نقدشوندگی به عنوان یك عامل تعیینكننده بازده سهام از اواسط دهه 1980 مطرح شده است (صفرپور 1386، 14).
برخی از سرمایهگذاران که به سرعت به منابع مالی سرمایهگذاری خود نیازمند شدهاند؛ در چنین مواردی قدرت نقدشوندگی داراییها از اهمیت بالایی برخوردار است. اوراق بهاداری كه در بورس اوراق بهادار با استقبال انجام معامله روبهرو شدهاند، بیانگر سرعت نقدشوندگی این اوراق بهادارمیباشد (ابزاری، صمدی و صفری 1386، 48).
رابطه بین بازده سهام و نقدشوندگی را برخی از پژوهشگران نظیر بیكر[4] و استین[5] را مثبت یافتهاند و برخی دیگر نظیر عمری[6]، زیانی[7] و لوكیل[8] منفی اعلام نمودهاند. البته با این حال مطالعهها در این زمینه متوقف نشده است. زیرا نتایج این پژوهشها بیانگر آن است كه عامل نقدشوندگی بر بازده دارایی مؤثر است و همواره مورد توجه سرمایهگذاران بوده است.
با این حال ابهاماتی در این زمینه وجود دارد (مارتینز[9]، نیتو[10] و تاپیا[11] 2005، 14) بنابراین؛ این پژوهش به بررسی رابطه میان شاخصهای نقدشوندگی و بازده سهام را در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. نقدشوندگی به چگونگی سهولت خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار قابل معامله در بورس اوراق بهادار، بدون نیاز به تغییر قیمت داراییهای مالی اشاره داشته است. برای ملموس شدن بحث در اینجا مثالی نموده است. با فرض اینکه یک سرمایهگذار بازار مالی، سهمی را در بازار به قیمت 100ریال خریداری نماید در صورتی که بلافاصله آن را بتواند به همان قیمت 100ریال به فروش برساند، بازار آن از نقدشوندگی بالایی برخوردار است، برعکس اگر هرگز نتواند آن را به فروش برساند، بازار آن کاملاً با عدم نقدشوندگی مواجه است این دو حالت به ندرت اتفاق افتاده است. به طور معمول بازار در بین این دو حالت قرار دارد. در شمار زیادی از بازارهای اوراق بهادار جهان، بیشتر سهام شرکت در اختیار دولت و شرکتهای تابعه، صاحبان عمده سهام مانند اعضای هئیت مدیره است. بنابراین درصد پایینی از سهام در دسترس سرمایهگذاران بازار جهت معامله قرار دارد در بررسی وضعیت نقدشوندگی بازارهای بورس طبیعی است که، اولین قدم بررسی نحوه عرضه سهام در این بازارها است. در این راستا، سازمان بورس اوراق بهادار در بند ششم آییننامهی شرایط و ضوابط پذیرش سهام در بورس اوراق بهادار قید کرده است که در زمان پذیرش نباید بیشتر از80 درصد از سهام شرکت در اختیار کمتر از 10درصد سهامدار باشد. این نسبت باید در پایان دومین سال پس از پذیرش به 75 درصد کاهش یابد. به علاوه، ظرف مدت 6ماه از تاریخ درج و تا زمانی که نام شرکت در تابلو دوم بورس اوراق بهادار درج میباشد، میبایستی حداقل 500 سهامدار داشته باشد (خدارحمی 1384، 18).
نقدشوندگی یكی از دغدغههای كسانی است كه، اقدام به معامله سهام میكنند یا زیرساختهای معاملاتی را مدیریت مینمایند. یكی از مهمترین شاخصها در بررسی وضعیت بازار، شاخص قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار موجود در آن است. بالا بودن میزان نقدشوندگی در یك بورس اوراق بهادار نشاندهنده موفقیت آن بازار در شفافسازی اطلاعات و نزدیكی قیمت اوراق بهادار به ارزش ذاتی آنها است. صندوقهای سرمایهگذاری مشترك كه از آغاز به كار آنها در بازار سرمایه كشور، بیش از 2 سال نگذاشته است، دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند كه پس از تصویب قانون مالیاتی مربوطه، تبعاً بخش عمدهای از بازار اوراق بهادار را به خود نسبت خواهند داد، این صندوقها ابزاری بسیار ساده و امن برای سرمایهگذاری فردی است. از مهمترین ویژگیهای آنها این است كه، دارندگان واحد سرمایهگذاری این صندوقها در پایان هر روز میتوانند به مدیر صندوق مراجعه و واحد سرمایهگذاری را ابطال و وجه نقد خود را دریافت كنند. این ویژگی باعث شده است صندوقهای سرمایهگذاری در تشكیل سبد سرمایهگذاری خود به نقدشوندگی سهام در كنار ریسك و بازده آن توجه خاصی داشتهاند. بنابراین صندوقهای سرمایهگذاری به دنبال شاخصی برای پیشبینی نقدشوندگی سهام به این منظور بودهاند. بانكها معمولاً به كارگزاران خط اعتباری داده و كارگزاران به پشتوانه آن، به مشتریان خود اعتبار خرید سهام میدهند. بانكها سهام خریداری شده را به وثیقه نگهداری میكنند و مشتری براساس نوسانات قیمت سهام وثیقه، باید حساب خود را به روز كند. در صورت عدم به روز رسانی حساب وثیقه سرمایهگذار نزد بانك، بانك سهام وثیقه را به فروش میرساند. به این منظور بانكها معمولاً لیستی از سهام را اعلام میكنند كه حاضرند برای خرید آن اعتبار دهند. بنابراین بانكها به دنبال شاخصی برای پیشبینی نقدشوندگی سهام به این منظور هستند .سهام دارای قابلیت نقدشوندگی بالا، طبیعتاً ریسك نگهداری كمتری دارد، زیرا سرعت تبدیل به نقد آن بالا است. بنابراین سرمایهگذاران به دلیل داشتن ماهیت ریسكگریزی سعی در انتخاب سهامی دارند كه قابلیت نقدشوندگی بالایی داشته باشد تا در مواقع لزوم، فروش سهم را با سرعت بالا و در زمان كم و با كمترین تغییر قیمت انجام دهند. نقدشوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران كه به دلیل فقدان ساز و كارهای فراهم آورنده نقدشوندگی، در ردیف بورسهای اوراق بهادار غیر نقد جهان قرار گرفته است، یكی از دغدغههای اصلی سرمایهگذاران است. در نهایت هدف این تحقیـق بررسی این موضوع بوده است که، آیا بین شاخصهای اندازه گیری نقدشوندگی و بازده سهام شرکتها رابطه معناداری وجود دارد یا خیر ؟
[1]) Liquidity
1) Expected rate of return
[3]) Risk
[4]) Baker
[5]) Stein
[6]) Omri
[7]) zayani
[8]) Loukil
1) Martinez
[10]) Nieto
[11]) Tapia
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1399-11-21] [ 09:06:00 ب.ظ ]
|